De kogel is door de kerk: Hengelose herenboeren gaan boeren bij Borne
Je woont zelf middenin de stad, maar voelt je toch een beetje boer, doordat je samen met anderen je eigen stuk landbouwgrond beheert. Dat is het idee van Herenboeren Twente. Deze coöperatie is bezig een aantal zogeheten 'herenboerderijen' van de grond te krijgen. De eerste, op de Usseler Es bij Enschede, is inmiddels in bedrijf, nummer twee moet over zes maanden van start gaan op de Zenderense Es bij Borne.
Afrondende fase
Hengeloër Gertie Schmidt (65) is bestuurslid van de Twentse coöperatie én bestuurslid en kartrekker van Herenboeren Hengelo-Borne, dat op 1 januari een stuk grond van Stichting Twickel in gebruik gaat nemen. "We zijn zeer onder de indruk van de potentie van Erve Groot Leferink en de plannen van de Stichting Twickel voor de concentratie hier van een aantal natuurinclusieve bedrijven, waaronder dat van Arjen en Winny van Buuren. Er zijn vergevorderde gesprekken gaande met de Stichting Twickel. We bevinden ons in de afrondende fase."
Vijfhonderd monden
De Van Buurens wonen en werken op het erf aan de Vaaltweg net buiten Borne. Op een deel van de gronden die zij nu nog beheren, zullen vanaf 1 januari 2024 twee door de coöperatie aangestelde boeren het werk gaan verrichten, zo mogelijk samen met de leden die dat leuk vinden om te doen. Aan dat laatste ontbreekt het echter nog, legt Schmidt uit: "De teller staat nu op 119 huishoudens (actuele stand op 20 juni, om 19.20 uur, red.), die hebben toegezegd mee te gaan doen. Dat moeten er in elk geval 150 worden en over een jaar hopen we op zo'n 200 te zitten. Dan zullen we zo'n 500 monden kunnen voeden."
Waarmee zoal? "Groente, aardappelen, fruit, noten, eieren en zelfs vlees van eigen vee. Alleen geen zuivel. Omdat dat proces te arbeidsintensief is voor één boer. Op termijn, als er in Twente een stuk of 5 à 6 herenboerderijen draaien, zou dat wel moeten kunnen."
Goede voorouder
Schmidt is al jaren fan van het concept 'herenboer' en één van de Twentse kartrekkers van het eerste uur: "Eerst bij Herenboeren Twente en nu ook heel concreet bij Herenboeren Hengelo-Borne, waar ik de functie van secretaris vervul. Wat mij zo aanspreekt aan het idee is om samen met anderen de regie terug te halen op je voedselvoorziening op een zo milieu- en natuurvriendelijke manier en op die manier een zo goed mogelijke voorouder te zijn", vertelt de Hengeloër, die zelf vader is van twee volwassen zoons en opa van een kleinzoon.
Deelnemende huishoudens leggen bij de start allemaal eenmalig een bedrag van 2.000 tot 2.500 euro in en wekelijks ongeveer een tientje per persoon. "Mocht je er na verloop van tijd uit willen stappen en er staan mensen op de wachtlijst, dan kan die eenmalige inleg worden overgenomen door dat nieuwe lid."
Samen schoffelen
De twee in te huren boeren gaan straks op een duurzame manier kwalitatief hoogwaardig voedsel produceren voor en samen met de leden, legt Schmidt uit. "De leden worden niet verplicht mee te werken, maar als er geschoffeld moet worden, zijn extra handjes natuurlijk zeer welkom."
Op het erf komt een gezamenlijke ruimte voor de 'hulpboeren', er komt een winkel waar streekproducten verkocht gaan worden en er komt een voorlichtingsplek. "Maar dat zijn nu allemaal nog plannen voor de langere termijn. Eerst willen we volgend jaar beginnen en toewerken naar de eerste oogt in mei, juni."
Droogte
Wat als blijkt dat de droogte een jaarlijks terugkerende uitdaging wordt? "Daar houden we uiteraard rekening mee", weet Schmidt, die als aquatisch-ecoloog en als adviseur waterkwaliteit bij waterschap Vechtstromen, als geen ander weet hoe je op een verstandige wijze met een te kort én een te veel aan water om moet gaan: "We zullen fors gaan investeren in de bodemkwaliteit, zodat we water zo lang mogelijk vasthouden. Verder zullen we 's winters zoveel mogelijk water gaan opvangen van de daken en zullen we bekijken of we ook het door de Azelerbeek afgevoerde water kunnen bergen in de omgeving van de boerderij."
Drie informatieavonden
Mensen die interesse hebben in het initiatief kunnen geheel vrijblijvend een van de drie informatieavonden in Borne, Hengelo en Delden bezoeken. Op dinsdag 27 juni in Kulturhus Borne, op donderdag 29 juni in Bibliotheek Hengelo en op donderdag 6 juli in Parochiehuis Delden. Alle avonden starten om 19.30 uur en zijn vrij toegankelijk. De eindtijd is circa 21.00 uur.
Genderneutrale naam
Het is Schmidt overigens niet alleen te doen om het verkleinen van z'n ecologische voetafdruk, hij wil ook gewoon een leuke invulling van z'n tijd als hij volgend jaar met pensioen gaat: "Je ontmoet in zo'n beweging veel leuke, inspirerende mensen heb ik gemerkt." Een ding wil hij nog wel graag veranderd zien: "Ik ben een groot voorstander van een alternatieve, genderneutrale naam voor herenboeren, zodat we ook op dat vlak inclusief worden. Daarbij verwijst het woord naar de Groningse herenboeren van vroeger, die de boeren die voor hen werkten uitbuiten. Dus als mensen een goed idee hebben, houden we ons aanbevolen."
Meer informatie via de site van de herenboeren of middels een mail naar: [email protected]
