WIERDEN - Marc Kaptein, afkomstig uit Wierden, is medisch directeur bij Pfizer Nederland. Hij gaat in zijn geboortedorp in op de meest gestelde vragen over het vaccin, van complotdenkers tot gevaren bij zwangerschap. Twente FM was erbij en pikte er een aantal vragen uit.Is het bij u al bekend hoe lang dit vaccin werkt? Er komen geluiden door dat we een nieuwe spuit moeten krijgen binnen een bepaalde tijd. Is daar meer bekend over?En hoe zit het met de huidige situatie in de ziekenhuizen?Er is de laatste tijd ook veel discussie in de media over de groepsimmuniteit. Nederland, Engeland en Zweden zouden van tevoren in hebben gezet op groepsimmuniteit. Hoe kijk jij tegen die discussie aan?Het was toch de bedoeling dat het via de natuurlijke weg zou gaan?Hoe pareert u het 'complotdenken'?Ik ken in mijn omgeving een paar jonge vrouwen die zich niet willen laten vaccineren, omdat ze in een later stadium nog kinderen willen krijgen. Is daar iets over bekend en is daar onderzoek naar gedaan?Inhakend op dat thema, mijn dochters hebben het over een veranderd menstruatiepatroon. Wat is de relatie?Hoe zit het nou met de kans om geïnfecteerd te raken? Heb je een grotere kans tot infectie, wanneer het lang geleden is dat je het vaccin hebt gehad?Veel mensen zijn hier twee keer gevaccineerd. Verwacht je op korte termijn dat de mensen een derde vaccinatie moeten halen en is er in de toekomst eventueel een pil die we kunnen innemen? Hoe zie jij die ontwikkeling voor je?Nog even over de booster: hoe vindt u dat zich dat verhoudt met de oproep van de WHO om eerst te zorgen dat iedereen gevaccineerd wordt, ook in derdewereldlanden?
Marc, we willen graag van je horen dat je dit werk nooit had kunnen doen als je niet in Twente geboren was.
"Nou, daar zit wel een kern van waarheid in. Het is de rust waarmee ik heb mogen opgroeien in Wierden en de gedachte 'doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg' helpt wel. Het is natuurlijk een gekkenhuis geweest het afgelopen jaar. Ik kon gelukkig terugvallen op mijn Twentse roots."
"Het simpele en korte antwoord is zes tot acht maanden. Maar dat vertelt niet het hele verhaal. Want je immuunsysteem is meer dan alleen je antilichamen. We weten dat het aantal antilichamen dat circuleert, langzaam afneemt. Maar er is ook nog zoiets als je t- en b-cel-immuniteit. Die ruimen geïnfecteerde menselijke cellen op. Als je alleen naar antilichamen kijkt bij de ouderen, dan zou je kunnen zeggen dat je na zes tot acht maanden een nieuwe prik nodig hebt. Maar het moeilijke verhaal is dat die t- en b-cellen net zo'n belangrijke rol spelen.”
Het is een gekkenhuis geweest het laatste jaar
"Ik denk wel dat dit een unieke situatie is. De cijfers die ik ken uit Nederland, zeggen dat ruim tachtig procent van de opnames in het ziekenhuis bestaat uit mensen die niet gevaccineerd zijn. Meer dan 95 procent van de personen op de intensive care is niet gevaccineerd. En de personen die gevaccineerd zijn en alsnog ziek worden, die hebben vaak een onderliggende aandoening. Je moet het hele verhaal kennen, voordat je een mediakop als waarheid aanneemt."
"Groepsimmuniteit kan je eigenlijk op twee manieren bereiken. Door natuurlijke infecties, dat je ziek wordt van het virus. Of je bouwt immuniteit op door het vaccin."
"Het was een scenario, maar wel een scenario waarbij je langs het randje van het ravijn loopt. Het is belangrijk dat je het niet-kwetsbare deel van de bevolking een natuurlijke immuniteit kunt laten opbouwen, maar dat je ze dan wel kan scheiden van het kwetsbare deel van de bevolking. Die aanname bleek niet reëel te zijn. Het is onmogelijk om een verpleeghuis te runnen met voldoende bescherming voor de kwetsbaren. Van die stelling zijn ze snel teruggekomen, en terecht."
"Een beetje een flauw antwoord, maar dat doe ik dus niet. Ik heb geleerd - ook vanuit mijn achtergrond als arts - dat je patiënten niet moet overtuigen. Dat heeft geen zin. Wat je wel moet doen is luisteren. Wanneer ik met een complotdenker praat - en dat gebeurt regelmatig - dan vraag ik: waar heb je die informatie vandaan? En is dat betrouwbare informatie? En op een gegeven moment stel ik de vraag – als ik denk dat die ruimte er is – is het goed dat ik je wat vertel vanuit mijn expertise? Als die persoon dan zegt: ja, dat is goed. Dán kan je een gesprek voeren. Maar als je begint met overtuigen, dan gaan de luiken dicht en is het klaar."
Als je begint met overtuigen, gaan de luiken dicht en is het klaar
"Dit is een vraag die me echt aan het hart gaat. Wat er gebeurt, is dat personen die om wat voor reden dan ook tegen het vaccineren zijn, angst proberen in te boezemen bij deze jonge vrouwen. 'Dat is genetisch en gaat in je DNA zitten, het beperkt je kansen om kinderen te krijgen…' Dat is gewoon écht niet waar. Het is inmiddels al ontkracht. Er zijn bijvoorbeeld heel vrouwen in Frankrijk, Israël en Amerika die gevaccineerd zijn tijdens de zwangerschap. Die lieten zien dat het geen invloed heeft op de uitkomst. Er is geen enkele aanwijzing dat welk vaccin dan ook een negatieve invloed heeft op je zwangerschap."
"Wat wel een feit is: wanneer je zwanger bent en je raakt besmet met Covid, dan ben je gewoon de bok. Ik wil geen angst inboezemen, maar we zien veel meer zwangere jonge vrouwen op de ic - beademd en al - die een keizersnede moeten krijgen omdat hun kind in nood is. Dan komt de stoom wel uit mijn oren, omdat het zo gemeen is om vrouwen op die leeftijd te raken op hun kwetsbaarste punt."
Wanneer je zwanger bent en je raakt besmet met Covid, dan ben je gewoon de bok
"Dat hoor je inderdaad heel veel. De menstruatie is hormonaal bepaald, dat gaat met pieken en dalen. Het is een heel subtiel systeem. Je menstruatie kan al beïnvloed worden door koorts, of een immuunreactie. Dat is precies wat je krijgt als je gevaccineerd wordt. Het feit dat je menstruatie anders verloopt na een vaccinatie, is niet ongewoon. Wat wel raar is, is dat het langer dan drie maanden aanhoudt. Dan moet je met je huisarts gaan praten. Maar dat horen we eigenlijk heel weinig."
"De kans om geïnfecteerd te raken, hangt samen met het aantal antilichamen die er in je bloed circuleren. Je antilichamen neutraliseren het virus. Als je ouder bent, maak je minder antilichamen aan. En na verloop van tijd neemt je aantal antilichamen na een vaccinatie af."
"De boosterprik is best een ingewikkeld verhaal. Die verhoogt het aantal antilichamen. Dan duurt het langer voordat je weer onder de 'kritische grens' duikt van te weinig antilichamen. Dat is een voordeel voor ouderen en kwetsbaren, maar het heeft ook een voordeel voor ongevaccineerden. Als je heel veel antilichamen hebt, is de kans dat je een infectie hebt zonder dat je er ziek van wordt, maar wel virussen kunt overdragen aan iemand die niet gevaccineerd is, groter. Na zo'n booster is die kans kleiner."
"Daarom denk ik dat de boosterprik breder moet worden ingezet. Niet alleen voor de ouderen, om hun eigen gezondheid te beschermen, maar ook voor de jongeren om gek genoeg de ongevaccineerden te beschermen. Als je dat doet, toon je solidariteit met de ongevaccineerden, je ontlast de zorg, zorgt ervoor dat de maatschappij open blijft en dat we mogelijk geen coronamaatregelen meer nodig hebben. De boosterprik kan het verschil betekenen tussen een overbelaste zorg en een redelijk rustige winter."
Als je dat doet, toon je solidariteit met de ongevaccineerden
"Het ene maatschappelijke dilemma wordt ingeruild voor het andere maatschappelijke dilemma. Hoe gaan we om met overbelasting van de zorg in Nederland? Als we dat doen door te boosteren, creëer je een ander dilemma waarbij het vaccineren in andere landen nog langzamer gaat. Wat wij daar als Pfizer aan kunnen doen, is zoveel mogelijk produceren. Op dit moment hebben we zeven miljard vaccins geproduceerd en gebruikt, aan het einde van dit jaar zal dat twaalf miljard zijn. En volgend jaar komen er nog eens 24 miljard doses bij. Midden volgend jaar heeft iedereen op de wereld dus sowieso een kans gehad om een vaccin te halen. Dat is niet snel genoeg, ik had ook liever gewild dat dit morgen al zo zou zijn. Maar er zit een grens aan wat we kunnen produceren met elkaar."
Benieuwd naar onze reportage over de Culturele Raad Wierden? Bekijk deze hieronder!