Corine Böhmers' literaire thriller 'Omkering' heeft nazi-vakantiecomplex als decor

Wisselveld

Böhmers debuteerde als romanschrijver in 2014 met ‘Wisselveld’, een roman in hetzelfde genre. Met als kanttekening dat dat thriller-predicaat voor beide boeken misschien wat gezocht is. Maar met het elektrisch hoogspanningsveld in ‘Wisselveld’, waarin mensen met tijd en ruimte verdwijnen, en verborgen technologie in ‘Omkering’ zet Böhmers wel een sfeer neer die unheimisch genoeg is om zo’n classificatie te billijken.

Nazi-vakantiecomplex

Unheimisch is ook het decor waartegen ‘Omkering’ zich afspeelt. Op het Duitse schiereiland Rügen, aan de kust van de Oostzee, staat het langste bouwwerk ter wereld. Bedoeld als vakantiecomplex, opgetrokken in de streng neoclassisitische bouwstijl van de nazi’s. Hypermodern voor die tijd, groot genoeg om twintigduizend Duitsers tegelijkertijd in de nationaalsocialistische watten te leggen.

Prora - zo heet dat complex - is zo groot dat het na de oorlog te duur was om af te breken. Het staat er nog altijd. In ‘Omkering’ is er een monastieke gemeenschap gevestigd, gericht op het vergaren van intuïtieve kennis. Maar, zoals dat gaat bij strak geleide semi-religieuze bewegingen, volgens een strikte leer, waarin geen ruimte is voor kritische vragen.

Gedachteloze navolging

Ook om die reden is dat decor van Prora - met de geschiedenis die daarbij hoort - treffend. Een vakantieoord, geschoeid op Hitler’s leest voor toegang tot zijn Duizendjarige Rijk: iedere Duitser mocht er binnen, mits hij volgde zonder vragen. Böhmers grijpt daarbij terug op het gedachtegoed van Hannah Arendt, die gedachteloze navolging als grootste bedreiging van de beschaving beschouwde.

Paradox

‘Omkering’ is daarmee, behalve thriller of welk predicaat je er dan ook aan geven wil, toch vooral ook een verkenning van het belang van het vrije denken. En - paradoxaal genoeg - van de rol die de verbinding met anderen daarin speelt.