De moord op Hendrikus de Vries
ENTER - In de rug geschoten toen hij weer op huis aan ging.
Daarna nog een schot door het hoofd. Hendrikus de Vries (49) overleed ter plekke, op een steenworp afstand van zijn huis, op 9 december 1944. Elk jaar rond deze tijd bezoeken deelnemers aan de historische tocht deze plek en leggen een krans. De historische tocht gaat dit jaar niet door, maar we staan met Ben ter Haar stil bij het monument voor De Vries.
“We zijn tien jaar geleden deze tochten gaan organiseren langs monumenten en bijzondere plekken in en rond Enter, waar tijdens de Tweede Wereldoorlog belangrijke gebeurtenissen plaatsvonden”, vertelt Ter Haar. “We vertellen bij elk monument of plek het bijbehorende verhaal en plaatsen het in de context.”
De belangstelling voor de lokale geschiedenis is groot. Interessante bijkomstigheid is dat de deelnemers vervoerd worden in authentieke legervoertuigen uit de Tweede Wereldoorlog, en daarvoor zorgt Ter Haar sr., samen met clubgenoten van Keep them Rolling.
Het kapelletje voor Hendrikus de Vries staat op de hoek van de Achteresweg en de Eversdijk. “Waarom het monument hier staat? Dit is de plek waar Hendrikus doodgeschoten werd. Hier hadden de SD-ers Hardegen en Neubacher hun auto laten staan toen ze een inval deden bij De Vries.”
Landbouwer Hendrikus de Vries en zijn gezin zaten in de oorlog tot over hun oren in het verzet. Zo was er op de boerderij een Duitse deserteur ondergedoken, er waren wapens van de ondergrondse verstopt, één van de zoons was Engelandvaarder, de ander pleegde sabotagedaden en vanuit de boerderij werden berichten over troepenverplaatsingen doorgegeven. Bij de inval werden een radio gevonden, een schrijfmachine en een tas met documenten. De Duitse deserteur en de zoon werden niet gevonden.
Hendrikus moest mee, met de schrijfmachine. Hardegen verzekerde Hendrikus’ vrouw, die de Duitsers met een hooivork te lijf wilde, dat haar man alleen de machine naar de auto moest brengen. Ze liepen van de boerderij naar het kruispunt waar de SD-ers hun auto hadden laten staan. Hendrikus draaide zich om om terug naar huis te gaan. Na een paar stappen werd hij in zijn rug geschoten en daarna in zijn hoofd. Hij was dood. Een buurjongen was, op afstand, getuige van de executie.
Ter Haar: “We willen mensen bewust maken van de geschiedenis die zich in hun eigen buurt heeft afgespeeld, op plekken waar ze elke dag voorbij rijden. Elk monument en elke plek heeft een eigen verhaal en geen enkel verhaal staat op zichzelf.”
In verband met de coronacrisis geen historische tocht dit jaar. Maar fietsers en wandelaars uit Enter en omgeving kunnen, als ze willen, toch even stilstaan bij dit monument voor verzetsstrijder Hendrikus de Vries of een van de andere oorlogsmonumenten in Enter en omgeving.
