De Penitentiaire Inrichting Almelo en de gemeente Almelo kunnen opgelucht ademhalen. Het proefproject Huis van Herstel waarin gedetineerden in de laatste fase van hun celstraf buiten de gevangenis kunnen werken aan hun terugkeer in de maatschappij, mag voorlopig worden voortgezet. De Tweede Kamer zette afgelopen nacht een streep door het voornemen van minister Weerwind voor Rechtsbescherming om het experiment voortijdig te stoppen.
Directeur Ton Golstein van de P.I. Almelo reageert verheugd op het nieuws uit Den Haag, maar houdt nog een slag om de arm. "Het lijkt erop dat het Huis van Herstel tot 2026 open blijft, maar we moeten de definitieve uitwerking van de Kamermotie nog afwachten.”
Voor de Almelose wethouder Eugène van Mierlo, die nauw bij de pilot voor terugkerende gedetineerden is betrokken, is de ingreep van de Tweede Kamer zeer welkom nieuws. "Vooral ook omdat we later deze maand juist nog met diverse partijen bij elkaar zouden komen om te praten over de toekomst. Het opvallende is ook dat er nog nooit een evaluatie heeft plaatsgehad. Dat maakte het besluit van de minister om voortijdig te stoppen extra merkwaardig."
"Goed dat de Tweede Kamer de waarde inziet van de pilot waar gedetineerden binnen het Almelose Huis van Herstel op een veilige en effectieve manier kunnen re-integreren in onze samenleving. En nóg beter dat het besluit van de minister om te stoppen met het Huis van Herstel door de aangenomen motie van Anne Kuik en Songul Mutluer ‘voorbarig’ is verklaard. Want zonder duidelijke onderbouwing een proef beëindigen is zonde van alle effort van professionals en gemeenten en reeds gedane investeringen", aldus Van Mierlo.
Met het Huis van Herstel loopt Almelo landelijk voorop in de begeleiding van gedetineerden die op het punt staan terug te keren in de maatschappij. Uitgangspunt van de pilot is dat de gedetineerden aan het eind van hun gevangenisstraf in een beveiligde villa buiten de gevangenis mogen verblijven in afwachting van hun definitieve vrijlating.
In deze laatste fase van hun straf krijgen ze hulp die specifiek gericht is op hun zwakke punten. Daarmee moet worden voorkomen dat, wanneer ze weer op vrije voeten zijn, terugvallen in hun oude gedrag. Zo krijgen ze begeleiding bij het solliciteren en ook verslavingszorg speelt een prominente rol. De gedetineerden doen op vrijwillige basis mee.
Van de 29 beschikbare plekken zijn er continu een stuk of tien bezet. Dus niet elke terugkerende gedetineerde haakt aan bij het experiment, dat ook nog veel geld kost. Dat was voor de minister aanleiding om de stekker uit het kostbare project te trekken. "De kosten bedragen op jaarbasis ruim 1 miljoen euro en staan daarmee niet in verhouding tot het aantal deelnemers."
Het project dat startte in 2021 zou aanvankelijk vijf jaar duren, waarna in 2026 een evaluatie zou plaatsvinden. Maar de minister van Justitie wil de proef al beëindigen op 1 januari 2024.
Tweede Kamerleden Anne Kuik (CDA) en Songul Mutluer (PvdA) staken daar een stokje voor en kwamen met een motie waarin wordt gesteld dat het besluit van de minister om te stoppen met het Huis van Herstel voorbarig is en dat de proef niet zonder duidelijke onderbouwing mag worden beëindigd. De Tweede Kamer steunde afgelopen nacht deze motie, waarmee het Almelose Huis van Herstel open mag blijven en de afgesproken termijn tot 2026 vol mag maken.