Jurist eist bouwstop: 'NX Filtration bouwt in Hengelo zonder de benodigde stikstofruimte'
Het in Enschede gevestigde NX Filtration bouwt haar nieuwe fabriek in Hengelo zonder de vereiste vergunningen. Dat zegt de Natuur- en Milieuraad Hengelo. Deze organisatie heeft daarom de Almelose jurist Marcel Middelkamp in de arm genomen en die stelt: "Het bedrijf heeft drie vergunningen nodig, maar heeft er nog maar één en zelfs die rammelt aan alle kanten."
Onvoldoende stikstofruimte
Middelkamp gaat de rechter in elk geval vragen of de bouw stopgezet kan worden, omdat het bedrijf bouwt zonder 'voldoende stikstofruimte': "Een boer mag tegenwoordige geen stal meer bouwen, maar dit bedrijf bouwt gewoon een enorme productiehal aan de Haaksbergerstraat. Hoe krom is dat?"
Membraanfilters
NX Filtration maakt membraanfilters maakt, waarmee zwaar vervuild water gereinigd kan worden. Een vinding die wereldwijd aftrek vindt, vandaar de razendsnelle groei van het bedrijf, dat haar twee Enschedese locaties wil inruilen voor een plek in Hengelo, op het High Tech Systems Park bij Thales.
'Niet aangehaakt'
De Almelose jurist werd door de Natuur- en Milieuraad Hengelo gevraagd te kijken naar de rechtmatigheid van de vergunningen van het bedrijf. Om te beginnen de bouwvergunning. "Daarover gaat de gemeente Hengelo. Die vergunning is verleend, maar hij is niet aangehaakt bij de Wet natuurbescherming. Dat had wel moeten gebeuren."
PAS en bouwvrijstelling
Over dat onderdeel van de vergunning gaat echter de provincie Overijssel. Middelkamp: "Heel lang kon er in Nederland, ondanks de stikstofproblemen, volop gebouwd worden, omdat de overheid geitenpaadjes creeërde. Eerst was er het Programma Aanpak Stikstof (PAS): activiteiten met weinig stikstofneerslag vonden daarbij onder voorwaarden doorgang. Daarna gold de zogeheten 'bouwvrijstelling', maar aangezien die in strijd was met de Europese regels haalde de Raad van State daar vorig jaar november een streep door. Op dat moment had een Hengelose ambtenaar even met het provinciehuis moeten bellen en de vraag moeten stellen: doen we alsof we gek zijn of grijpen we in? Het werd het eerste."
Nauwelijks inspraak
Middelkamp is nu twee procedures gestart. Een tegen de verleende bouwvergunning, want er waren volgens hem te weinig inspraakmogelijkheden ('de aankondiging van de bouw in het weekblad was zo summier, dat niemand daaruit kon opmaken dat het zo'n milieubelastend bedrijf zou zijn en daardoor maakte niemand bezwaar') en een die ervoor moet zorgen dat de bouw zo snel mogelijk wordt stilgelegd, omdat die stikstofruimte er niet is.
Bedenktijd
"Ik heb maandag eerst de provincie gevraagd de bouw stil te leggen, maar zij wilden 8 weken bedenktijd. Die mogelijkheid hebben ze wettelijk, maar ik vind dit een dermate belangrijke zaak, dat ik wil dat de bouw per direct wordt stilgelegd. Ik hoop dat de rechter daarin meegaat. Ik verwacht dat er binnen twee weken een zitting wordt belegd."
Grondwateronttrekking
De derde vergunning, die in dit verhaal nog niet ter sprake is gekomen, betreft de grondwateronttrekking. Die moet het waterschap Vechtstromen verlenen. Wateronttrekking is pas aan de orde als het bedrijf haar productieprocessen opstart. Middelkamp: "Daarvoor hebben ze een hoeveelheid water nodig, die gelijkstaat aan het watergebruik van heel Borne! Ik durf nog niet in te schatten hoe kansrijk het is dat die vergunning is er komt, maar er zijn duidelijk grote belangen in het spel. Dit lijkt wel een beetje zoals het gaat met Shell en de NAM. Dat soort bedrijven heeft net een beetje meer wind in de rug dan elk ander bedrijf. Ik vind dat zorgelijk."
'Geen nadere mededelingen'
1Twente heeft zowel de gemeente Hengelo als NX Filtration om een reactie gevraagd op het feit dat er nu een kort geding loopt tegen de gemeente en de provincie. Hengelo laat weten 'in afwachting te zijn van de uitspraak van de voorzieningenrechter en tot die tijd geen nadere mededelingen te doen'. NX Filtration reageert helemaal niet. Bij een provinciale hoorzitting op 11 mei in het Hengelose stadhuis, gaf het bedrijf dit als antwoord op de vraag waarom ze zo graag in Twente blijven en niet willen verhuizen naar bijvoorbeeld de oevers van het goedgevulde IJsselmeer: "Omdat onze medewerkers in Twente wonen, omdat al onze kennis hier zit (oprichter en mede-eigenaar Erik Roesink is tevens hoogleraar aan de UT, red.) en omdat wij dit probleem niet zagen aankomen, toen we de keuze maakten."
UPDATE: NX Filtration reageerde enkele dagen later alsnog:
