Bert Bornebroek, 'de tambour-maître' van de theatertechniek, na 43 jaar met pensioen

Wie in Hengelo regelmatig het theater binnenloopt, kan niet om Bert heen, een theaterman in hart en nieren, maar wel eentje die het liefst alleen achter de schermen opereert. Samen met een team van theatertechnici zorgt hij ervoor dat alles tot in de puntjes is geregeld voor iedere voorstelling of productie. In Hengelo betekende dat de afgelopen twintig jaar het faciliteren van meer dan 4000 voorstellingen, congressen en feesten.

Op zijn afscheidsreceptie kreeg Bornebroek door theaterdirecteur Raoul Boer de Gouden Krommer uitgereikt, de onderscheiding voor de theatertechnicus die 40 jaar in het vak zit. Bornebroek had 'm drie jaar geleden al kunnen krijgen, maar vanwege de coronabeperkingen op dat moment is ervoor gekozen om de uitreiking op een later moment te doen. “De Gouden Krommer wordt aan weinige uitgereikt, maar jij hebt hem verdiend,” zei Boer.

Kraakactie

Bornebroek zegt zelf jaren geleden niet te hebben voorzien dat hij het theatervak zou inrollen. Het was 1980 toen hij als gesjeesde student kunstgeschiedenis meewerkte aan het kraken van een oude bioscoop aan de Grote Markt in Groningen. “Meer ruimte voor cultuur was ons motto van deze eenmalige actie. Het bleek voor mij het begin van meer dan 40 jaar achter het toneel, belichter, technische productie, decorbouwer en hoofd techniek.”

In veertig jaar tijd is er veel veranderd in de theatertechniek. Het vak is aanzienlijk complexer geworden. "In 1980 kochten we in Groningen twee oude lantaarnpalen, een giek van een kraan en zie daar, we hadden een zaalbrug. Vandaag de dag is zoiets ondenkbaar”

Opera Creon

In 2001 kwam Bornebroek in dienst bij de schouwburg in Hengelo waar hij begon als oproepkracht op de afdeling techniek. Dat was na de opening van het nieuwe schouwburggebouw. "Al na een paar jaar hebben we hem een vast contract aangeboden, omdat we zagen dat hij vele kwaliteiten had", zegt directeur Raoul Boer. "Na twee jaar werd hij benoemd tot hoofd van de afdeling. Ik denk niet dat niemand ooit zo snel carrière heeft gemaakt in de schouwbug.”

Bornebroek weet zelf zijn eerste werkdag in Hengelo nog maar al te goed. Dat was in april 2001 bij een uitvoering van de opera Creon. "Het was een gedenkwaardige opening," zegt hij. “Een tenor kreeg midden in het stuk een tia op het toneel en was ineens helemaal de weg kwijt.” De man werd afgevoerd naar het ziekenhuis. "Nicolas Mansfield, de latere directeur van de Reisopera en toen nog leider van het koor, heeft in de coulissen zijn rol verder gezongen. Zo is de opera uitgespeeld.”

Hoogtepunten

De theatertechnicus heeft zelf veel meegemaakt en kan de ene na de andere anekdote opnoemen. Zoals een voorstelling met de oude Johnny Kraaijkamp sr. Die op hoge leeftijd nog op de planken stond, maar op een gegeven moment slechter zijn teksten kon onthouden. Een souffleur fluisterde hem de teksten in. "Door de lange stiltes tussen de teksten kregen die extra betekenis. Het publiek zat ademloos te luisteren. Schitterend."

Als één van de hoogtepunten noemt hij zelf muziekproductie The Wall in 2008 op het marktplein in Hengelo voor 7000 mensen in de stromende regen. Directeur Boer: " Bert was productieleider en droeg ook de regisseuse aan. Mede daardoor is met die productie een on-Hengeloos hoog artistiek niveau gehaald.”

Nieuwe generatie

Bornebroek geeft het stokje graag door aan een nieuwe generatie. Technicus Tim (24) is het jongste lid van het techniekteam. “Het is goed om naast zo’n jongeman te zitten en dat je het gevoel krijgt dat het doorgaat.” Tim is via een stage bij de schouwburg terecht gekomen. Het leukste aan het vak vindt hij de variatie. “Elke dag staat er iemand anders op het toneel. Elke dag werk je met een andere ploeg. Je werk is nooit hetzelfde en dat maakt het heel erg leuk.

"Het vak heeft ook mindere kanten," beaamt Bert. "Je zit altijd in het spanningsveld tussen de administratieve en de fysieke werkelijkheid. Dat bijt nogal eens met elkaar. Er worden soms dingen bedacht die in de praktijk moeilijk te realiseren zijn.” Maar ook dan is het de uitdaging om het toch voor elkaar te krijgen. “Als de boel niet voor elkaar is bij de gezelschappen zelf, ook dan moet het er mooi uitzien. Het is mooi als dat lukt.”