Dodenherdenking in Enschede drukbezocht, Roma en mensen met beperking leggen voor het eerst een krans

Na het inleidende woord van Denneboom beet junior stadsdichter Jade Ooms het spits af. Ze hield het dicht bij zichzelf, sprekend over een schoolgenootje dat moest vluchten uit oorlogsgebied. “Wetende dat Enschede nu je thuis is, je nieuwe leven in vrijheid, mét een groot gemis.” Ook Hugo Beltman, voorzitter van studentenvereniging Taste, droeg een gedicht voor.

Holocaust-overlevende Bert Woudstra sprak vervolgens over de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, maar verwees ook naar het nu. “Voor mij is het onbegrijpelijk dat Rusland, dat hielp ons te verlossen van de Duitse bezetter, zich nu zo gedraagt.” Het geheel werd omlijst met muziek van het Valerius Ensemble.

De eerste krans

Traditioneel werden daarna bloemen gelegd door verschillende betrokken groepen. Extra bijzonder dit jaar is de kranslegging van de Roma, die er eerder niet bij waren. “Jarenlang heb ik me daar hard voor gemaakt”, zegt 4/5-mei-comitévoorzitter Denneboom. “We vroegen ze wel, maar het was lastig om iemand te vinden die wilde.” Toen de twee mannen en kinderen hun krans legden, greep het haar aan. “Zij zijn vervolgd om wie ze zijn, net als de Joden. Ik kreeg het even te kwaad.”

Ook werd voor het eerst een krans gelegd namens alle mensen die in de oorlog zijn vervolgd of omgebracht omdat zij een beperking hadden, fysiek, verstandelijk of psychiatrisch. Die bijzondere taak was voor Peter Zeilemaker, cliënt van Aveleijn. "Ik ben trots dat het is gebeurd", reageert zijn vader. "Het is nu de bedoeling dat dit ieder jaar wordt gedaan en dat elke keer een andere instelling iemand afvaardigt."

Kinderen

Voor Denneboom was het om meer redenen een bijzondere herdenking. Ze neemt na dit jaar afscheid als voorzitter. Voor de laatste keer liep ze voorop in de stille tocht van het stadhuis naar het Volkspark en sprak ze de bijeenkomst aan elkaar. “Een apart gevoel”, aldus de scheidend leidsvrouw na afloop.

In haar achtjarige tijd als voorzitter zette ze zich in om kinderen en jongeren een prominentere plek te geven bij de herdenking. Zij hebben daarom sinds een aantal jaar een eigen moment om bloemen te leggen. “Want zij zijn de toekomst”, sprak Denneboom dit jaar inleidend voor dat moment.

Tientallen kinderen komen naar voren. Onder hen een jong meisje dat even alle ogen van de bezoekers vergeet en aandachtig een witte bloem bij elk beeld neerlegt. Ook geeft ze er een aan burgemeester Roelof Bleker. “Alstublieft.”