Stem van zoon blijkt nep: 'Marion uit Enschede bijna opgelicht met nieuwe levensechte truc'
Blinde paniek bij Marion uit Enschede als ze op Hemelvaartsdag een telefoontje krijgt van haar zoon. Hij is in Duitsland betrokken bij een motorongeluk en heeft een jonge moeder doodgereden. Marion krijgt te horen dat haar zoon niet wordt opgepakt, als zijn moeder meteen de uitvaartkosten betaalt. Moeder Marion is tijdens het telefoongesprek in shock, maar schrikt nog harder als haar zoon tijdens het telefoontje nietsvermoedend de woonkamer komt binnenlopen. Het telefoongesprek blijkt nep.
Marion (56) heeft haar verhaal gedeeld met RTL Nieuws. Ze doet dit om mensen te waarschuwen tegen deze nieuwe vorm van oplichting. Met kunstmatige intelligentie was de stem van haar zoon namelijk gekloond.
Hoe werkt dit?
De stem van Marions zoon is nagemaakt met kunstmatige intelligentie (AI). De oplichters vonden zijn stem online, bijvoorbeeld in filmpjes op sociale media.
De stem van de jongen werd geüpload in het AI-programma. De oplichters leerden het programma hoe de stem van de jongen klinkt. Als het programma dit heeft geleerd, kunnen de oplichters willekeurige teksten invoeren in het programma. Het programma laat die teksten horen met de stem van de jongen.
Volgens de politie komt deze vorm van oplichting nog niet zo lang voor in Nederland. "Dit is te gek voor woorden", zegt een politiewoordvoerder tegen RTL Nieuws. "We moeten een gezond wantrouwen gaan ontwikkelen ten opzichte van alles wat digitaal tot ons komt."
Motorongeluk
Terug naar afgelopen Hemelvaartsdag. Marions 'zoon' klonk aan de telefoon compleet overstuur. "Ze is dood, ze is dood mam", zei hij. Marion: "Hij huilde, was compleet in paniek. Over zijn toeren vertelde hij dat 'ze' dood was. 'Help me mam!', riep hij." Gaandeweg het gesprek wordt het Marion duidelijk dat haar zoon een jonge moeder zou hebben doodgereden.
Vervolgens kreeg de Enschedese iemand anders aan de telefoon. Deze persoon stelde zich voor als politieagent in Gronau. Die 'agent' vertelde dat haar zoon niet zou worden aangehouden, als zij of haar zoon de uitvaartkosten zou betalen. Als er niet zou worden betaald, zou hij voor zeker drie maanden de cel ingaan.
De Duitse agent noteerde Marions gegevens en vertelde Marion dat ze even later door een officier van justitie gebeld zou worden. Met hem zou ze dan de betaling in orde kunnen maken. Marion vertelt dat ze zou hebben gewacht op dat telefoontje en dat ze in de tussentijd niemand anders zou hebben gebeld. "Dat mocht niet. Als ik was gebeld, had ik de uitvaartkosten betaald, om mijn zoon te redden."
Terwijl ze nog met de 'agent' aan de lijn hangt, gebeurt het onverwachte. Haar zoon komt de woonkamer binnenlopen en weet - uiteraard - niets van wat zijn moeder de afgelopen minuten heeft meegemaakt. "Hij vroeg: wat is hier aan de hand joh? Hij zag natuurlijk de paniek in mijn ogen. Ik zei tegen de oplichters dat mijn zoon binnen was gekomen. De verbinding werd gelijk verbroken."
'Dan doe je andere dingen'
Met haar verhaal wil Marion iedereen waarschuwen voor deze nieuwe vorm van oplichting. "Mensen denken misschien dat ze zouden ophangen, of hier nooit in zullen trappen. Maar ik ben niet dom, normaal trap ik ook echt niet in oplichtingspraktijken", zegt ze. "Maar bij deze nieuwe truc hoor je je eigen kind, geloof me: het klonk echt als hem. En ze wisten mijn adres, ze wisten dat mijn zoon motor reed. Dan doe je andere dingen."
Politie: 'Vraag je altijd af of het echt is'
De politie zegt dat alles wat digitaal tot ons komt, zoals een telefoongesprekje of een appje, gemanipuleerd kan zijn.
"We moeten hier een gezond wantrouwen tegen ontwikkelen. Vraag je dus bij zo'n telefoontje altijd af: is het wel écht de persoon die je denkt dat het is? En als je een handeling moet verrichten door bijvoorbeeld gegevens achter te laten of geld over te maken - en zeker in combinatie met een emotie zoals een huilend familielid - doe dan even een stapje terug", zegt een politiewoordvoerder.
"Hang bijvoorbeeld op en bel de persoon terug op het nummer dat jij van die persoon kent. Of vraag iets wat alleen hij of zij kan weten. En vraag dan niet naar de geboortedatum, maar écht iets unieks. Wat hij of zij gisteren heeft gegeten bijvoorbeeld."
