Enschede wil weer actief bouwgrond verwerven, college wil daarom 'eigen' geldpotje voor aankopen

Grondposities verwerven, om deze later tegen meerprijs als dure bouwgrond te verkopen, is geen ongebruikelijke gang van zaken bij gemeenten. Dit heet 'actief grondbeleid' en dat was ook in Enschede jarenlang de maatstaf. Totdat de kredietcrisis van 2008 de risico's van deze werkwijze pijnlijk blootlegde: grondbezit is geen garantie voor winst.

Crisisjaren

Een kleine tien jaar geleden nam Enschede afscheid van het actieve grondbeleid. Onder toenmalig VVD-wethouder Jeroen Hatenboer is er voor meer dan 80 miljoen euro aan bouwgrond uit de boeken gehaald. Een flinke aderlating, maar de achterliggende gedachte was destijds dat een gemeente zich niet als een marktpartij zou moeten gedragen.

De jaren daarna werd er onder Hatenboer een meer 'faciliterend grondbeleid' gevoerd - ook wel passief grondbeleid genoemd. Dat wil zeggen dat de ontwikkeling van woningbouw vooral aan de markt wordt overgelaten. De gemeente bepaalt dan slechts de kaders via het bestemmingsplan.

Geen plan, geen geld

Inmiddels is de opvolger van Hatenboer, collega-VVD'er Jeroen Diepemaat, als wethouder verantwoordelijk voor de ruimtelijke ontwikkeling in de gemeente Enschede. Dus ook voor het grondbeleid. De tijden zijn (weer) veranderd en de ambities ook. Enschede wil groeien naar 170.000 inwoners en wil daarom snel en veel woningen bouwen.

Maar zolang er voor een bouwproject nog geen concreet en compleet beeld van de plannen ligt (de definitiefase), is er ook nog geen geld beschikbaar voor de aankoop van grond. Dat geld wordt pas bij het openen van de begroting (grondexploitatie) door de gemeenteraad ter beschikking gesteld. Het is in die fase dat ook marktpartijen slim kunnen inspelen op de mogelijke ontwikkelingen, zoals onlangs bleek bij het Wethouder Horstmanpark.

Strategische aankopen

Daarom vraagt het college van B&W de gemeenteraad op korte termijn om een potje met geld. Hoeveel daarin moet zitten, is nog niet bekend. "Door middel van een strategisch verwervingskrediet geeft de raad het college toestemming om aankopen te kunnen doen, voordat de grondexploitatie en het daarbij behorende investeringskrediet door de raad toegekend zijn", aldus een gemeentewoordvoerder. Zo krijgt het college dus (binnen bepaalde kaders) het mandaat om vroegtijdig en op eigen initiatief grondaankopen te kunnen doen.

De wens van het college wordt uitgesproken in de evaluatie van het grondbeleid, hetzelfde document waarin óók de vrees wordt uitgesproken over de nadelige gevolgen van inflatie en stijgende bouwkosten. Is dat niet risicovol? "De gemeente is zich bewust van de huidige marktomstandigheden", laat een gemeentewoordvoerder desgevraagd weten.

Als er een geldpotje voor grondaankopen wordt vastgesteld, betekent dit volgens het college dan ook niet dat er lukraak grond wordt opgekocht. "Het gaat erom dat de gemeente meer regie krijgt over de woningbouwopgave en deze kan versnellen wanneer zich daarvoor kansen voordoen of dat daar de noodzaak toe is vanuit beleidsdoelstellingen zoals woningbouw."