Het huis van politiek en democratie tocht. Het dak lekt, de vloerbalken zijn door houtworm aangevreten, de fundering brokkelt af... Nou ja, het beeld is wel helder. Is daar nou niets aan te doen? In Enschede besloot een aantal partijvoorzitters om de koppen bij elkaar te steken en dat huis van de democratie weer op te bouwen.
De stroom sombere berichten over afkalvend vertrouwen in de politiek en mensen die afhaken, houdt niet op. Landelijk, maar ook lokaal. En op dat niveau is de belangstelling altijd al minder. Terwijl er genoeg speelt in een stad als Enschede. ‘Het huis van de democratie’ dat de voorzitters willen bouwen, moet een plek worden waar open wordt gepraat over alles wat de stad aangaat. Zonder politieke agenda.
De samenleving weer meenemen. Betrokkenheid bij lokale politiek vergroten. Het zijn dat soort noties die voorzitters Henry Workel (PvdA, initiatiefnemer) en Herbert Krabbe (BurgerBelangen Enschede) aandragen als motief voor het nieuwe overleg. “Burgers moeten hun verhaal kwijt kunnen, ongeacht de politieke keuze die zij maken.” Bij veel mensen leeft het gevoel dat dat water naar zee dragen is, zo stelt Krabbe vast. “Men doet er toch niets mee.”
Workel vindt dat doodzonde. “Democratie is bedoeld om met elkaar te overleggen. Om samen beslissingen te nemen.” Beiden, Workel en Krabbe, refereren aan het Stadhuis als een plek die in principe toegankelijk moet zijn voor ‘boeren, burgers en buitenlui’. Nu is het teveel bolwerk en werkplek voor bestuur en ambtenarij.
Dat ‘huis van de democratie’ bedoelen Workel en Krabbe letterlijk. Er moet een fysieke plek komen waar inwoners elkaar kunnen ontmoeten, met hun verhaal terechtkunnen en kunnen praten en meebeslissen over wat voor hen en voor de stad belangrijk is. Het zevenhonderdjarig bestaan van Enschede moet wat hen betreft het startpunt worden. “Daar worden inwoners massaal bij betrokken. Dat moeten we dan vasthouden.”
Het idee van Workel en de andere partijvoorzitters is niet nieuw. Dat wil zeggen: de politieke tak van de verenigingen waaraan zij leiding geven deed enkele jaren geleden een vergelijkbare poging. De leden van de Enschedese gemeenteraad riepen een overleg in het leven waarin zij de belangrijkste thema’s voor inwoners aan de orde wilden stellen. Zonder dat het politiek zou worden.
Dat Enschede Akkoord is nooit lekker van de grond gekomen. De thema’s raakten aan portefeuilles van wethouders en coalitie-afspraken en onwillekeurig werden ze tòch politiek. Precies dat hopen de voorzitters, die verder weg staan van het politieke bedrijf, te voorkomen.
“Ik ben heel blij dat wij als voorzitters op één lijn zitten”, zegt Krabbe. “Dat is een goede basis. Het wordt de uitdaging om initiatieven naar onze eigen fracties te brengen.” Beide voorzitters zijn ervan overtuigd dat inwoners wel geïnteresseerd zijn in politiek. Het gaat om zaken die hen aangaan. “Neem het zwembad of de moskee, de jaren hiervoor. Dat zijn dingen die heel erg leven.”
Negen van de dertien Enschedese politieke partijen in de gemeenteraad doen mee aan het overleg. Een wilde wel, maar had niet de mogelijkheden. Drie hebben niets van zich laten horen, zegt Workel. Hij vindt het niet sjiek om te zeggen welke dat zijn.