Kunnen Enschedeërs de gemeenteraad straks terugfluiten? PVV stelt correctief referendum voor
Enschedeërs moeten de mogelijkheid krijgen om besluiten van de gemeenteraad, waar zij het niet mee eens zijn, terug te draaien. Dat vindt PVV-fractieleider Hidde Heutink. De afgelopen maanden schreef hij daarom zelf een voorstel voor de invoering van een referendum. "Door een correctief referendum te organiseren geven we de kiezer weer controle over het stuur, indien zij vinden dat het gemeentebestuur de verkeerde afslag heeft genomen."
Het zelf schrijven van raadsvoorstellen (formeel initiatiefvoorstel) behoort tot de kerntaken van raadsleden. De gemeenteraad is immers het hoogste orgaan en dus ook de 'baas' in de gemeente. Toch wordt het instrument nauwelijks ingezet. Omdat een voorstel ook juridisch aan allerlei voorwaarden moet voldoen, is het een tijdrovend proces waarbij succes (steun van de meerderheid) vooraf niet verzekerd is.
Laatste keer in 2001
Op dit moment kent Enschede geen referendumverordening. In zo'n beleidsregel kan worden vastgelegd op welke voorwaarden inwoners een referendum op de agenda kunnen krijgen. In een referendum wordt, los van de verkiezingen, een specifiek politiek vraagstuk aan de kiesgerechtigden voorgelegd. Landelijk waren de raadgevende referenda over het associatieverdrag met Oekraïne (2016) en de 'Sleepwet' (2018) voorbeelden, maar is het vehikel inmiddels afgeschaft. In Enschede was er ooit, in 2001, een referendum over de toekomst van de Usseler Es.
Handtekeningen nodig
Hidde Heutink wil dat daar snel een einde aan komt. "Op dit moment kunnen kiezers een keer per vier jaar een beleidswijziging doorvoeren door te gaan stemmen", zegt de PVV'er. "Met deze referendumverordening maken we het mogelijk dat de gemeenteraad bij (bijna) ieder genomen raadsbesluit gecorrigeerd kan worden." Het idee van Heutink is vastgelegd in een voorstel dat op korte termijn aan de gemeenteraad wordt voorgelegd.
Als de raad besluit om een correctief referendum in te voeren, betekent dit niet dat iedere Enschedeër zomaar een gemeenteraadsbesluit ter heroverweging aan de stad kan voorleggen. Eerst zal de betreffende inwoner 550 handtekeningen moeten verzamelen ter ondersteuning van zijn of haar plan. Vervolgens zijn er nog minimaal 3837 ondersteuningsverklaringen van inwoners nodig om een referendum daadwerkelijk op de agenda te krijgen.
De uitslag van een referendum is bij voorbaat niet perse een verplichting. Wel moeten raadsleden bij het besluit om een referendum te houden aangeven of zij zich aan de uitslag en de consequenties daarvan zullen binden. Zo niet, dan is de uitslag raadgevend.
