Hengelose raadsleden uiten hun zorgen over de democratie: 'De nuance moet terug in de politiek'

Fakkels en tractoren

Aanleiding voor het gesprek waren de uitkomsten van een door 1Twente gehouden enquête over bedreiging, agressie en verbaal geweld in de gemeentepolitiek. Die enquête werd gehouden om te zien of het landelijke beeld ook geldt voor de lokale politiek; we weten immers dat leden van het kabinet en de Tweede Kamer vaker dan ooit over hun schouder kijken: ministers worden bezocht door boze tractorbezitters en met fakkels onthaald als ze ergens een lezing komen geven. We schrikken ervan, maar kijken er zelden meer van op.

'Hoe zit het wat dat betreft met de lokale politicus en is het nog leuk om raadslid te zijn?' Die vragen kwamen op tafel tijdens de opnames van Hengeloos Peil maandagavond in de Hengelose bieb. Het gevaar is namelijk dat als niemand zich nog leent voor een functie in de politiek de democratie straks op het spel staat, beamen Boers en Geertshuis.

'We worden verantwoordelijk gehouden voor landelijk beleid'

Maar eerst die intimidaties. Hoe kijken zij daarnaar? Mitchell Boers: "Het probleem is vaak dat mensen ons in Hengelo verantwoordelijk houden voor dingen die in Den Haag besloten worden. Het coronabeleid, het beleid ten aanzien van de oorlog in Oekraïne, noem maar op. Mijn collega's en ik zijn om die reden online regelmatig uitgescholden voor fascist en landverrader."

Woorden die FvD-collega Geertshuis ook regelmatig naar z'n hoofd geslingerd krijgt: "Een beetje dikke huid moet je wel hebben, maar de uitspraken zijn vaak niet mals: van wappie en complotdenker tot Putinlover. Of: als je het zo oneens bent met hoe het hier gaat, verhuis je toch lekker naar Noord-Korea met je partij!"

Vertrouwen

Boers: "Nog niet zo lang geleden discussiëerden we op basis van argumenten, maar tegenwoordig wordt alles persoonlijk gemaakt en met emotie doorspekt. Daardoor worden mensen wantrouwend en juist vertrouwen is essentieel voor een werkende democratie."

Volgens Geertshuis is het coronabeleid van onder meer Boers' partij de VVD de aanjager geweest voor 'veel gegrond wantrouwen richting de overheid': "De overheid is op tal van dossiers niet te vertrouwen. Daarbij fungeert een deel van de media als waakhond van de regering, waardoor het huidige gepolariseerde klimaat is geschapen..." Boers valt hem in de rede: "Ho, ho, dit soort opmerkingen werkt de polarisatie juist in de hand, Brian! Ik zie overigens dat mijn partij die polarisatie ook af en toe aanwakkert, maar daar spreek ik me dan ook fel tegen uit."

Uitgestoken hand

Volgens Geertshuis wordt er door de hogere overheden bewust gestuurd op polarisatie: "Door de samenleving continu op te zadelen met extreme keuzes: of helemaal links of helemaal rechts. Daardoor staan mensen uiteindelijke allemaal op twee polen en kunnen ze elkaars uitgestoken hand niet meer pakken." Hij geeft toe dat Forum voor Democratie, in elk geval op landelijk niveau, daar ook aan mee doet: "Daar moeten we elkaar dan ook op blijven aanspreken."

Hakblok

Mitchell Boers herinnert Geertshuis op dat moment even aan zijn eerdere uitlatingen over 'dat de verantwoordelijkheden voor het coronabeleid met hun hoofd op het hakblok' moeten. Geertshuis: "Dat is uit z'n context gerukt en was beeldsprakelijk bedoeld, dat moge duidelijk zijn." Boers vindt het gevaarlijke taal: "Als ik zoiets hoor, dan zie ik dat ook letterlijk voor me. We moeten ons als politici bewust zijn van de impact die woorden kunnen hebben en daarbij zijn er mensen die geen onderscheid kunnen maken tussen beeldspraak en letterlijk bedoelde uitspraken."

Talentmanager VVD

Op de vraag hoe politiek bedrijven weer 'echt leuk' gemaakt kan worden en hoe mensen weer met vertrouwen naar de stembus gaan, hebben de twee raadsleden geen pasklaar antwoord. Boers, die als talentmanager werkt voor de landelijke VVD, ziet dat veel potentiële kandidaten afhaken vanwege de polarisatie én omdat ze vaak eerst lid van een partij moeten worden om politiek actief te kunnen zijn: "Sommige mensen denken zelfs al: 'Politiek is niks voor mij, want mijn mening is te genuanceerd'. Juist dat soort mensen hebben we hard nodig!"

'Niet uit bewijsdrang'

Brian Geertshuis is het met hem eens. In een voorgesprek gaf hij al aan dat hij met elk raadslid overweg kan en altijd naar de verbinding zoekt: "Ik vind ook dat je iemands politieke kleur en hoe hij of zij als persoon is gescheiden moet houden, maar zelfs op basis van politieke inzichten dien ik regelmatig moties en amendementen in met andere partijen, ook bijvoorbeeld met GroenLinks en SP. Een collega-raadslid vertelde me ooit bij een gemeenteborrel dat-ie het mooi vindt hoe ik te werk ga, omdat ik wel altijd alles onderbouw. En dat klopt: ik roep niet zomaar wat, ik doe geen dingen uit bewijsdrang."