Twents plasticafval vaak afgekeurd, Hengelo denkt aan het verwijderen van verzamelcontainers
De kwaliteit van ingezameld plastic-, metaal- en drankverpakkingen (pmd) in Twente laat te wensen over. Dat bleek onlangs al uit jaarcijfers van Twente Milieu. Met name het aan straat ingezamelde materiaal, dat vrijwel altijd rechtstreeks wordt verbrand. In Hengelo doet een speciale werkgroep voorstellen die de kwaliteit moeten verbeteren en puinzooi moeten verminderen, waaronder minder verzamelcontainers (en meer kleine afvalbakken) op straat. En wat doet Enschede?
Tijdens de politieke markt, aankomende dinsdag in het stadhuis, doet een werkgroep van raadsleden voorstellen om het Hengelose afvalbeleid te verbeteren. Ze hebben zich laten voorlichten door Twente Milieu en Twence, de afvalinzamelaar en afvalverwerker waarvan de gemeente zelf aandeelhouder is, en ambtenaren. De uitkomst is een set aanbevelingen. Wat in ieder geval niet verandert is het principe van bronscheiding (door de inwoners zelf in plaats van een machine, zoals met nascheiding).
Verbeterplannen
De kwaliteit van het ingezamelde pmd moet flink omhoog, is het uitgangspunt. In Twente verdwijnt gemiddeld twee derde van al het plasticafval alsnog in de verbrandingsoven in plaats van dat het wordt gerecycled. Dat kost gemeenten geld. Het is bij gratie van de zogeheten tussencategorie - een afspraak tussen Twentse gemeenten en het Afvalfonds om een deel van het vervuilde plasticafval alsnog uit te sorteren - dat er niet meer pmd wordt verbrand.
Speciale deal: tussencategorie
Om directe afkeur te voorkomen is er speciaal voor Twentse gemeenten een 'tussencategorie' in het leven geroepen. Het pmd dat bij de keuring bij PreZero (voorheen Suez) in Hengelo tussen 15 en 35 procent vervuild is, wordt door het Afvalfonds overgenomen tegen een lagere vergoeding. Dit bespaart gemeenten in ieder geval verbrandingskosten. Vrijwel al het huis-aan-huis ingezamelde plasticafval uit Twente valt in de tussencategorie en zou dus anders afgekeurd worden.
Onderdeel van de afspraak voor de tussencategorie is dat Twentse gemeenten een verbeterplan moeten maken om de kwaliteit te verbeteren. In Rijssen-Holten en Wierden is bijvoorbeeld besloten om geen plasticafval meer via inzamelcontainers aan straat in te zamelen.
In Hengelo wordt onder meer ingezet op gedragscampagnes (stickers met wat wel/niet in de verpakkingencontainer hoort), meer controle ('voorlopers' die de inhoud van container controleren voordat de vuilniswagen langskomt), boetes en het halveren van de beladingsgraad van vuilniswagens (want minder afval is minder kans op totale vervuiling).
Terug naar plastic zakken en blauwe containers
Maar het is niet genoeg. Volgens de raadswerkgroep die zich met het thema heeft beziggehouden ontbreekt het in Hengelo aan een duidelijke visie op afval en hoe de gemeente daarmee wil omgaan. Het zijn vooral ad hoc 'oplossingen' die worden bedacht, staat in een memo. Vervolgens stelt de werkgroep een aantal snelle maatregelen voor die moeten leiden tot minder afkeur van pmd en minder vervuiling door afvaldump.
Een daarvan is het verwijderen van bovengrondse verzamelcontainers voor verpakkingen en papier. De milieupleintjes blijven wel bestaan. Het idee is dat verpakkingen bij hoogbouw straks weer wekelijks worden opgehaald met doorzichtige zakken, omdat dit de kwaliteit zou verbeteren.
Kamervragen: moet het anders?
VVD'er Erik Haverkort heeft in de Tweede Kamer schriftelijke vragen gesteld over het feit dat een groot deel van het ingezamelde plasticafval alsnog wordt verbrand. Hij wil van staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat weten of nascheiding kan worden toegepast om de kwaliteit te verbeteren. Ook vraagt Haverkort zich af of de staatssecretaris (het aansturen op) inzameling met zakken en bakken in plaats van ondergrondse containers wil meenemen in toekomstig beleid.
De papierinzameling bij hoogbouw blijft met dozen, voor de laagbouw wordt de invoering van een blauwe afvalcontainer voorgesteld. In andere gemeenten, zoals Enschede, bestaat die container al.
Andere voorstellen die de werkgroep omvatten het verhogen van de service bij het afvalbrengpunt, door B-hout (kasten en meubels), autobanden en matrassen gratis te laten storten en het poorttarief met 50 cent per tien kilo te verlagen. Ook wordt er gedacht aan een pilot waarbij grofvuil een keer per jaar zonder voorrijkosten op afspraak aan huis wordt opgehaald.
Kleine afvalbakken
Een laatste maatregel die in Hengelo wordt overwogen is het terugplaatsen van kleine afvalbakken in de openbare ruimte. In het verleden zijn veel van deze bakken verwijderd, in de gedachte dat inwoners hun afval dan mee naar huis zouden nemen. In de praktijk is er juist meer zwerfafval. Twente Milieu adviseert overigens om ze niet terug te plaatsen, omdat ze dan als gratis afvalbakken worden gezien. Dat is tegen het principe van het afvalbeleid diftar, ofwel betalen voor het restafval.
Grofvuilrondes
Enschede en Hengelo zijn de Twentse gemeenten die het zwaarst worden getroffen door het afgekeurde plasticafval. Naast dat er betaald moet worden voor de verbrandingskosten, loopt de gemeente ook nog eens de vergoeding voor goedgekeurd materiaal mis. Al met al is dit in Hengelo een schadepost van bijna 1 miljoen euro, in Enschede tikt de teller bijna 2 miljoen euro aan.
Het is nog maar de vraag of Enschede ook maatregelen gaat nemen tegen de pmd-vervuiling. Het verbeterplan voor het Afvalfonds is in grote lijnen hetzelfde als in Hengelo, met nog meer focus op gedragscampagnes. Op dit moment loopt een proef met een gratis stortquotum van 300 kilo per huishouden. De bedoeling is dat er volgend jaar een proef volgt met een periodieke gratis grofvuil inzamelronde in de wijken.
Als er sprake is van structurele overlast, worden bovengrondse inzamelcontainers verwijderd. Onlangs is op verzoek van de eigenaar van het Miro Center (de Blokker Holding) het milieuplein aldaar verwijderd vanwege aanhoudende afvaloverlast.
