Je eigen slaapkamerraam ijsvrij maken om naar buiten te kunnen kijken. Een filmpje van een inwoonster van Enschede ging onlangs op Twitter rond. Veel mensen hebben de verwarming uitgezet om te besparen op de energiekosten. Maar als het kwik deze winter opnieuw tot ver onder het vriespunt daalt, staan bewoners van slecht geïsoleerde sociale huurwoningen weer voor een moeilijke keuze: tóch de dure verwarming aan of in de kou zitten. Energiebesparende maatregelen kunnen nog tot vijf jaar op zich laten wachten.
Het bovenstaande filmpje is gemaakt in de wijk 't Ribbelt en mag door 1Twente zonder bronvermelding gebruikt worden. De betreffende bewoonster heeft verder geen behoefte om met naam en toenaam in de media te reageren, maar laat weten dat het op het moment van filmen - ten tijde van de vrieskou eerder deze maand - in huis slechts 8 graden was. Ze heeft dubbel glas aangevraagd bij haar woningcorporatie, De Woonplaats, maar kreeg nul op het rekest. In een brief laat de corporatie weten dat appartementencomplexen één voor één worden verduurzaamd... ze moet dus op haar beurt wachten.
Veel inwoners kwamen vorige week, toen het voor het eerst dit seizoen echt begon te vriezen, voor een dilemma te staan. De verwarming opendraaien of toch niet? In de 1Twente-enquête over stijgende (energie)kosten, die inmiddels door meer dan 420 Enschedeërs en Hengeloërs is ingevuld, is wel duidelijk welke keuze veel van hen maken.
Ruim 60 procent geeft aan dat de verwarming deze winter minder lang aan of minder hoog gaat. Bij nog eens 13 procent van de respondenten blijft de verwarming zelfs helemaal uit als het buiten weer kouder wordt. Ondanks maatregelen zoals het energieplafond zijn veel huishoudens in 2023 duurder uit voor gas en elektriciteit, rekende de NOS onlangs voor. Met name in steden met veel slecht geïsoleerde huizen en relatief veel lage inkomens, zoals Enschede, is dat een probleem.
Ondanks dat dubbel glas steeds meer de standaard is, mogen corporaties nog altijd woningen verhuren met enkel glas. Het gaat in die gevallen vooral om vertrekken buiten de woonkamer, zoals de slaapkamers. Naar aanleiding van het filmpje van de bewoonster van 't Ribbelt heeft 1Twente de drie grote woningcorporaties in Enschede (De Woonplaats, Domijn en Ons Huis) gevraagd naar het aantal (sociale) huurwoningen dat nog enkel glas heeft en wanner dit wordt vervangen.
Bij De Woonplaats is wat dat betreft nog de grootste slag te maken: 15 procent van het woningbestand in Enschede heeft nog enkel glas. Bij Ons Huis ligt het aandeel op 12 procent, maar beperkt het zich tot specifieke complexen. Opvallend is dat Domijn er tussenuit springt. Volgens de corporatie heeft is nog slechts 3 procent van de huurwoningen niet volledig uitgerust met dubbel glas. Dat betekent dat er omgerekend nog minstens 2.000 sociale huurwoningen in Enschede zijn met enkel glas.
Het vervangen van enkel glas (of oud dubbel glas) is een van de eerste maatregelen voor een betere isolatie van een woning. Toch hoeven huurders in Enschede er in veel gevallen niet op te rekenen dat een aanvraag op korte termijn in behandeling wordt genomen. De woningcorporaties geven alle drie aan dat de meeste woningen planmatig wordt aangepakt. Ons Huis neemt helemaal geen individuele aanvragen in behandeling, De Woonplaats doet dat alleen bij bewoners van eengezinswoningen en Domijn maakt per aanvraag een afweging.
"We kiezen er bewust voor om blok-voor-blok te verduurzamen", laat een woordvoerster van Domijn weten. "Zo verduurzamen we sneller op een betaalbare manier onze woningen." Het gaat niet alleen om dubbel glas, maar ook het vervangen van ramen en deuren, isolatie van vloer en muren en het plaatsen van zonnepanelen. Dat vereist planning. Dit jaar is het aantal woningen dat wordt verduurzaamd verhoogd van 400 naar 600. In 2023 worden 800 aangepakt. "Door die keuze zijn de mogelijkheden voor huurders om zelf verduurzamingsmaatregelen, zoals dubbel glas, aan te vragen beperkter."
De Woonplaats, de grootste woningcorporatie van Enschede, maakt onderscheid tussen eengezinswoningen en appartementencomplexen. De laatste categorie wordt projectmatig verduurzaamd, tot minimaal energielabel B (waarbij A de hoogste en G de laagste waarde is). "Hierbij wordt de schil van de woning aangepakt, waaronder het vervangen het vervangen van enkelglas en/of oud dubbel glas." Op dit momenten worden deze werkzaamheden uit bij appartementencomplexen aan de Fazantstraat (Mekkelholt) en de Maanstraat (Twekkelerveld).
Bewoners van eengezinswoningen worden actief benaderd door De Woonplaats als zij voor verduurzaming in aanmerking komen, maar aanvragen voor dubbel glas worden wel in overweging genomen. Wanneer woningen of complexen in aanmerking komen voor verduurzaming, hangt af van het energielabel. De drie woningcorporaties beginnen bij de slechtst geïsoleerde woningen. In 2028 willen de corporaties alle E-, F- en G-labels uitgefaseerd hebben.
Het kan dus voor bewoners van de minder geïsoleerde huizen dus nog wel vijf jaar duren, voordat er maatregelen worden genomen. Terwijl de energiekosten nu al een probleem vormen voor veel mensen. "We beseffen dat het probleem van energiearmoede nú aan de hand is. Daarom roepen we huurders ook actief op om aan te geven als het financieel niet meer gaat", zegt een woordvoerster van Domijn. Met die huurders wordt een 'maatwerkoplossing' gezocht.
Lees verder onder de afbeelding
Ook De Woonplaats en Ons Huis zeggen huurders te ondersteunen, bijvoorbeeld met kleinschalige maatregelen (zoals radiatorfolie) of een advies van een energiecoach. "Wij snappen dat het moeilijke tijden zijn door de hoge energielasten en de inflatie. Bij betalingsproblemen kunnen huurders altijd contact met ons opnemen. Dan kijken we wat we voor ze kunnen betekenen", aldus een woordvoerster van De Woonplaats.
Landelijk is afgesproken dat bij isolatiemaatregelen geen huurverhoging in rekening mag worden gebracht. Daarnaast wijzen de drie Enschedese corporaties op de landelijke maatregel die is aangekondigd. Vanaf 1 juli 2023 krijgen huurders in een corporatiewoning met een laag inkomen (tot 120 procent van het sociaal minimum) een huurverlaging van gemiddeld 57 euro per maand.
Word jij getroffen door de peperdure warmte? Of valt het nog wel mee?
1Twente zoekt de komende maanden naar verhalen van Enschedeërs en Hengeloërs, om in kaart te krijgen wie er wel en niet wordt geraakt door stijging van (energie)kosten en hoe met de situatie wordt omgegaan.
Laat ook van je horen, via 1twente.nl/vragenlijst. Dat kan volledig anoniem. Invullen duurt ongeveer twee minuten. Dank je wel!