NX Filtration bouwt al in Hengelo, terwijl bezwaren tegen grootschalige wateronttrekking toenemen
Terwijl er aan de Haaksbergerstraat in Hengelo al druk wordt gebouwd, heeft NX Filtration nog geen vergunning voor het onttrekken van jaarlijks 700 miljoen liter grondwater aan de Twentse bodem. Die vergunning is een vereiste voor het bedrijfsproces van het bedrijf, want zonder (heel veel) water kan het niks. Donderdagmiddag houdt de provincie een hoorzitting over dit hete hangijzer in het Hengelose stadhuis.
Buiten Zwolle
Volgens SP-raadslid Vincent Mulder, die zich namens zijn partij als inspreker heeft aangemeld, is zo'n hoorzitting buiten Zwolle uitzonderlijk: "Normaliter zijn dit soort bijeenkomsten altijd in het provinciehuis. De provincie wil met de komst naar Hengelo bezwaarmakers kennelijk tegemoet komen."
Eerder deze week startte het raadslid een online petitie tegen de komst van het bedrijf, dat met hulp van nanotechnologie waterzuiveringsfilters maakt. Met dergelijke filters kan drinkwater gemaakt worden uit zwaar vervuild afvalwater. Nu het door de toenemende droogte steeds moeilijker wordt voldoende drinkwater beschikbaar te hebben lijkt dat een mooi streven, maar voor die productie is dus wel gigantisch veel water nodig. Water dat grotendeels onttrokken zal gaan worden aan de bodem en het kanaal.
Boeren
Het provinciebestuur is vóór, maar Provinciale staten moet zich nog over een eventuele vergunning uitspreken. Mulder verwacht een fikse discussie in het provinciehuis. Niet alleen de politiek heeft zorgen: het RIVM heeft onlangs een alarmbrief doen uitgaan over de steeds nijpender gevolgen van verdroging, met name ook in Twente. Het instituut vraagt overheden om alles te doen om de verdere onttrekking van grondwater tegen te gaan.
Over een vergunning voor het onttrekken van grondwater gaat de provincie, de gemeente gaat over de bouwvergunning. Die laatste is enige tijd geleden al verleend. Sterker nog, de fundering ligt er al in. Mulder had graag gezien dat het hele proces conform het gedachtengoed van de Omgevingswet was verlopen: "Die wet moet er voor gaan zorgen dat bij alles wat we doen integrale afwegingen worden gemaakt. Zolang die wet er nog niet is, kunnen provincie en gemeentes veel te makkelijk langs elkaar heen werken. Dat is wat hier nu gebeurt." De invoering van de Omgevingswet is inmiddels al vijf keer uitgesteld. Invoering staat nu op de planning voor 1 januari 2024.
IJsselmeer
Vincent Mulder en Herman Kalter, voorzitter van de Statenfractie van de SP in Overijssel, pleitten vorige week publiekelijk voor vestiging van NX Filtration langs de oevers van het IJsselmeer. Ze schrijven: "Wij hebben grote bedenkingen bij de aanvraag voor een dergelijk grote wateronttrekking van dit bedrijf in Twente. Een bedrijf met zo'n grote waterbehoefte verdient een plek aan het IJsselmeer en zeker niet in Twente. Drinkwater is een vitale nutsvoorziening, die steeds zwaarder onder druk komt te staan door verdroging. Ze mag niet verder in de knel komen vanwege het economische belang van een beursgenoteerd bedrijf."
900 bomen water geven
De SP en het RIVM zijn niet de enige partijen die hun zorgen hebben geuit. Ook Vitens en Waterschap Vechtstromen hebben veel vragen. En het gemeentelijke groenbedrijf Gildebor wil weten hoe het zit met dorstige bomen in tijden van droogte. Mulder: "In de vergunningsaanvraag is een clausule opgenomen die NX Filtration verplicht om zelf 900 bomen in de omgeving van water te voorzien in tijden van droogte, aangezien de verwachting is dat het grondwaterpeil ongeveer één meter zal gaan dalen. Gaan ze dat ook daadwerkelijk doen, wie ziet daarop toe en waar halen zij het water vandaan?
Donderdagmiddag kunnen mensen in het Hengelose stadhuis een mondelinge zienswijze inbrengen tijdens een hoorzitting over het ontwerpbesluit. Tijdens de hoorzitting is er geen ruimte voor vragen. Vincent Mulder is het daar niet mee eens en zal dit punt dan ook als bezwaar inbrengen.
Beursgenoteerd
NX Filtration is nu nog gevestigd op twee locaties in Enschede. Het gehele bedrijf verhuist straks naar Hengelo. De productiecapaciteit wordt daarbij fors opgeschroefd van enkele duizenden naar 80.000 zuiveringsmodules per jaar. Medio vorig jaar is het bedrijf naar de beurs gegaan. Met de uitgifte nieuwe aandelen moet vele tientallen miljoenen opgehaald worden. Allemaal om de kosten van de nieuwbouw en de capactiteitsuitbreiding te financieren. Oprichter en technisch directeur van het bedrijf is Erik Roesink. Roesink is als hoogleraar verbonden aan de Universiteit Twente.
