Gesneuvelde militairen ondanks heisa wel herdacht bij Indië-herdenking Almelo
Al 25 jaar houdt Almelo elk jaar een Indië-herdenking. Dit jaar was een jubileumjaar. Toch is de herdenking veel kleiner gehouden dan voorgaande jaren. Dat komt omdat de herdenkingscommissie voor het grootste deel is opgestapt. Het Veteranencomité neemt de taak op zich en zorgt ervoor dat de Indië-herdenking de eer terugkrijgt die het verdient.
Ieder jaar komen ruim 200 bezoekers naar het Indië-monument in Doepark de Hagen. Op de gedenksteen staan namen van Almelose militairen die gestorven zijn in het voormalige Nederlands-Indië of Nederlands Nieuw-Guinea tussen 1945 en 1962. In plaats van een dienst met poëzie en muziek, was er een korte ceremonie met een handjevol mensen. De burgemeester legt een krans en houdt een speech.
Andere setting
De burgemeester spreekt van een herdenking in een andere setting. “Ik ben blij dat er ondanks de kleinere opzet toch nog veel mensen naar de herdenking zijn gekomen.” De twee opgestapte commissieleden waren niet bij de herdenking aanwezig. Zij hebben het bijltje erbij neergegooid, omdat ze er geen energie meer aan konden geven.
Herdenking adopteren
De kans is groot dat de herdenking volgend jaar groots terugkomt. Almelose veteranen pleiten daar in ieder geval voor. “Fijn dat het Veteranencomité de herdenking adopteert. Ik hoop dat er voldoende nieuwe vrijwilligers komen om de herdenking te kunnen voortzetten”, aldus de burgemeester.
Nederlands-Indië en Nederlands Nieuw-Guinea
Tijdens de Tweede Wereldoorlog bezet Japan Nederlands-Indië. Veel mensen worden opgesloten in kampen met erbarmelijke omstandigheden en krijgsgevangenen moeten dwangarbeid verrichten. Op 15 augustus 1945 komt er een einde aan de Japanse bezetting na de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.
Het einde van de Japanse bezetting is het begin van de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië. Het land verklaart zich onafhankelijk van Nederland. Nederlandse onderdanen werden vervolgd door Indonesische onafhankelijkheidsstrijders. Pas in 1949, na een bloedige strijd, erkent Nederland de onafhankelijkheid. Van 1949 tot 1962 hield Nederland nog vast aan de kolonie Nederlands Nieuw-Guinea.
Burgemeester Gerritsen staat in zijn speech stil bij de zestien omgekomen Almelose militairen die op de gedenksteen staan. Bovendien spreekt hij uit dat 'Nederlandse onderdanen onnoemelijk leed hebben doorstaan'. “De betekenis gaat veel dieper en over een veel groter tijdvak dan de namen van deze militairen die op het monument staan. Zij hebben het offer gebracht van hun leven. De geschiedenis moet voortleven in volgende generaties van mensen die een verleden hebben in Nederlands-Indië.”
Veel grotere ellende
Na de overgave van Japan barst de onafhankelijkheidsstrijd los in Indonesië. “Op 15 augustus herdenken we door het hele land de overgave van Japan. Het moment markeert het einde van de bezetting van Nederlands-Indië, maar het was tegelijkertijd geen bevrijding. Het was het begin van even grote of grotere ellende voor hele grote groepen Nederlanders die tot op de dag van vandaag met het verleden belast zijn. We herdenken ook die slachtoffers en nabestaanden.”
Teleurgesteld
Elk jaar is de veteraan Gerben Rozeman samen met zijn zus aanwezig bij de Indië-herdenking. Zelf heeft hij gediend in Afghanistan en Bosnië. Hij is de zoon van Albertus Rozeman, de oprichter van het Indië-monument Almelo. “Mijn vader heeft gevochten in Nederlands-Indië. Hij heeft daar posttraumatische stressstoornis (PTSS) opgelopen, net als alle Indiëgangers. En wij zijn daar kinderen van. Dat blijft in je geheugen zitten.” Rozeman spreekt zijn teleurstelling uit over de kleinschalige herdenking: “Dit jaar is anders. Het is jammer, want het is eigenlijk een jubileumjaar. Wij vonden dat het uitgepakt moest worden.”
Belofte
Na de kleine ceremonie, belooft veteraan Albert Zomer de herdenking in leven te houden: "Wij vinden als Veteranencomité dat de herdenking, zoals die altijd geweest is, moet voortbestaan. En dat gaan we ook doen. In welke vorm weten we nog niet. We gaan ons uiterste best doen om als jonge veteranen de oude veteranen te blijven gedenken."
Nationale Indië-herdenking
De nationale Indië-herdenking is elk jaar op 15 augustus in Den Haag bij het Indisch Moment. Op deze dag wordt stilgestaan bij alle slachtoffers van de Japanse bezetting in Nederlands-Indië. In Almelo is de herdenking doorgaans een dag eerder. Zo kunnen bezoekers ook andere herdenkingen bijwonen. Enschede hield op de 15e een ceremonie. Nederland telt steeds meer lokale Indië-herdenkingen. Eerst was het alleen in Den Haag. Op dinsdagavond tussen 19.10 uur en 20.20 uur is het te volgen op NPO 1.
Gerelateerd
