André Gilara haalt levenskracht uit werken aan Hengelose canon voor de jeugd
Vorig jaar juni hoorde André Gilara dat hij ziek was en mogelijk de kerst niet zou halen. Dat laatste bleek niet te kloppen: hij is er nog. Sterker nog, hij is bezig met zijn levenswerk: een canon van Hengelo voor de basisschooljeugd. Dat hij dat als Enschedeër doet, is niet zo vreemd: Gilara was 35 jaar werkzaam in het Hengelose onderwijs.
Ziek
Hij heeft alvleesklierkanker. Toen hij dat nieuws kreeg, is hij direct gestopt met lesgeven. "In één keer stond alles stil. Dat was heel moeilijk. Het onderwijs, dat is namelijk mijn passie. Dat dat niet meer kan, is natuurlijk verschrikkelijk. Ik heb mezelf daarom een doel gesteld: een canon van Hengelo maken. Niet voor volwassenen, maar voor kinderen. Ik was er al jaren mee bezig, maar nu stop ik er alle energie in, die ik nog heb."
Reguliere canon
Voor de duidelijkheid: de grote-mensen-variant van de canon van Hengelo is er nog altijd niet. Daar is het probeem dat niemand de kar wil trekken. Streekhistoricus Marco Krijnsen en amateur-historicus Hans de Gruil hebben al menig maal om de tafel gezeten, maar één persoon moet de leiding nemen en die persoon is er niet.
Tijd en geld nodig
We belden Krijnsen voor uitleg: "Ik heb er helaas de tijd niet voor. We zoeken iemand die het leuk vindt om te doen en die tijd wél heeft. Daarbij moet er ook geld beschikbaar komen. Als dat lukt, wil ik heel graag met een paar mensen de boel weer op gang trekken." André Gilara laat niet veel later weten met Krijnsen gesproken te hebben: "Op 16 mei ga ik om de tafel met Marco Krijnsen en Hans de Gruil. Het balletje begint te rollen."
Anne Frank
"Vaak wordt een canon voor volwassenen gemaakt, maar ik vind dat ie ook voor kinderen te begrijpen moet zijn. Hij moet alledaags zijn, niet te gedetailleerd, want dan houd je kinderen niet vast. Aan de andere kant moet je kinderen ook weer niet onderschatten. Zorg voor een logische opbouw. Je kunt wel beginnen met uitleggen wat de April-meistaking was, maar begin dat verhaal met de Februaristaking van twee jaar eerder en koppel dat aan elkaar." Nog een voorbeeld: "Je kunt wel beginnen te vertellen wat stolpersteine zijn, maar als je dat verhaal begint met Anne Frank - die kent iedereen - dan wordt het verband direct duidelijk."
Offersteen
Het verhaal van Hengelo wil André Gilara graag beginnen met de offersteen die ergens onder de binnenstad begraven ligt en die een paar geschiedenislievende Tukkers weer naar boven willen halen. "Ik hoorde van het bestaan van die steen in Hengeloos Peil (maandelijks tv-programma van 1Twente Hengelo, red.). Aan die steen kun je tal van mooie verhalen ophangen."
Wat is een canon?
Een geschiedkunige canon is een overzicht (vensters) van belangrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van een land of een bepaalde stad of regio. Samen vertellen ze hoe dit gebied zich in de loop van de eeuwen heeft ontwikkeld. Er is al een Canon van Nederland, maar ook alle provincies en tal van Nederlandse steden hebben een eigen canon. Canons specifiek gericht op kinderen zijn er nauwelijks.
Oude klas
André Gilara, die dertig jaar werkzaam was op de Anninksschool, hoopt dat hij de tijd krijgt om zijn canon te voltooien en hoopt dat Hengelose scholen dankbaar gebruik gaan maken van zijn levenswerk: "Maar eerst wil ik binnenkort een paar vensters (onderdelen waaruit een canon is opgebouwd, red.) uitproberen op mijn oude klas. Ik kan niet wachten, maar dan moet ik me eerst weer wat beter voelen."
Symbiobestuurder: 'We ondersteunen André bij z'n werk'
Herman Soepenberg is bestuurder van Symbio, de scholengroep waaronder de Anninksschool en nog veertien van in totaal 19 Hengelose basisscholen vallen. Hij is enthousiast over het werk van André Gilara: "We ondersteunen hem bij het maken en onder de aandacht brengen van de canon. Via onze eigen Symbio Academie bieden we de canon straks aan de scholen aan. Uiteindelijk is het aan de scholen zelf wat ze er precies mee doen. Het moet namelijk wel bij de school passen."
