Het gaat nu echt gebeuren: de gemeente koopt het Hofkeshuis met bijzondere wandschildering aan de Grotestraat. Dat is unaniem in de gemeenteraad besloten. Het Stedelijk Museum Almelo gaat het pand betrekken en moet daarbij huur gaan betalen. En dat is een verschil met de huidige regeling, want nu betaalt het museum helemaal geen huur.
“Het huidige pand heeft te hokkerige ruimtes waar je niks mee kan, er is geen ruimte voor educatie”, zegt directrice van het Almelose museum Sigrid Ivo bij 1Twente Vandaag. Ivo pleit dan ook al sinds haar aanstelling als directrice in 2019 voor een andere locatie dan het Rectorshuis aan de Prinsenstraat. De onderhandelingen om het Hofkeshuis, dat vier keer zoveel ruimte biedt, duurden anderhalf jaar.
In eerste instantie werd er door het Stedelijk Museum Almelo niet vanuit gegaan dat er huur in rekening zou worden gebracht. Het huidige pand wordt voor niks ter beschikking gesteld aan het museum als pand van algemeen belang. Het bestuur dacht dat deze regeling zou worden voortgezet. In een laat stadium van het proces, oordeelde de gemeente anders. Dat schrijft de voorzitter in een businessplan van het museum.
In het voorstel (het Hofkeshuis te kopen) van het college van B&W naar de gemeenteraad toe, staat dat er huurkosten in rekening worden gebracht aan het museum. En die kosten zijn 24.000 per jaar. Ook al heeft het museum de huurkosten nog niet opgenomen in de begroting, de gemeenteraad heeft unaniem besloten om het voorstel te accepteren. Hoe het museum dat bedrag gaat ophoesten is nog niet helemaal helder, maar wethouder Jan Martin van Rees zegt tijdens een raadsvergadering al het vertrouwen te hebben dat de huur betaald gaat worden.
De beslissing om het perceel te kopen moest snel genomen worden door de raad: “Het zou in mei of juni in de raad besproken worden. In juni werden er al veel beslissingen genomen, daarom moest het in mei gebeuren. Dat brengt wel haast met zich mee. Gemeenteraad ziet wel de kansen van dit project”, zegt Ivo. Bovendien was de penningmeester van het museum op vakantie waardoor de begroting op korte termijn niet meer kon worden aangepast.
“We moeten nog verder gaan onderhandelen met de gemeente, maar dat kwam wel een beetje rauw op ons dak”, zegt de directrice van het museum over de te betalen huur. Hoewel er in eerste instantie geen rekening werd gehouden met huur, neemt het bestuur van het museum de huur wel mee in vernieuwde plannen. “We zijn druk bezig om sponsoren binnen te halen en vrienden te werven. Het lukt behoorlijk, maar we hebben behoorlijk wat nodig. We moeten het pand ook nog inrichten, dat kost tonnen. Dat gaat puzzelen worden. We hebben er als bestuur en directie alle vertrouwen in dat het gaat lukken.”
Het Hofkeshuis bevat een kamer waarin een grisaille, een schildering in grijstinten, van vijftien meter te aanschouwen is. Dit wordt de stijlkamer van het museum, dat is een kamer die wordt ingericht uit een bepaalde tijd. Ivo ziet hierdoor verschillende kansen om meer geld in het laatje te brengen: “Zo’n locatie met stijlkamer leent zich ervoor om te verhuren aan bedrijven. Denk aan vergaderingen of borrels bij gelegenheid. Het kan ook een trouwlocatie zijn. En we willen ook een winkeltje erbij hebben.” De huidige locatie heeft geen museumwinkel.
Naast de huur die moet worden opgebracht, komt er meer kijken bij het financiële plaatje legt Ivo uit: “Het pand moet museaal klaargemaakt worden. De airco moet aan eisen voldoen om de kunst goed te houden. Er moet een lift in voor de toegankelijkheid en het dak voldoet niet aan de eisen. Er moet een trap in naar de eerste etage. Ook zijn er plannen voor herinrichting. Als je maar een goed inhoudelijk verhaal hebt, dan zijn er genoeg culturele fondsen voor het financiële deel. We kunnen Almelose bedrijven vragen om hulp.”
De gemeente geeft het museum nog een subsidie mee om het pand in te richten. “Doordat ze deze subsidie krijgen, kunnen ze veel andere subsidies vragen”, aldus Van Rees tegen de gemeenteraad. De eenmalige zak geld bedraagt 250.000 euro.
Naast een verbouwing is de grisaille toe aan een restauratie. “Boven is lang gebruikt als woning, waar er werd gerookt, dat is niet al te best voor het schilderij. Het heeft last van de tijd gehad, er zitten gaten in. Het belang van de gemeente Almelo is de schildering toegankelijk maken voor het publiek. De gemeente heeft er een pot voor over”, aldus Ivo. Dat is naast de eenmalige subsidie voor de inrichting. Ook de provincie verstrekt een subsidie hiervoor van drie ton. De kosten zijn al hoger opgelopen dan eerder genoemd.
Ivo werpt een blik in de toekomst: “We worden een museum waar reuring plaatsvindt. Almelo heeft drie grote hotels, er is veel potentie voor toeristen die komen. We willen mensen buiten Almelo trekken met exposities. Het moet een dagje uit zijn. We willen avondactiviteiten organiseren. We hebben geen Van Gogh in onze collectie, het zijn juist de verhalen waar we het van moeten hebben. Denk aan de textielgeschiedenis of de grootste bankroof ooit die in Almelo heeft plaatsgevonden. We willen een stuk geschiedenis laten zien.”
Het jaarlijkse bezoekersaantal is op dit moment 4.000, maar de ambitie van het museum is om naar 10.000 of meer te gaan. “Bezoekers trekken gaat niet vanzelf, we willen veel publiciteit om die stijlkamer met unieke schildering, in de regio en daarbuiten. PR is een kwestie van continu eraan werken, we hebben een goed team van enorme enthousiaste vrijwilligers.”
Wanneer het museum precies gaat verhuizen, is nog niet te zeggen. Het zal in ieder geval niet voor 2024 zijn. Ivo maakt een inschatting: “Je maakt een droomscenario en dan ga je afschalen en uitwerken. Het gaat nog zeventien maanden duren.”
"Het is een pand van statuur, het is in de achttiende eeuw gebouwd door meneer Hofkes. Een belangrijke man in Almelo in die tijd. Een textielhandelaar en een patriot”, zegt Ivo. De grisaille in de stijlkamer laat een voorstelling zien van de intocht van de Romeinse veldheer Quintus Fabius Maximus in Rome. “De stijlkamer zit aan de achterkant en de wandschildering kijkt uit op Huize Almelo. Het staat voor democratie. Daarmee stak Hofkes stiekem zijn middelvinger op naar rijke burgerij. Het was een gevecht tussen de rijkere burgerij en de oranjegezinden.”
Meer informatie over het Hofkeshuis via de website van de stichting.