Er heerst in het hele land al een aantal jaar een tekort aan geneesmiddelen. Haaksbergse apotheker en voorzitter van de Twentse Apothekers Organisatie Lisette Darman vertelt dat zij zich zorgen maakt: “Het is een erg complex probleem, daarom is het ook nog niet opgelost. Maar we vinden het wel belangrijk om aandacht hiervoor te blijven vragen." Daarom wordt er van 30 oktober tot 3 november actiegevoerd door apotheken en patiënten in het hele land.
Volgens Darman zijn apothekers geen mensen die de barricaden op gaan als iets hen niet zint. Wat ze wél doen is het probleem letterlijk in kaart brengen. Deze hele week houden apotheken daarom bij hoe vaak ze patiënten niet de medicatie kunnen bieden, die ze voorgeschreven hebben gekregen, welke gevolgen dit op de patiënt heeft en hoeveel tijd het heeft gekost om dit probleem op te lossen.
Deze gegevens worden doorgegeven aan de Landelijke Eerstelijns Farmacie (LEF) en deze organisatie zet vervolgens alle meldingen op een rijtje. Darman vertelt dat er na één dag in haar apotheek in Haaksbergen al vijftig van dit soort gevallen zijn geweest: “Vijftig meldingen op één dag. Vertaal dat maar door naar de hoeveelheid meldingen in een jaar."
Uiteindelijk is de klant de dupe: "Het telkens zoeken naar alternatieven gaat ten koste van de tijd die we eigenlijk veel liever aan zorg zouden willen besteden”, aldus Darman.
LEF (Landelijke Eerstelijns Farmacie) is een organisatie die regionale apothekersverenigingen vertegenwoordigt. LEF zoekt naar optimalisatie van de farmaceutische zorg, in samenwerking met huisartsen en thuiszorg.
Het probleem ligt niet alleen bij specifieke medicatie voor uitzonderlijke gevallen, maar ook bij alledaagse middelen zoals maagzuurtabletten, oogdruppels of bloeddrukmedicatie. “Het zijn echt geen exotische middelen, het zijn dagelijkse middelen, die heel veel mensen gebruiken”, aldus de apotheker.
Darman stelt dat één van de oorzaken de lage zorgpremies in Nederland zou kunnen zijn. “We denken dat het komt doordat de prijzen hier erg laag liggen, waardoor farmaceutische producenten niet als eerste aan Nederland denken wanneer ze hun producten willen verkopen. De hoogste bieder staat namelijk vooraan in de rij.”
De organisaties die over de distributie van medicijnen gaan - denk hierbij onder andere aan de overheid, zorgverzekeraars en de KNMP (zie infoblok) - hebben al vaker gesproken over mogelijke oplossingen voor dit probleem. Eén van die oplossingen is het aanleggen van een zogenaamde ‘ijzeren voorraad’.
Dat wil zeggen dat er een grotere voorraad wordt aangelegd bij groothandels en farmaceutische bedrijven waarop teruggevallen zou kunnen worden. “Dit is een maatregel die nu al zou moeten werken, maar we zien eigenlijk alleen maar dat de tekorten oplopen."
De KNMP (Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie) is al sinds 1842 bezig de belangen van apothekers en apotheken te behartigen en farmaceutische patiëntenzorg te stimuleren.
Volgens Darman is een ander idee het verruimen van het voorkeursbeleid. Met het voorkeursbeleid bepalen zorgverzekeraars welke merken of varianten van medicijnen vergoed worden. “Wanneer dit verruimd wordt, hebben fabrikanten meer zekerheid dat hun producten aan de man gebracht kunnen worden."
Darman: "Het probleem ziet er nu als volgt uit: merk X wordt aangewezen als voorkeursmedicijn. Als gevolg daarvan kiezen merken Y en Z ervoor hun productie af te schalen, omdat de grootste plek op de markt al vergeven is. Als merk X dan een productie- of leveringsprobleem heeft, hebben de andere merken de capaciteiten niet om het probleem recht te zetten. Met alle gevolgen van dien."