Meldingen over de openbare ruimte in Hengelo in 10 jaar tijd bijna verdubbeld

Netheid

De meeste klachten die bij de gemeente Hengelo binnenkomen, gaan over netheid. Daaronder valt onder meer rommel of vuil op straat. Als het gaat om netheid van de openbare ruimte, dan kreeg de gemeente in 2013 nog zo’n 1600 klachten binnen. In 2022 waren dat 3684 meldingen in totaal. Terugkijkend naar de afgelopen tien jaar dan was 2020 een absoluut piekjaar met 19667 meldingen. Die stijging is verklaarbaar door de lock-down, waardoor veel mensen thuis zaten en alerter waren op wat er in hun wijk of straat gebeurde. In dat jaar kwamen er dan ook opvallend meer meldingen binnen over netheid, zo’n 5295 in totaal.

Gemiddeld komen er jaarlijks in Hengelo per 1000 inwoners zo'n 195 meldingen binnen bij de gemeente over de openbare ruimte. Voor een stad met ruim 82.000 inwoners is dat bovengemiddeld veel. Bij grotere Nederlandse gemeenten met meer dan 100.000 inwoners lag dat gemiddelde rond de 179 meldingen per 1000 inwoners in 2018 en 215 meldingen per 1000 inwoners in 2019. Een gemeente als Zaanstad met 157.166 inwoners kreeg in 2018 maar 116 meldingen per 1000 inwoners. In 2019 waren dat 143 meldingen per 1.000 inwoners.

Parkeren en openbare verlichting

Parkeren scoort ook hoog op de ranglijst met meldingen in Hengelo. Opvallend is dat inwoners in 2013 zo'n 358 keer een melding deden over parkeren. In 2022 waren dit er 1710. Waardoor die stijging wordt veroorzaakt, is onduidelijk. Mogelijk speelt het invoeren van steeds meer blauwe zones in wijken rondom het centrum een rol, waardoor de parkeerdruk in anderen wijken toeneemt waar geen blauwe zone is, het zogenaamde waterbedeffect.

Ook openbare verlichting is iets waarover inwoners vaak contact zoeken met de gemeente. In 2022 trokken ze 2370 keer aan de bel hierover. Opvallend: De afgelopen jaren steeg ook het aantal klachten / meldingen over bomen. In 2013 waren dat er nog 886. In 2022 stond de teller op 2026 meldingen. Deze stijging kan te maken hebben met het veranderende klimaat met zwaardere en hevigere buien of extreme droogte, waardoor bomen vaker het loodje leggen.

Omgekeerd inzamelen

Opvallend is dat sinds medio 2017/2018 het aantal klachten over netheid is toegenomen. In die periode voerde de gemeente het systeem van omgekeerd inzamelen in. Inwoners moeten sinds die tijd zelf hun restafval wegbrengen naar een ondergrondse container in de buurt. Bij deze plekken wordt vaak grofvuil gedumpt, zoals bankstellen of matrassen. Ook zetten mensen zakken restafval naast de containers om uiteenlopende redenen. De container kan bijvoorbeeld vol zijn of de laadklep kan in een storing schieten door een vastzittende afvalzak.

De meldingen bij de gemeente Hengelo staan overigens nog los van klachten die bij Twente Milieu* binnenkomen over afval. Als het gaat over zwerfafval, bijplaatsingen en afvaldump dan kreeg de afvalverwerker daarover 1960 meldingen en 1735 klachten over een volle verzamelcontainer of storing. In totaal gaat het om 3695 meldingen.

(* Bron = tweede Afvalmonitor 2022 Hengelo)

De tekst gaat verder onder de foto.

Laagdrempelig

Dat in tien jaar tijd het aantal meldingen over de openbare ruimte bijna is verdubbeld, kan mogelijk ook nog worden verklaard door de laagdrempeligheid om contact te zoeken. De laatste jaren is het makkelijker geworden om zaken te melden door meer digitale mogelijkheden. Zo kunnen meldingen snel en eenvoudig worden gedaan via de Mijn Gemeente-app of de BuitenBeter-app of via social media. Bellen kost vaak meer tijd, zeker op tijdstippen dat meer mensen bellen. Ook via DigiD kan bij de gemeente een melding worden doorgegeven. De gemeente adviseert overigens om bij dringende zaken of gevaarlijke situaties die met spoed verholpen moeten worden, altijd te bellen met 14 074.

Rekenkameronderzoek

De Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) nam in 2020 het initiatief voor een landelijk onderzoek, waarmee gemeentes zichzelf met andere gemeentes kunnen vergelijken als het gaat over meldingen over de openbare ruimte. Nederlandse gemeentes krijgen jaarlijks gezamenlijk gemiddeld zo’n 3 miljoen meldingen binnen van inwoners. Die gaan veelal over leefbaarheid. Gemiddeld zijn dat 12245 meldingen per gemeente per jaar.

In 2023 organiseert de NVRR een onderzoek over klachtafhandeling bij gemeentes in samenwerking met de Nationale Ombudsman. Aan dit onderzoek kunnen tachtig gemeentes deelnemen. Ook Hengelo heeft een rekenkamer en is lid van de NVRR. De taak van een rekenkamer is controleren of bepaald beleid het gewenste effect heeft en of uitgaven op de juiste manier worden besteed. Het is nog onduidelijk of Hengelo meedoet aan het landelijke rekenkameronderzoek in 2023 over klachtenafhandeling.