Minister Robbert Dijkgraaf opent academisch jaar in Enschede: ‘Mijn boodschap sluit aan bij wat er hier gebeurt’

Het is niet de opening van het academische jaar, verbetert Dijkgraaf mijn introductie voor ik hem een aantal vragen stel. “Het is de opening van het ònderwijsjaar.” Het geheven vingertje en de glimlach moet je er maar even bij denken - de opname mislukte. Het illustreert de boodschap die hij zojuist de in toga gestoken hoogleraren en ander achtenswaardig onderwijspersoneel voorhield. En de keus om naar Enschede te komen.

Waaier van talent

Dijkgraaf heeft een boodschap in drie delen, klassiek effectief. Kern daarvan: we moeten niet meer denken in termen van ‘hoog’ en ‘laag’ onderwijs, maar in een waaier van talenten. Talenten die allemaal evenveel waard zijn. En broodnodig om de uitdagingen waar de wereld voor staat het hoofd te bieden. Wil dat succesvol zijn en echt ergens toe leiden, dan moeten onderwijsinstellingen van - toch maar even - hoog tot laag samenwerken.

Eerder vanmiddag stapte Dijkgraaf in de waterstofauto die wordt ontwikkeld door het Green Team Twente. Bestuursvoorzitter Vinod Subramaniam van de UT toonde bij zijn toespraak, voor die van Dijkgraaf, een afbeelding van het Solar Team, ook uit Twente.

Niet afgesproken, bezweert Dijkgraaf me na afloop, maar beide teams laten zien wat hij bedoelt: studenten van het ROC, Saxion en de UT werken samen aan slimme nieuwe ontwerpen voor duurzame mobiliteit.

“Daar heb je innovatieve technieken voor nodig, maar ook managementskills en ondernemersvaardigheden”, stelt de onderwijsminister. “En iemand moet het in elkaar lassen en repareren, als er iets stuk gaat.”

Het land te klein

Het is niet de enige parallel in de toespraken van Subramaniam en Dijkgraaf. Beiden stellen dat Nederland te klein is voor concurrentie tussen onderwijsinstellingen. Verspilde energie. Als er concurrentie is, dan is het met Singapore of Cambridge. Hier moet we vooral de krachten bundelen. “Nederland behoort tot de top van Europa als het om onderwijs gaat”, stelt Dijkgraaf. Ook internationaal blazen we, volgens de minister, een flinke toeter mee. “En Twente speelt daarin een grote rol.”

Toename buitenlandse studenten

Beiden haken in op de discussie rond de toename van het aantal internationale studenten aan Nederlandse universiteiten en hogescholen. De UT is de op twee na grootste internationale universiteit van het land. ‘President’ Subramaniam stelt dat die buitenlandse studenten noodzaak zijn, zeker voor een technische universiteit zoals de zijne. In elk geval zolang een groot deel van de Nederlandse scholieren vakken als natuur- en wiskunde laat vallen zodra dat kan.

Dijkgraaf ziet in die toename van het aantal buitenlandse studenten de bevestiging van de kwaliteit van het onderwijs in Nederland. En - het is een man van vergezichten - hoop voor de toekomst. “Ik ben er van overtuigd dat we de uitdagingen waar we voor staan aan kunnen. En dat Nederland, en ook Twente, daarin een heel belangrijke rol kan vervullen.”

Regio wijst de weg

Den Haag is volgens de minister vooral bezig met problemen die in het verleden ontstonden. Hij niet, of dan toch in elk geval minder. “Ik heb elke dag te maken met het talent van jonge mensen, met de oplossingen die zij gaan brengen, met de toekomst. Dat stemt me optimistisch. Ik ben vandaag weer geïnspireerd geraakt.”

Wat Dijkgraaf betreft moet er - natuurlijk - nog meer in onderwijs worden geïnvesteerd. De tekorten in huisvesting en docenten belemmeren ontwikkeling. Den Haag moet de portemonnee trekken en ‘het onderwijs’ moet op zoek naar slimme oplossingen. “Maar dat kan. Dat zie je in de regio. Hier in Twente, maar ook bijvoorbeeld in Groningen.”