Phishing in Almelo meest voorkomende cybercrime, gemeente in actie tegen digitale misdaad

2,5 miljoen slachtoffers

Zo’n 17 procent van de Nederlanders werd in 2021 slachtoffer van een of meerdere cyberdelicten, blijkt uit cijfers van het CBS. Dat betekent dat in Nederland zo'n 2,5 miljoen mensen gedupeerd zijn door een vorm van cybercriminaliteit. De gemeente Almelo wil weten wat dit betekent voor haar inwoners. Daarbij ligt de focus op een specifieke kwetsbare doelgroep: inwoners van 60 jaar en ouder.

Lectoraat Maatschappelijke Veiligheid van Hogeschool Saxion deed onderzoek onder Almelose inwoners. In dat onderzoek staat vooral ook de vraag centraal hoe je kunt voorkomen dat mensen slachtoffer worden van cybercriminaliteit. Met andere woorden, hoe maak je de senioren cyberweerbaarder?

Foute link

Uit het onderzoek blijkt dat het klikken op een link die niet in orde is, een zogenaamde phishing link, de meest voorkomende oorzaak van slachtofferschap is. Gevolgd door verzoeken van digitale oplichters om geld over te maken, afpersing en bedreiging en oplichting bij aan- of verkopen via internet.

Opvallend is dat de meerderheid van de slachtoffers geen aangifte heeft gedaan bij de politie. Een van de redenen is dat er geen aantoonbare schade is geleden of dat het probleem op een andere manier is opgelost, door bijvoorbeeld het veranderen van wachtwoorden. Een deel van de ondervraagden denkt ook dat het doen van aangifte geen nut heeft.

Wel is er behoefte aan meer informatie. Informatie over hoe je jezelf kunt beschermen, hoe je cybercriminaliteit kunt herkennen en wat je moet doen als je slachtoffer bent geworden van cybercriminaliteit.

Digitale veiligheid

Gemeenten hebben een verantwoordelijkheid voor de veiligheid van hun inwoners. Van oudsher ligt de focus op preventie van zogenoemde highvolume zaken als diefstal, vernielingen en vandalisme en de high-impact zaken zoals woninginbraak, overvallen en straatroven.

Inmiddels zijn de aantallen van cybercriminaliteit bijna evenveel als dat van traditionele criminaliteit. De gemeente Almelo heeft dit thema daarom als belangrijke pijler in het Integraal Veiligheidsbeleid opgenomen. Volgens Annerieke Wermers, communicatieadviseur van gemeente Almelo, passen de resultaten van dit onderzoek goed in de aanpak van digitale veiligheid.

Mobiel Media Lab

De gemeente start hiervoor diverse acties. Wermers: “Zo komt er begin april het Mobiel Media Lab (MML) van de politie naar Almelo. Via die truck, die al eerder naar Almelo kwam, geven we inwoners voorlichting over digitale veiligheid en leggen we uit hoe je jezelf kunt beschermen tegen deze vorm van criminaliteit. Later dit jaar gaan we ook nog naar wijkcentra om mensen te informeren over hoe ze zich kunnen weren tegen cybercriminelen.”

Jong geleerd

Overigens wordt er niet alleen op senioren ingezet. Ook jongeren worden al vroeg bij dit thema betrokken. Zo is de gemeente Almelo aangesloten bij het initiatief van HackShield. Een online game waarbij kinderen tussen acht en twaalf jaar de gevaren op het internet leren herkennen. “Die game past in de benadering van jongeren”, aldus Wermers. Daarnaast werkte de gemeente vorig jaar samen met HALT in de communicatie met jongeren, bijvoorbeeld in lessen over geldezels. "Samen met inwoners, ondernemers en ketenpartners zetten we sterk in op het aanpakken van digitale criminaliteit.”