In aanloop naar het treffen in de Conference League tussen FC Twente en het Zweedse Hammaby IF wilden supporters van het beide clubs niet op camera reageren op de commotie rond die wedstrijd. In zowel Enschede als Hengelo zijn noodverordeningen van kracht om en treffen tussen de harde kernen van beide clubs te voorkomen.
Beide supportersgroepen werden strikt gescheiden gehouden door een forse politiemacht, versterkt met ME-eenheden. In de Enschedese binnenstad waren alleen FC Twente-supporters welkom, in Hengelo alleen aanhang van de club uit Stockholm. Supporters van andere clubs - voor zover die al te spotten zijn - waren nergens welkom.
Langs de invalswegen wordt gecontroleerd. Auto’s worden gemaand langzaam te rijden, agenten werpen een vorsende blik op de inzittenden. Op zoek naar hoody’s, rode dan wel groen-witte sjaaltjes of bucket-hoedjes in camouflageprint. Kennelijk hèt attribuut waarmee Hammarby-ultra’s zich onderscheiden van de rest.
Op de Enschedese Oude Markt zit een aantal terrassen vol. Weinig rode sjaaltjes of jasjes, veel zwart en capuchons. Maar de Twente-aanhang is niet erg spraakzaam. Dat wil zeggen: niemand wil voor de camera. Filmen of fotograferen wordt evenmin op prijs gesteld. De sfeer is enigszins geladen; een ontspannen wedstrijd is het niet.
Zonder draaiende camera is een praatje geen probleem. “Jammer”, zeggen sommigen over de verordeningen en de opgetrommelde politiemacht in de twee Twentse steden. “Niet erg gastvrij. Als wij volgende week gaan, wil je toch ook een beetje vriendelijk ontvangen worden.”
Enig begrip is er, na wat doorvragen, wel. “Ik heb een paar filmpjes op YouTube gezien. Ja… dan snap ik het ook wel een beetje.” Aan de voet van de Grote Kerk wordt het licht gecheckt voor Enschede Dance, dat ook vanavond plaatsvindt.
De terrassen van de café’s rond de Lambertusbasiliek in Hengelo zijn het domein Hammarby-supporters. Kenmerken: veel zwart, wit-groene accenten en slappe strandhoedjes uit een dumpshop voor afgedankte legergoederen. Een aantal Zweedse supporters heeft een brede sjaal tot over de neus getrokken. Ook legergroen.
De Zweden blijken evenmin bereid tot een gesprekje voor de camera. Als die niet draait, komt een hoedje naderbij. Hij oogt niet onvriendelijk, zeker niet agressief. “Fuck the mayor. This place is shit.” Blij is ‘ie ook niet. Hij laakt het gevoerde beleid in dit rotland - het is zijn eerste ervaring met Hollandse gastvrijheid. “They treat us like animals.”
Hij heeft een punt. Even later, aan de andere kant van de drukte, komt een flinke groep Hammarby-supporters de hoek om, het plein op. Opgedreven - of begeleid, het is hoe je er naar kijkt - door drie, vier politiebusjes en een paar agenten te paard.
Eén van hen, die ziet dat er foto’s worden gemaakt, komt naderbij. “Please delete that.” De woorden zijn vriendelijk, de toon is dwingender. Na twee verwijderde plaatjes, om de lieve vrede, blijft hij even hangen. “I’m sorry. I want to be friendly, but we really don’t want to be on camera.”
De Zweden worden - niet al te lang voor aanvang van de wedstrijd - vanuit Hengelo per bus naar het stadion gebracht. Ook daar politie-eenheden, paarden, hekwerk en een afgescheiden fan-zone waar de dj alvast ABBA-liedjes draait. Er waren vijftienhonderd kaartjes beschikbaar voor Stockholm; haringen in een tonnetje in die fan-zone, straks.
De eerste Zweden melden zich achter het hekwerk, dat nu nog half openstaat voor pendelend fietsverkeer maar straks op slot gaat. Zij hebben geen kaartjes. Een vriendelijke Zweed met een staartje (zonder camouflagehoedje) vraagt of het is uitverkocht, vanavond. Hij, zijn vrouw, vrienden, een heel clubje, hoopt nog kaartjes te kunnen bemachtigen.
“Er waren er maar vijftienhonderd beschikbaar. Dit is uniek voor ons en die waren in no-time weg.” Hij schat dat het dubbele aantal naar Twente is gekomen. Deze Zweden hebben onderdak gevonden in Hengelo. “Ik had Enschede bedacht, maar dat zat vol. Achteraf maar beter. Enschede is no good for us, now.”
Hij baalt van de sfeer rond de wedstrijd. “Zo jammer. Wij willen gewoon heel graag die wedstrijd zien. Genieten. Een kleine groep verpest het voor de rest.” Maar hij legt de bal ook bij de strenge veiligheidsmaatregelen. “Na de aankondiging dat wij niet naar Enschede mochten, hebben er veel alsnog gedacht: ‘O, nee? Dan gaan we alsnog’. Anders waren er maar een paar ultra’s geweest.”
De agenten die bij de politiebusjes staan, ogen relaxed. Of het ook echt zo rustig is? “Kijk om je heen.” Een brede zwaai met een arm. Ook elders is het kalm, weet hij. “Hopen dat het zo blijft!”
Voorafgaand aan de wedstrijd hebben zich geen serieuze incidenten voorgedaan. Volgens enkele bronnen zou een groepje FC Twente-supporters even de confrontatie met de ME hebben gezocht, maar tot echte ongeregeldheden heeft dat niet geleid.
Bij aanvang van de wedstrijd was het uitvak enige tijd gehuld in rook en het groene vlammen van meegesmokkelde fakkels.