Blauw grasland behouden en slenken terug in het gebied

Staatsbosbeheer wil het oude heidegebied en haar biodiversiteit herstellen, de laatste stukje blauw grasland in Overijssel behouden; daarvoor moet het opgeschoten bos gekapt. “Het is een ketting, waarvan je de schakels probeert te herstellen, zodat de ketting in stand blijft”, legt boswachter Kees Jan Westra uit. “We doen er wel alles aan om de panda in stand te houden, maar in onze eigen achtertuin vinden we het misschien wel prima dat soorten verdwijnen.”

Beuninger Achterheide

Met collega boswachter Hugo Tijdhof loopt hij over het Beuninger Achterveld, waar Staatsbosbheer bezig is met het uitvoeren van werkzaamheden. “Van oudsher heet dit de Beuninger Achterheide. Je ziet soorten als droge struikheide, dopheide en ook allerlei plantensoorten die op de rode lijst staan. Om die planten te behouden, voeren we deze maatregelen uit.”
“We zijn nu bezig met het vrijmaken van de heide. Deze bomen zijn hier de afgelopen 40 jaar gegroeid, terwijl dit eigenlijk open landschap was. We willen terug naar dat open heidelandschap. Al het opschot wordt nu verwijderd, zodat de rest goed kan gedijen”, vult Tijdhof aan.
Het zijn voornamelijk grove dennen en berken die verwijderd worden. De meeste dikkere bomen blijven staan, waarmee het halfopen heidelandschap weer hersteld wordt.

Blauw grasland

Punthuizen, Stroothuizen en het Beuninger Achterveld zijn de laatste stukje blauw grasland in Overijssel. Staatsbosbeheer wil dit grasland behouden en herstellen. “Deze graslanden herbergen heel veel soorten die belangrijk zijn voor onze biodiversiteit. “

Decennia terug in de tijd

Westra laat op kaarten zien hoe het landschap zich wijzigde. Zo’n 100 jaar geleden was dit heidegebied, doorsneden met slenken, natte, ondiepe laagtes in het terrein. Door de slenken terug te brengen in het landschap, wordt het natuurlijk watersysteem hersteld. “Op de kaart van 1950 zie je weer die laagtes, maar je ziet ook dat de landbouw bezig is met het in cultuur brengen van de omgeving. Kijken we naar de kaart van 1975, dan zie je nog steeds wel heidegebied, maar je ziet ook steeds meer landbouw.”
Op de kaart van 2021 is nog steeds wat heide te zien, maar duidelijk daarop is ook de toename van het bos. “Eigenlijk gaan we nu terug naar een situatie zoals die 75 tot 100 jaar geleden was, waarbij de planten echt floreren.”

Groter project

De maatregelen die Staatsbosbeheer nu uitvoert zijn onderdeel van een groter project. Ook in de omgeving van dit gebied moeten diverse zaken aangepakt worden, zoals het dempen van sloten en op een andere manier met landbouw omgaan. “Dat is buiten het gebied van Staatsbosbeheer. Daarover is de provincie in gesprek met het Waterschap, particulieren, de gemeenten Dinkelland en Losser en Staatsbosbeheer.”

Achterstallig onderhoud

“Wat we nu doen is eigenlijk achterstallig onderhoud; de laatste 40 jaar is er niets gebeurd. Om het gebied zo te houden zoals het oorspronkelijk was, moeten we nu dus enigszins rigoreus ingrijpen. Ik snap dat het voor heel veel mensen best wel een ding is, want er wordt gekapt, en het ziet er nu natuurlijk uit als een chaos, maar over een paar jaar is dit een plek waar we de biodiversiteit een boost kunnen geven.”
“Als je straks meer open heide hebt zullen de levendbarende hagedissen het weer veel beter gaan doen. Ze zitten hier al wel, we hopen dat ze straks weer in grote getale aanwezig zijn”, aldus Tijdhof. Staatsbosbeheer hoopt in december van dit jaar klaar te zijn met de werkzaamheden.

Tijdens de werkzaamheden blijft het wandelpad tussen de klootschietbaan en de Vrijdijk toegankelijk. Vanaf onder andere de Holtweg, Strengeveldweg en de Vrijdijk zijn de werkzaamheden goed te volgen.
Westra: “Het blijft beschermd gebied, maar we denken erover om straks met enige regelmaat excursies onder leiding van een gids door dit gebied te houden, zodat men kan zien wat er gebeurd is en hoe het gebied zich herstelt.”