Roelof Bleker over één jaar burgemeesterschap in Enschede: ‘Het is echt wel anders dan ik had verwacht’
Enschede is in de afgelopen eeuw geleid door tien burgemeesters, waarnemers en de oorlogsjaren niet meegerekend. Negen zwaaiden af, een bekleedt dat ambt nu ruim een jaar: Roelof Bleker. Hij blikt terug op zijn eerste ambtsjaar.
Het burgemeesterschap is nieuw voor Bleker. Besturen doet hij al veel langer - onder meer als wethouder in Enschede zelf en als watergraaf van de Nederlandse rivierendelta - maar burgervader was hij niet eerder. En dat is ‘echt wel wat anders’ dan hij had verwacht.
Burgemeester en ‘gewoon Roelof’
Het is niet dat Bleker een man is die veel zekerheden inbouwt. “Ik spring in het diepe in het vertrouwen dat ik wel kan zwemmen.” En dat zwemmen - een mooie parallel met waterpolo, de sport die hij graag beoefent - bevalt. Het is vooral de impact van het ambt die hem heeft verrast. Het betekent iets als de burgemeester langskomt.
Bleker blijkt zich daar zeer van bewust; het ambt brengt een zekere waardigheid met zich mee. Tegelijkertijd: “Ik zie mezelf toch ook gewoon als Roelof.”
Topsport
De politiek is ook veranderd. Het is bijna twintig jaar geleden dat Bleker politicus was, eerst als raadslid, later als wethouder. Beide in Enschede, waar hij een kwart eeuw woonde en een jaar geleden terugkeerde. Als wethouder speelde hij een belangrijke rol in de wederopbouw na de Vuurwerkramp.
De volksvertegenwoordiging is meer versnipperd, debatten worden feller gevoerd. Een verworvenheid, wat Bleker betreft - "Wij hebben een heel toegankelijke democratie" - maar het maakt het niet altijd makkelijker te besturen. Het is aan hem, als voorzitter, om dat in de Enschedese raadszaal in goede banen te leiden.
Een rol die hem boeit, maar waaraan hij ook heeft moeten wennen. En nog, soms. Ieder raadslid en elke fractie moet zijn zegje kunnen doen, maar raadsvergaderingen moeten ook geen Poolse landdag worden. “Het is een soort topsport om de Raad voor te zitten.”
Betogen waarin de overbekende standpunten nog maar weer eens uitvoerig worden herhaald, afkappen, maar zonder volksvertegenwoordigers de mond te snoeren. Of blijk te geven van persoonlijke opvattingen; een burgemeester behoort onpartijdig te zijn en echt boven de partijen te staan. “Ik heb wel teruggekregen dat me dat niet altijd helemaal lukt”, lacht Bleker. “Ik moet soms nog iets meer m’n pokerface opzetten.”
Teamwerk
Burgemeesters zijn passanten, in zekere zin. De tijd dat zij hoogstpersoonlijk een stempel op de stad drukten, is niet meer. “Zoals vroeger, dat Edo Bergsma zelf de Singel intekende, die tijd komt niet meer terug.” Stadsbestuur is meer dan ooit teamwerk. Hetzelfde geldt voor het besturen van de regio, Twente, en dat nog veel grotere verband waarin Enschede een deuntje meeblaast: de Euregio.
In Bleker’s optiek gaat dat (inter)regionale teamwerk beter dan ooit. Als wethouder maakte hij de pogingen mee om Twentse samenwerking te organiseren in de vorm van een agglomeratie van drie steden: Twentestad. Pogingen die strandden op gemeentelijke belangen, 'misschien een beetje op persoonlijkheden', ook.
Tukkers denken als vanzelf regionaal
“Maar de Twentse samenwerking is nu echt goed”, oordeelt Bleker. Gezamenlijke opgaven worden gezamenlijk opgepakt, Tukkers denken als vanzelfsprekend regionaal - iedereen voelt zich Tukker - en handelen daar ook naar. Voorbeelden zijn vraagstukken rond asiel- en Oekraïneopvang, maar ook onderwijs (het ROC, Saxion) en het beslag op de schaarse en fraaie ruimte.
Alle veertien Twentse gemeenten zijn druk bezig met het vraagstuk rond de opvang van asielzoekers en datzelfde geldt voor de energietransitie. “Of we daar altijd uitkomen, weet ik niet. Maar we voeren in elk geval het goede gesprek met elkaar.”
De toekomst: ruimte, landschap en criminaliteit
Die ruimtelijke opgave - met de vraag of en waar er windmolens en zonneparken moeten komen, waar woningbouw moet plaatsvinden en op welke plekken nieuwe bedrijven in Enschede zich kunnen vestigen - ziet Bleker als een van de speerpunten voor de komende jaren. Dat, en de vraag hoe de stad veiliger te maken.
Bleker heeft in zijn eerste maanden fors ingezet op het terugdringen van overlast en criminaliteit die op straat te merken is. Probleempanden werden tijdelijk gesloten, overlastgevers kregen gebiedsverboden opgelegd, er kwamen camera’s waardoor politie en handhavers sneller in kunnen grijpen.
“Maar daarmee heb je het onderliggende probleem nog niet opgelost”, zegt Bleker. Hij doelt op criminele netwerken en ‘ondermijnende activiteiten’ zoals drugshandel en witwassen. “Daar is echt nog veel te doen.”
