Wandelen met een schildpad, onthaasten langs markante bomen op landgoed Het Lankheet
Landgoed het Lankheet, tussen Haaksbergen en Eibergen, is een favoriet wandelgebied voor de Tukkers die het hebben ontdekt. Niet zonder reden: het in 1895 door de familie Van Heek verworven terrein heeft in de voorbije decennia een onwaarschijnlijke metamorfose ondergaan, waarbij middeleeuwse technieken inspiratiebron zijn voor het oplossen van hypermoderne vraagstukken. Denk aan verdroging en stikstofellende. Vorig weekeinde opende er een bijzondere wandelroute.
‘Beste wandelaar. Stop.’ Aldus de eerste frasen van die ‘wandeling met een schildpad’. Een goed verstaander weet genoeg: dit wordt wandelen zoals wandelen bedoeld is. Kalm. Geen haast. Bedenker van deze ‘schildpadwandeling’ is theatermaker Pieter Post en dat thema is hem op het lijf geschreven. In zekere zin.
Lanterfanten
Post - Enschedeër van geboorte, maar sinds jaar en dag woonachtig in Amsterdam en een tikje hunker-Tukkerig - experimenteerde voor corona met een voorstelling over een fenomeen dat alle grote filosofen uit de geschiedenis bezig heeft gehouden: lanterfanten. Of flierefluiten. Het startpunt van alle creativiteit. Zonder gelummel komt er niets wezenlijks tot stand, eureka-momenten ontstaan alleen als je met je rug tegen een boom (en een grasspriet in je mond) naar de wolken staart. Zoiets.
Hoofdrol voor de schildpad
In die (briljante) voorstelling is de hoofdrol weggelegd voor een schildpad. En, stiekem, voor het publiek dat meedogenloos wordt meegesleept in traagheid en daar horendol van wordt. Soms. De gang van een schildpad gaat de jachtige, informatieverslaafde homo-digitalus onder de huid zitten.
Het is daaraan dat de schildpadwandeling op het Lankheet zijn naam en thema ontleent. Therapie voor Post zelf, die het aura van een volbloed ADHD’er heeft, maar daarmee evengoed voor rusteloze stedelingen en heetgebakerde plattelanders. De wandeling voert langs twaalf min of meer willekeurige bomen die langs het Vloeiweidenpad staan.
Vloeiweiden
Het natuurlijk bevloeien van lager gelegen weiden is een middeleeuwse methode om grasland gezond en vruchtbaar te houden. De praktijk verdween met de intrede van kunstmatige bemesting, maar is op het Lankheet opnieuw uitgevonden. Aanvankelijk door Gerrit Jan van Heek. Huidige inspirator, initiator en beheerder van dat Lankheetse Waterpark is Eric Brinckmann, landschapsfilosoof en een van de eigenaren van het landgoed.
Het water van de Buurserbeek, die door het landgoed stroomt, wordt in grote rietvelden gezuiverd en via een ingenieus stelsel van waterloopjes en handbediende sluisjes naar de velden geloodst. De vloeivelden zijn omzoomd door greppels, die vollopen met kalk- en mineraalrijk water. De greppels worden op een aantal plaatsen afgeblokt met een halfronde spade - iets dat het midden houdt tussen een schep en een sneeuwschuiver - waardoor Gods water over Gods akkers stroomt.
Dat gaat onder meer verdroging tegen, de grond wordt bemest, de melkveehouder op het landgoed kan drie keer per jaar hooi oogsten en mollen en schadelijke insecten worden teruggedrongen.
Post knoopte met elk van hen een praatje aan, gaf hen een naam, luisterde naar hun geschiedenis en schreef, samen met journalist Inki de Jonge, een dozijn verhaaltjes. Humorvol. Herkenbaar. Bijna menselijk.
Anne Frank onder een witte paardenkastanje
Er is werkelijk niets pretentieus aan. In het begeleidende boekwerkje geen verhandelingen over de historie van het Lankheet, die - inderdaad - teruggaat tot in de Middeleeuwen of over Gerrit Jan van Heek (jawel, die van het Van Heek-park in Enschede), die het landgoed kocht. Niets over die vloeiweiden, de rietfilters die de Buurserbeek zuiveren, het ingenieuze waterstelsel, klimaatadaptatie, ecologie of stikstof. Geen woord over het levende laboratorium dat het Lankheet is. Daar zijn andere wandelingen voor.
De drie tantes (gesprek van drie bomen)
Tante Geertruida: “Zuster Anna, ziet gij al iets komen?”
Tante Anna (reikhalzend): “Jaaa hoor. Daar komen ze. De tweepoters. Links, rechts, links, rechts. En een haast! Zie jij iets, Machteld? Jij staat vooraan. Jij staat altijd vooraan.”
Tante Machteld: “Ze hebben weer van die stokken bij zich. Dat is toch niet goed? Moet dat van hun dokter?”
Tante Geertruida: “Hardlopers zijn doodlopers.”
Tante Anna: “Hè ja, Geer. Optimistisch als altijd. Die lui komen hier om te ontstressen. Een frisse neus te halen. Te lanterfanten, te banjeren, te onthaasten. Tenminste: dat willen ze. Anders waren ze hier niet. Maar kijk ze rennen.”
Tante Geertruida: “Nordic Walking heet dat, met die stokken.”
Tante Anna: “Nordic wat?”
Tante Geertruida: “Walking. Dat is wandelen op zijn Engels.”
Tante Machteld: “Wandelen? Maar dat is geen wandelen. Dat is sport!”
Tante Anna: “Vroeger liep hier nog wel eens iemand gewoon langs met een bijl of zo. Op klompen. Zie je ook niet meer. Klompen. Te fluiten. Doen ze ook niet meer. Fluiten.”
Tante Machteld: “Kijk ze gaan. Dag mensen. Zet hem op, hè? Dag. Daaag.”
Een plaatje met 32 bosvogels, een lijstje boeken om met je rug tegen een boom gezeten te lezen (tip: Het achterhuis van Anne Frank onder een witte paardenkastanje), vijftig tinten groen - oké, iets minder dan dat. En de soortnamen van de bomen die Post een naam gaf. Als het om feitjes en informatie gaat, is dat het zo’n beetje.
De boodschap is even simpel als helder: vertraag je pas, kijk omhoog, fantaseer, mijmer en ontdek wat je anders nooit ontdekken zou.
‘Wandelen met een schildpad’ is een initiatief van theaterfestivalorganisatie Tuin der Lusten. Het is de laatste van [vijf wandelingen op evenzoveel landgoederen], uitgezet in coronatijd. De meeste zijn nog altijd open, waaronder de wandeling van theatermaker Eric Langendoen op landgoed De Hooge Boekel.
Meer informatie over ‘Wandelen met een schildpad’, [waaronder de route], vind je [online] op de site van de Tuin der Lusten.
