'Ik heet Lucy Barton' naar het theater met Johanna ter Steege

Het is de vraag die Johanna ter Steege, geboren en getogen in Notter in Wierden, in de rol van Lucy Barton de hele voorstelling bezighoudt. "Moeder-dochterrelaties zijn heel kwetsbaar en daarom mooi om te spelen." 'Ik heet Lucy Barton' is op 11 november te zien in het Wilminktheater

Stel, je komt in het ziekenhuis te liggen en je man kan maar heel weinig bij je zijn, want hij is druk met zijn werk en de zorg voor jullie kinderen. Je bent alleen, en ineens zit je moeder, die je al jaren niet hebt gezien, aan je bed. Het overkomt Lucy Barton die langzaam aan het herstellen is van wat een simpele blindedarmoperatie had moeten zijn. Wat doet moeder daar, wat wil ze? En wat wil Lucy van haar moeder? Het blijft onwennig tussen beide vrouwen.

Lucy heeft zich weten te ontworstelen aan haar gemankeerde en getroebleerde familie, het gat tussen hen is misschien wel te groot om te overbruggen. "Een prachtig verhaal", zegt actrice Johanna ter Steege die de voorstelling Ik heet Lucy Barton speelt. Alleen, want het is een monoloog.

Ze kende het verhaal niet, maar las het boek en zag de voorstelling in New York en wist toen dat ze dat wilde gaan spelen. "Moeder-dochter-relaties zijn altijd interessant, omdat het zo kwetsbaar is. Het is mooi om beide rollen te spelen. Of nee, ik speel Lucy en kruip soms vanuit Lucy in de rol van haar moeder."

Ik heet Lucy Barton is volgens Johanna het verhaal van een vrouw die probeert te ontrafelen wat er in haar jeugd is gebeurd. Hoe dat haar verdere leven heeft beïnvloed. En zijn de herinneringen die zij aan haar jeugd heeft, wel echt gebeurd? Wat is waar en wat niet?

Groot gezin

"Als je kijkt naar grote gezinnen - ik kom zelf ook uit een groot gezin, ik groeide op met vier broers en zussen - dan zie je dat elk kind zich een ander verleden herinnert. Hoe ik mijn jeugd zie, is niet per se hoe mijn broers en zussen dat zien. Lucy groeit op in een gezin waar ze voelt dat ze niet op haar plek is, maar haar broers en zussen zijn wel in dat milieu blijven hangen." Herinneringen, dingen die je leven bepalen; wat neem je mee en wat niet? Johanna: "Dat is natuurlijk een interessante vraag. In hoeverre laat je je leiden door wat je als kind meekrijgt? Geboorte voorspelt niet per se hoe je leven eruitziet. Daar zit iets hoopvols in."

Voor deze voorstelling werkt Johanna samen met regisseur Antoine Uitdehaag die ook de toneelbewerking van het boek heeft vertaald. Ook hij was meteen getroffen door het verhaal. "Ik bleek het boek thuis gewoon thuis in de kast te hebben staan, maar ik had het nog niet gelezen. Ik was aangenaam verrast. Het is een geweldig goed geschreven verhaal. Heel subtiel en dunhuidig. Veel dingen worden niet gezegd die je wel voelt. De jeugd van Lucy Barton is uitermate schokkend, en toch is het licht opgeschreven. Lucy en haar moeder bewegen om elkaar heen, maar bereiken elkaar niet echt. Haar moeder is een harde vrouw, maar zij is op haar beurt ook weer bepaald door haar jeugd. De geschiedenis leeft hoe dan ook altijd voort in de volgende generatie."

Vreemde tijd

In het najaar staat Johanna voor het eerste sinds maanden weer in het theater. Ze beaamt dat het nu een vreemde tijd is om te spelen. Want hoe ziet de zaal er straks uit als niet alle stoelen bezet mogen zijn? "Het is een monoloog, dus het probleem van die anderhalve meter afstand hebben we op het toneel mooi opgelost. En ik heb eerder een monoloog gedaan dus weet ook wat het is om alleen op het podium te staan. Het is heel intiem eigenlijk, samenwerken met jezelf. Waar ik wel benieuwd naar ben is het contact met het publiek. Hoe zal dat in de anderhalve meter maatschappij zijn? Normaal ‘voel’ ik de zaal helemaal, lukt dat nog steeds als er een afstand tussen de mensen is? Aan de andere kant kan het ook intenser worden. Juist omdat we ons realiseren dat we het met elkaar moeten doen, dat kleinere publiek en ik. Samen. En we zijn verbonden in het blije gevoel dat er weer theater is."

Voorstelling

'Ik heet Lucy Barton' is op 11 november te zien in het Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede. De première is op 10 oktober in Laren.
Naar het boek van: Elizabeth Strout.
Toneelbewerking: Rona Munro. Met: Johanna ter SteegeRegie & vertaling: Antoine Uitdehaag.
Tekst interview: Saskia Smith