In het rapport schrijft de Adviesraad dat een ‘robuust’ asielstelsel alleen mogelijk is als gemeenten wettelijk worden verplicht opvanglocaties te leveren voor alle asielzoekers, dus niet alleen voor Oekraïners. Daarbij moet maximale ruimte zijn om die opvang regionaal te organiseren en bovendien structureel voldoende geld vanuit Den Haag.
De Adviesraad Migratie bestaat uit tien deskundigen. De adviesraad is een onafhankelijk adviesorgaan dat is ingesteld bij wet. Het adviseert de regering en het parlement over migratie. Daarvoor onderzoekt de adviesraad beleid en wetgeving en geeft aan waar verbeteringen mogelijk zijn. De raad brengt praktische adviezen uit die gericht zijn op het oplossen van bestaande en te verwachten problemen.
Omdat de huisvesting van statushouders niet goed verloopt, adviseert de raad overheden verder om te investeren in flexibele woonoplossingen. Gemeenten zouden die moeten ontwikkelen en het Rijk zou daar langdurig in moeten investeren.
"Het Rijk heeft een huisvestingscrisis gecreëerd rondom statushouders", zegt Monique Kremer, voorzitter van de Adviesraad Migratie tegen de
NOS. "De woningnood wordt niet door statushouders veroorzaakt, maar ze hebben er wel last van."
Statushouders zouden volgens de adviesraad weer een wettelijke urgentiecategorie moeten zijn, zoals ze waren tot 2017. "Daarmee geeft het Rijk het signaal af aan gemeenten dat het het huisvesten van statushouders belangrijk vindt", zegt Kremer.
En zo had de gemeente Tubbergen afgelopen augustus tegen wil en dank de landelijke primeur. De gemeente was de eerste - en waarschijnlijk dus niet de laatste - waarbij de regering zonder toestemming van de gemeente een vergunning verleende voor de komst van een azc.
Het besluit zorgde voor veel onrust in het dorp Albergen. Vooral over het aantal van 300 asielzoekers en het plaatsen van extra woonunits ontstond wrevel. Na felle protesten en een oproep van de gemeenteraad werd uiteindelijk bepaald dat er maximaal 150 asielzoekers worden opgevangen voor de duur van tien jaar. De extra woonunits komen er niet.
De gemeente werd naar eigen zeggen wel overvallen door de actie van de regering. "Het geeft geen pas dat de staatssecretaris dit zomaar over de schutting kiepert", zei VVD-wethouder Bekhuis destijds. Staatssecretaris Eric van der Burg zei niet anders te kunnen. Het was volgens hem kiezen "tussen hoofdpijn en buikpijn".
Van der Burg zei toen dat de noodzaak om aanvullende opvangplekken te realiseren zo groot is dat het kabinet besloot om een 'uitzonderlijke stap' te zetten. "Een eerste stap, waarna ook meerdere locaties in andere gemeenten zullen volgen." Als het aan de Adviesraad ligt, wordt dat vervolg nu dus ook wettelijk vastgelegd.
De staatssecretaris zegt dat hij nog deze week met een wetsvoorstel hoopt te komen om de opvang van asielzoekers eerlijker over Nederland te verdelen. Over die wet wordt al tijden overlegd binnen de coalitie, tot nu toe zonder concreet resultaat.
Artikel in samenwerking met onze mediapartner RTV Oost