Levensboeken in Hengelo: al tien jaar verhalen met een lach en een traan

Ervaring deelnemer

Veel Hengelose senioren hebben de afgelopen jaren hun levensverhaal laten opschrijven en tot een persoonlijk document laten verwerken. De deelnemers kijken er met veel genoegen op terug. Ook de hoogbejaarde, maar nog erg vitaal ogende Jennie ten Harkel is blij met haar levensboek. ”Mijn hele leven vanaf mijn zesde jaar staat in het boek en hoe ik dat heb beleefd.”

Ze raakt zichtbaar ontroerd als ze vertelt over wat voor haar de mooie momenten uit het leven waren, maar ook de dieptepunten komen voorbij. Ten Harkel vertelt over haar jeugd en dat het gezin uit elkaar viel, toen haar moeder plotseling overleed, toen zij zelf nog maar zeven jaar was. Een gebeurtenis die er inhakte en veel impact heeft gehad op haar jeugd en nog steeds tal van emoties oproept. ‘Het was niet leuk, maar is nu eenmaal gebeurd.”

Verkering

Op haar achttiende leerde Ten Harkel haar man kennen en kreeg ze verkering. “Toen begon het leven voor mij.” Op haar huwelijk kijkt ze met heel veel mooie herinneringen terug. “Hij is jammer genoeg overleden, maar ik heb een heel goed leven gehad. Dat is ook beschreven.”

Ze vond het heel fijn om haar verhaal te laten optekenen en dat er een vrijwilliger bij haar langs kwam. "Het was heel gezellig. Ik zou iedereen aanraden om zo’n boek te laten schrijven.”

Zingeving

"Bij het laten maken van een levensboek gaat het onder meer om een stukje zingeving", zegt Ankie Klein Gebbink, ouderenconsulent bij Wijkracht, die al vanaf de start nauw betrokken is bij het project. "Er wordt antwoord gegeven op wat het leven heeft gebracht. Het kan gaan over hoe iemand tegenslagen te boven is gekomen, maar ook over de mooie momenten in het leven en hoe iemand deze heeft gevierd en met wie." Een voorbeeld van een ingrijpende gebeurtenis die impact kan hebben gehad op het leven van iemand is de Tweede Wereldoorlog of het verliezen van een partner.

Na tien jaar is de ervaring dat een levensboek een stuk aandacht en erkenning op kan leveren. Deelnemers krijgen het gevoel dat herinneringen verteld mogen worden en dat die ertoe doen. Dat is ook een reden dat mensen meedoen. Een andere reden kan zijn dat ze iets willen meegeven aan de kinderen en kleinkinderen.

Klein Gebbink: “Het is niet alleen een verhaal in chronologische volgorde wanneer iemand is geboren en wat er gaandeweg is gebeurd, maar ook wat het leven voor iemand persoonlijk heeft betekend.”

Niet alles wat iemand vertelt, hoeft overigens in het boek te komen. Soms komen er familiegeheimen aan bod of gevoelige kwesties: "Het motto is: de verteller bepaalt."

Anoniem vertellen

Zo kan een levensboek dus een licht werpen op bepaalde gebeurtenissen, die nog niet bij de kinderen of kleinkinderen bekend zijn. Kinderen weten soms niet alles van hun ouders of vragen soms ook bepaalde zaken niet aan hun ouders. “We horen heel vaak van kinderen dat ze dingen in een boek lezen, die ze nooit hebben geweten of gehoord. Als kind denk je vaak dat je het allemaal wel weet of dat een ouder denkt dat er geen belangstelling voor is.”

Dat er een onbekende vrijwilliger langskomt, is ook een voordeel. “Er komt iemand langs die anoniem is en niets van iemands leven weet. Je kan helemaal vrijuit vertellen. Het is jouw verhaal en jouw beleving”, zegt Klein Gebbink.

Bijzonder project

Het project is ook waardevol voor de vrijwiligers die ouderen interviewen. Die hebben daardoor een zinvolle vrijetijdsbesteding. Klein Gebbink: "We hebben het bij Wijkracht over de verteller en de vrijwilliger en we zien dat er vaak iets moois ontstaat. Dat het traject na zo’n acht weken stopt, vinden mensen vaak jammer.“ Wijkracht belt na het project altijd op om te vragen hoe mensen het hebben ervaren. Soms mist iemand de wekelijkse aandacht. In dat geval wordt vanuit Wijkracht gekeken of daar iets aangedaan kan worden.

Feestelijke bijeenkomst

Het 10-jarige jubileum van het levensboek in Hengelo is een reden voor een feestelijke bijeenkomst op 1 november in MFA 't Berflo. Er zijn interviews, onder andere met een verteller en een vrijwilliger over het samen maken van een levensboek. Akke Fokje Stienstra, geestelijk verzorger bij onder meer 'Willem, Hart voor Levensvragen' geeft een lezing met als titel "Op verhaal komen door het vertellen van je levensverhaal". Aan de orde komt het met nieuwe ogen kijken naar je herinneringen en ervaringen, het ontdekken van de rode draad in je leven. Daarnaast is er poëzie, voorgedragen door Miriam Janssen.

De bijeenkomst is bedoeld voor iedereen die interesse heeft: mensen die een levensboek willen laten maken, voor zichzelf of een familielid; potentiële vrijwilligers die levensboeken willen maken en zorgprofessionals, die met ouderen en zingeving te maken hebben. Aanmelden is wel noodzakelijk.

Kijk voor meer informatie over het jubileum en het levensboek op: www.wijkrachthengelo.nl/levensboek.