Zo wordt de bouw van het nieuwe zwembad in Enschede gebruikt als reddingsboei voor Sportaal
De investering van 30 miljoen euro die het Enschedese college volgende maand van de gemeenteraad vraagt is bedoeld voor meer dan alleen een nieuw zwembad op Het Diekman. Door de bouw van het nieuwe bad in eigen handen te nemen heeft de gemeente ook een manier gevonden om sportbedrijf Sportaal in de benen te houden. Twee vliegen in één klap dus.
Het gemeentelijke sportbedrijf, dat in 2017 op afstand werd gezet, heeft te weinig vet op de botten om aan de kortlopende én langlopende financiële verplichtingen te voldoen. Op papier is Sportaal het faillissement dus nabij. Met nadruk op ‘op papier’, want in de praktijk heeft de B.V. maar één eigenaar en opdrachtgever: de gemeente Enschede. Die draait uiteindelijk dus op voor de eventuele kosten als het mis gaat, ook al is bij de oprichting van Sportaal gezegd dat dit niet het geval zou zijn.
Sportaal kan niet lenen
Vanwege veranderde regelgeving is Sportaal in haar huidige financiële situatie niet in staat om een lening af te sluiten bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Zonder zo’n lening kan er geen nieuw zwembad worden gebouwd. Maar dat is nog niet alles. Al bij de oprichting van Sportaal was het voor zowel het sportbedrijf als de gemeente duidelijk dat er ergens rond 2025 een financieel gat zou ontstaan vanwege zogeheten vervangingsinvesteringen. Alle sportelementen - van sporthallen tot turntoestellen en van kunstgrasvelden tot lichtinstallaties – hebben immers een beperkte levensduur.
Zo zit dat: liquiditeit en solvabiliteit
De kredietwaardigheid van een organisatie of bedrijf wordt onder meer getoetst door te kijken naar liquiditeit en solvabiliteit. Liquiditeit gaat over de mate waarin de organisatie in staat is om aan kortlopende verplichtingen (minder dan één jaar) te voldoen. Bij Sportaal is deze verhouding 96%, waar een waarde tussen 120% en 150% 'gezond' is.
De solvabiliteit is de mate waarin de organisatie aan de langlopende verplichtingen en schulden kan voldoen. In het bedrijfsleven is het normaal dat het eigen vermogen (bezittingen) minimaal 25% van het totale vermogen (bezittingen + voorzieningen + schulden) omvat. De Bank Nederlandse Gemeenten verstrekt geen leningen als het percentage onder de 10% is gedaald. De solvabiliteit van Sportaal is een schamele 4%.
[Bron: Jaarverslag Sportaal 2021, de cijfers van 2022 worden voor deze zomer bekend]
Nu de kunstgrasvelden die met rubberen korrels zijn bedekt vanwege mogelijke gezondheidsrisico’s versneld vervangen moeten worden, doemen grote kostenposten ineens eerder op. In de tweede helft van dit jaar is 3,2 miljoen nodig om aan de betalingsverplichtingen te voldoen. Voor de helft van dat bedrag gaat het om het vervangen van kunstgrasvelden, maar ook sportinventaris en sportvloeren (6 ton) en lichtmasten met ledverlichting (5 ton) vragen een flinke investering. Maar ook deze investeringen kan Sportaal niet zonder lening doen. Een lening die zij van de bank dus niet krijgt.
Er moet altijd geld bij
Achter de schermen heeft de gemeente de afgelopen maanden hard gewerkt aan een oplossing voor zowel het nieuwe zwembad als de dreigende financiële problemen bij Sportaal. Die oplossing is gevonden door het opdrachtgeverschap voor de bouw van het zwembad in eigen beheer te nemen. Als het Vastgoedbedrijf Enschede het bad op Het Diekman gaat bouwen, kan deze vervolgens door Sportaal worden gehuurd.
Ja, er zijn ook andere scenario’s denkbaar. De gemeente kan bijvoorbeeld zelf voor bank spelen door een onderhandse lening voor de bouw van het zwembad aan Sportaal te verstrekken. Ook is het mogelijk om genoeg geld op de rekening van het sportbedrijf te storten (solvabiliteit verbeteren), zodat het alsnog in staat is om zelf leningen bij de bank af te sluiten. Daar is volgens de huidige situatie van Sportaal een bedrag van 2,5 miljoen euro voor nodig.
Eén probleem wordt in deze scenario's niet opgelost: Sportaal zal nog steeds een gebrek aan eigen financiële middelen hebben om sportinventaris en kunstgrasvelden te kunnen vervangen.
De grond is geld waard
Vandaar dat het college de gemeenteraad bij voorkeur – en met enige tijdsdruk – voorstelt om de bouw van het nieuwe zwembad in eigen beheer te nemen. De grond onder het zwembad is namelijk in bezit van Sportaal, maar is uiteraard onlosmakelijk verbonden met het gebouw dat erop staat. Met andere woorden: de gemeente zal de grond van het sportbedrijf moeten overkopen.
De verwachting is dat door de opbrengst uit de grondverkoop (2,1 miljoen euro) Sportaal genoeg vet op de botten krijgt om een lening te kunnen afsluiten voor de noodzakelijke investeringen in de eerder genoemde kunstgrasvelden, sportvloeren en sporttoestellen. Bijkomend financieel-technisch voordeel: omdat het om een vastgoedtransactie gaat, wordt deze 'steun' niet op de sportbegroting, maar op de vastgoedbegroting weggeschreven. Er volgt dus niet direct een greep uit de gemeentelijke spaarpot.
De grondopbrengst moet genoeg zijn om het sportbedrijf (voorlopig) de broek zelf te laten ophouden. 'De gemeente zal nog wel garant moeten staan voor de financiering die Sportaal aan moet trekken hiervoor', aldus het college in het raadsvoorstel waarover 15 mei wordt gestemd.
In de uitzending van 1Twente Vandaag op 16 november 2022 bespraken presentator Niels Veurink en verslaggever Wilco Louwes al de kostenstijgingen en mogelijke scenario's rondom het nieuwe zwembad:
Gerelateerd
