Macbeth in Fleringen en Oldenzaal

Zich omkledend en bezig met decorstukken vertelt Laurens ten Den over Macbeth: een theaterstuk in de open lucht, geschreven door Shakespeare, vertaald naar deze tijd, dat opgevoerd wordt in Twente en net over de grens.

Deze avond, woensdag 26 augustus, regent het. Bij de eerdere uitvoeringen was het prachtig zomerweer, nu is het een stuk kouder en nat.
Maar de voorstelling gaat door, weer of geen weer.
De toeschouwers zitten droog onder een enorm doek en de entourage blijft, ook in de regen prachtig, met op de achtergrond de witte havezathe.

The King’s Men brengt de voorstelling: Drie Duitsers van net over de grens en één Tukker: Jan Sturmius Becker, Christian Cadenbach en Marcell Kaiser en Laurens ten Den. “Hoe ik dat overleef? Don’t mention the war”, lacht Ten Den.

Het viertal kwam bij elkaar door connecties via Kloster Bentlage. “We brengen een euregionaal theaterstuk in het Engels, Nederlands, Duits en Twents. We gaan grenzenloos spelen, we gaan ook grenzenloos met de taal om. Soms wisselen we middenin een zin. We spelen precies dezelfde versie aan beide kanten van de grens”, zegt Ten Den.

Het stuk gaat over Macbeth.
“Een groots verhaal zoals alle verhalen van Shakespaere. Macbeth komt als een held uit de oorlog en krijgt van drie heksen voorspellingen van wat hij misschien meer kan worden: een koning.” Macbeth ziet dat beeld en krijgt dan ook die ambitie. Hij werkt naar het koningschap toe, werkt met zijn ellebogen, een vriend wordt een vijand. Ten Den: “Hoe wordt je van een held een despoot. Macbeth gaat over alle grenzen heen om te bereiken wat hij heeft gezien wát hij kan bereiken. Hij trapt zoveel om zich heen dat hij niet meer terug kan. Hij moet nog meer om zich heen gaan slaan. Hij is eigenlijk alleen maar tegen zichzelf aan het vechten. Dat verhaal zie je ook om ons heen: er zijn op dit moment een aantal wereldleiders waarvan je denkt dat hun narcisme hen in de weg staat om nog een goede leider te zijn.”

“Of iedereen zomaar een viertalige Shakespeare begrijpen kan?” De regen klettert op het doek boven het publieksdeel. Ten Den trekt een jasje over zijn shirt: het is regenkoud.
“Het is wonderlijk hoe dat werkt. Nog beter dan we ooit durfden hopen. We zeggen van tevoren tegen het publiek: probeer niet elk woord te begrijpen. Blijf luisteren en kijken. En in de pauze hoor je mensen al zeggen dat het hen totaal niet uit maakt in welke taal er gesproken wordt. Aan het eind zijn we allemaal viertalig. Het lukt om de taalschotjes weg te halen: het wordt één taal en één en dezelfde vertelling.”

De mannen wisselen net zo makkelijk van rol als van taal. De rolwisseling gebeurt op zo’n manier dat het publiek het direct weet.
“We spelen bijvoorbeeld alle vier Macbeth, tot aan een bepaalde scène.” Dan wil Ten Den Macbeth niet meer spelen.
“Ik zeg dan dat ik liever iemand speel die wordt vermoord, dan degene die moet moorden. ‘Nou, dan doe ik het’, zegt Jan dan. Zo komt er een diepere laag in het spel. Wat vinden wij als acteurs van zo’n man. Kun je hem spelen, wil je hem spelen? Een extra dramaturgische lijn.”
Met humor: “We doen het nog beter dan Shakespeare eigenlijk.”

Ook de vrouwenrollen worden door de mannen gespeeld. “Christiaan speelt Lady Macbeth." Ten Den kijkt om zich heen. Geen Christiaan. “Hij is zich zeker aan het optutten. Det doot ze.” Hij laat de katapultstenen in een pot rammelen. Klaar voor gebruik straks, als hij zijn katapult pakt.

Vóór corona waren de toeschouwers ook een onderdeel van de voorstelling. Nu, in coronatijd, kan dat niet.
“Maar we nemen hen mee in het verhaal. Als je een minimaal beetje Duits kunt, kun je met het verhaal mee, leef je je in. Wat dat betreft is het één gezamenlijk avontuur. We zijn hetzelfde als het publiek. Wij zijn toevallig de vier die het verhaal vertellen. Meer is er niet van.”

De voorstelling Macbeth is te beleven op donderdag 27 augustus op landgoed Zonnebeek in Enschede, zaterdag 29 en zondagmiddag en zondagavond 30 augustus bij Houtzagerij Twickel in Delden, donderdag 3 september bij havezathe Herinckhave in Fleringen, vrijdag 4 september bij Erve Beverborg in De Lutte en zaterdagmiddag 5 september in het Kalheupinkpark in Oldenzaal. Vervolgens over de grens: op 11, 12 en 13 september in de Mühlenhof in Münster.
Ticket à 22,50 euro: www.thekingsmen.de