Eanske, Hengel en Oldnzel op de plaatsnamenborden en een petitie om het Twents op de kaart te zetten
In het Twents Kwartearken predikt Adrie Hemmink dat de Twentse taal meer erkenning verdient. Zo denkt de 20-jarige Skiti Németi uit Hardenberg er ook over. Hij ging kortgeleden viraal met zijn acties in een aantal plaatsen in het Nedersaksisch taalgebied. Hij vindt dat op de plaatsnaamborden in onder andere Twente ook de Nedersaksische naam moet worden vermeld. Net als in Friesland. Onlangs startte hij een petitie die de Tweede Kamer moet aansporen meer aandacht te geven aan het Nedersaksisch.
Petitie
Wil het met die petitie wat worden dan heeft Skiti 40.000 handtekeningen nodig. Maar dat kan makkelijk volgens Adrie Hemmink en de Hardenberger. Twente telt immers 600.000 inwoners en het hele Nedersaksisch taalgebied in Nederland bestrijkt zo’n 1,5 miljoen Nedersaksen. De petitie is te vinden op erkenregiotalen.petities.nl
Eanske, Hengel en Oldnzel
Als het aan de 20-jarige actievoerder ligt, krijgt Enschede het Nedersaksische Eanske op de plaatsnaamborden bijgeschreven en Hengelo Hengel, Oldenzaal Oldnzel, Wierden Wierdn, Tubbergen Tubbige en Almelo blijft Almelo.
Erkende taal
Eigenlijk moet het Nedersaksisch als ook het Limburgs dezelfde rechten krijgen als het Fries, omdat beide talen in het Europese Handvest worden erkend als taal. En dat brengt verplichtingen met zich mee.
Volgens de Hardenberger die er studie naar deed, moet de Tweede Kamer het Twents een plek geven in het onderwijs. “Nederland voldoet daar niet aan. De Tweede Kamer wil dat taalonderwijs wel stimuleren, maar hoe is de vraag. Het wordt wel beter, maar laat te wensen over”, aldus Skiti.
Schelle plaank
In de nieuwe taalquiz van het Twentse programma wordt de betekenis van schelle plaank, braandiezer en oonderschrieven gevraagd. Het woord van deze week is boetnkeerl. Doe je mee met onze quiz of wil je betekenis weten, kijk dan naar het Twents Kwartearken.
Pikorde
Het Fries heeft een streepje voor, omdat het net wat hoger staat in de pikorde van het Europese Handvest. De Hardenberger wil dat het Nedersaksisch en het Limburgs op dezelfde manier worden behandeld.
Tweetalig
Skiti, zoon van een Hongaarse vader, spreekt het Nedersaksisch nog onvoldoende, vindt hijzelf. “Ik heb het wel gemist dat ik de taal niet op school kon leren. Dat komt ook door de tweedeling tussen de oudere en jonge generaties. De ouderen spraken Nederlands tegen hun kinderen, omdat het voor hen belangrijk was dat hun kinderen goed Nederlands spraken. Waarom zouden wij niet tweetalig kunnen zijn?”
Woord van de week: biester
In het Twents Kwartearken worden de woorden die de vorige aflevering werden aangeboden herhaald: in ne roeze- in een opwelling; te hoop doon- samenwerken; goodhopper- optimist. Het woord van de week was: biester. Dat betekent stormachtig.
Belangrijk voor jongeren
Streektaaldeskundige Adrie Hemmink vindt het fantastisch. In het Twents Kwartearken, onderdeel van het dagelijkse live-programma 1Twente Vandaag, zegt ze: “Dus jongelui vinden dit ook belangrijk. Hoe mooi is dat?”
