Twentse ‘woordvorms’ en ‘klaanken’ worden onder de loep genomen bij Nedersaksisch symposium
"We willen een canon presenteren, toepasbaar voor het hele land." Het vierde Nedersaksische symposium gaat deze zaterdagmiddag (14 oktober) in op taal, volkscultuur, woordvormen, klanken en dialecten van Twents tot Gronings. In Assen worden lezingen gegeven door taaldeskundigen, dialectologen en schrijvers. Eén van de sprekers op de jaarlijkse wetenschappelijke bijeenkomst is Henk Bloemhoff.
Bloemhoff komt zelf uit de Stellingwerven, een gebied in het zuidoosten van Friesland. Hij studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en volgde de bijvakken Nedersaksisch en Middelfries. Het is dus niet toevallig dat specifiek híj zijn kennis deelt op het evenement aanstaande zaterdag.
Symposium
Kunstcafé Schurer in het centrum van Assen staat zaterdag 14 oktober in het teken van de Nedersaksische streektaal. Van 13.15 tot 17.00 uur worden taal, literatuur, schrijverijen, historie en volkscultuur onder de loep genomen tijdens verschillende lezingen. Dialectoloog Bloemhoff: “Het symposium moet gaan over wat de rest van Nederland moet weten over het Nedersaksisch.”
Canon
Er wordt een canon gepresenteerd die gericht is op het algemene publiek in Nederland. Dat is een geheel van teksten, beelden, kunstwerken en gebeurtenissen, passend bij de Nedersaksische cultuur. Veel mensen weten daar weinig vanaf, volgens de streektaaldeskundige. “Die kennis is lang niet bij iedereen aanwezig”, legt hij uit in plat dialect. Gelukkig mogen geïnteresseerden die nog onwetend zijn op streektaalgebied ook langskomen bij het symposium. “Het is maar één keer per jaar dat hierover gepraat kan worden met Jan en alleman, daar moeten we gebruik van maken.”
Praten kan tijdens het symposium in verschillende dialecten die behoren tot de officieel erkende regionale taal Nedersaksisch. Dialecten die daartoe behoren zijn onder meer Twents, Drents, Achterhoeks, Stellingwerfs en Sallands. De streektalen worden nog veel gesproken, maar er heerst een beeld dat schrijverijen niet meer veel voorkomen. "Het tegendeel is waar", meent de taalkundige. "Jaarlijks verschijnen er namelijk zo'n vijf tot twintig boeken in dialect. Maar dat is in andere regio's van het land niet bekend."
Meer gevoel
Volgens Bloemhoff is het een ander gevoel om iets te lezen in zijn eigen dialect dan in het Nederlands. De dialectoloog is buitenkerkelijk, maar las desalniettemin een Bijbels verhaal in het Nederlands én in het Stellingwerfs. “Toen ik het in mijn eigen dialect las, kwam het verhaal veel dichterbij mijn emoties.”
Hij denkt daarnaast dat het makkelijker is om met elkaar om te gaan door communicatie in eigen streektaal. “Het is vertrouwder, want het bestaat al zo lang. Ik zeg niet dat álles in het Nedersaksisch gecommuniceerd moet worden, maar het moet naast het Nederlands wel blijven bestaan. Dat moeten en kúnnen we zelf doen.”
