Extra bijzonder gebeier in Denekamp
DENEKAMP - De vlaggen hangen uit in Denekamp: het is precies 75 jaar geleden dat het dorp werd bevrijd van de Duitse overheersing. De viering daarvan ging gepaard met gebeier in de toren van de Sint Nicolaaskerk. Dat gebeier is bijzonderder dan je denkt. Er zit een heel bijzonder verhaal achter namelijk.
Het was 2 april 1945 dat Denekamp werd bevrijd. Het was Tweede Paasdag en alle inwoners gingen de straat op want de geallieerde tanks rolden het dorp binnen. 5 lange jaren van bezetting waren voorbij.
Ineens klonk het gelui van de Nicolaaskerk door het dorp. Hoe kon dat nou? De klokken waren jaren daarvoor verwijderd uit de kerk.
Toch geen kanonnen
In de Tweede Wereldoorlog hadden de Duitsers de twee belangrijkste klokken uit de toren van de kerk verwijderd. De bedoeling was dat ze zouden worden omgesmolten om er kanonnen van te maken. Dat is echter niet gebeurd.
Na de bevrijding werden de klokken getraceerd in een havengebied in Hamburg. Het was dankzij de foto’s van de bekende meester Dingeldein dat bewezen werd dat het de Denekampse klokken betrof. Een half jaar na de bevrijding waren de klokken terug in Denekamp en tijdens Kerstmis 1945 hingen ze weer in de toren.
Hoe kan het dan dat Denekamp de klokken tóch hoorde luiden tijdens de bevrijding?
De NSB-burgemeester van Denekamp, Eekhof, had vlak voordat de klokken werden verwijderd, een opname van het gebeier laten horen. Er werden speciaal mensen voor ingehuurd die het geluid op grammofoonplaat zetten. Die plaat werd opgeborgen in het gemeentehuis.
Johan Groothuis was eigenaar van een elektronicazaak en hij beschikte over een geluidsinstallatie, compleet met versterkers en luidsprekers. Hij gebruikte de installatie voor de oorlog onder meer op het voetbalveld. Heel bijzonder in die tijd. In de oorlog lag zijn geluidsinstallatie verstopt bij een boer; communicatieapparatuur was immers ten strengste verboden.
Heel bijzonder moment
Toen de bevrijding van Denekamp naderde, werd de geluidsinstallatie in allerijl naar het centrum van het dorp gehaald. De grammofoonplaat met het gebeier van de klokken werd gedraaid en ten gehore gebracht via de geluidsinstallatie. Dat was een heel bijzonder moment voor de inwoners. De doarpers hoorden hun eigen klokken weer, op de dag dat ze bevrijd werden.
Welke grammofoonplaat was het?
Het is niet helemaal duidelijk welke grammofoonplaat is gebruikt tijdens de bevrijding. Er was namelijk nóg een exemplaar, stiekem gemaakt door Groothuis die ook apparatuur had om grammofoonplaten te kopiëren. De plaat in het gemeentehuis is een dag gestolen geweest namelijk, door ambtenaren die bij de ondergrondse waren. Die dag maakte Groothuis een kopie.
Plaat nog te bekijken
De grammofoonplaat die tijdens de bevrijding is gebruikt, is nu te zien in de expositie die is te bezoeken op de tweede verdieping van de toren.
De melodie klinkt weer
Vandaag, 2 april 2020, herdenken de Denekampers dat hun dorp 75 jaar geleden werd bevrijd. Een heleboel inwoners hebben gehoor gegeven aan de oproep om de vlag te hijsen en de Nederlandse driekleur wappert dan ook volop aan de huizen.
Om 12.00 uur startte de beierclub in de toren van de Nicolaaskerk met het beieren van de drie klokken in de Nicolaastoren. Ze lieten de typische vierkwartsmaatmelodie weerklinken.
Zowel Denekamp als Oldenzaal werden op 2 april 1945 bevrijd. Weerselo en Losser waren op 3 april aan de beurt, Ootmarsum op 4 april, Tubbergen op 5 april en Wierden op 9 april.
