Hengelo gaat 66 bovengrondse verpakkingscontainers voor plastic-, metaal- en drankverpakkingen (pmd) en de vijftig bovengrondse blauwe containers voor oud papier weghalen uit de wijken. De milieupleintjes bij de supermarkten blijven wel behouden. Het plan maakt onderdeel uit van de Beleidsbegroting 2024-2027, waarover de gemeenteraad woensdagavond vergaderde.
Het verwijderen van bovengrondse verzamelcontainers moet leiden tot minder afkeur van vervuild pmd en minder vervuiling door afvaldump. De kwaliteit van ingezamelde pmd in Twente laat al jaren te wensen over, blijkt uit jaarcijfers van Twente Milieu. Gemiddeld verdwijnt tweederde van al het plasticafval alsnog in de verbrandingsoven, in plaats dat het wordt gerecycled. Dat kost de gemeente extra geld, want onbruikbaar pmd-afval levert geen geld op als grondstof.
Het verwijderen van de containers is één van de aanbevelingen van een raadswerkgroep, die zich de afgelopen maanden met het thema afval heeft beziggehouden. Aanbevelingen van de raadswerkgroep moeten uiteindelijk geld gaan opleveren, denken de partijen. Die aanname is gebaseerd op een grofmazige doorrekening, die de gemeente Hengelo samen met Twente Milieu heeft gedaan.
PVV, PvdA, BurgerBelangen, VVD, CDA en ChristenUnie dienden tijdens de gemeenteraadsvergadering samen een amendement in voor maatregelen die de kwaliteit van pmd en de inzameling van oud papier moet verbeteren. Die zouden dan ingevoerd moeten worden voor 1 september 2024.
Wethouder Freriksen liet doorschemeren dat de datum van 1 september waarop alle bovengrondse containers weggehaald moeten zijn, wellicht wat snel komt. "We lopen dan het risico op onzorgvuldigheid, omdat we dan nog niet alles klaar hebben."
Ze wees erop dat het één en ander wel gemeentebreed ingevoerd moet worden. "Buiten dat we dingen moeten plaatsen en verwijderen, moeten we ook een communicatietraject doorlopen om inwoners goed te informeren."
Volgens de wethouder zou invoering per 1 januari 2025 beter zijn, zodat dit dan ook meegenomen kan worden in de beleidsbegroting en belastingverordening van 2025.
SP-raadslid Hugo Koetsveld gaf in de gemeenteraadsvergadering aan er problemen mee te hebben dat een voorstel van de raadswerkgroep de wethouder en de organisatie dwingt om met stoom en kokend water maatregelen te nemen. "Ik zou eigenlijk willen dat u als college wat stelliger bent en zegt dat dit niet echt een nette manier van werken is.”
Raadslid Sander Janssen van coalitiepartij VVD reageerde verbaasd op de uitlatingen van de wethouder van BurgerBelangen om maatregelen uit te stellen: "Als we met deze amendementen druk zetten op onze organisatie, dat is dan maar zo. Daar ben ik dan even hard in. Want hoe lang praten we nu al met elkaar? Hoe lang is deze raad nu al met het college in gesprek? Wij geven als raad suggesties mee en dan zegt u: stel nog maar even uit?"
De wethouder gaf daarop aan de invoering van maatregelen niet te willen uitstellen: “Ik wil wel duidelijk maken wat de consequenties zijn als je op 1 september 2024 gaat zitten voor de belastingverordening, maar als u dit als raad wilt, dan zullen wij als college daar uitvoering aan moeten geven.”
Het amendement voor verbetering van de inzameling van de pmd en oud papier werd aangenomen met 24 stemmen voor en 9 tegen. Het gevolg daarvan is dat de afvalbegroting woensdag nog niet goedgekeurd kon worden door de raad. Wethouder Freriksen gaf aan er zeker twee weken voor nodig te hebben om alles te laten doorrekenen.
Bij een aantal oppositiepartijen was er woensdag de nodige verontwaardiging dat een nauwkeurige onderbouwing van de kosten ontbrak en dat daarmee een risico wordt genomen. Han Daals, fractievoorzitter van BurgerBelangen, verdedigde dat de berekeningen niet zomaar zijn gemaakt, maar met ambtenaren en samen met Twente Milieu. "Je moet ergens een start maken. Je kunt wel tot twee cijfers achter de komma alles nauwkeurig willen weten, maar met dit soort dingen kun je vaak pas achteraf toetsen."
Daals vond een indicatie van de kosten voldoende om een besluit te nemen. "Als we nu niet doorgaan, dan kunnen we die containers pas in 2025 wegnemen. We zijn al een paar jaar bezig en hebben nu het momentum om een stap te maken. Soms moet je als politiek daadkracht tonen."
Vincent ten Voorde van de PvdA constateerde tijdens de vergadering dat de partijen die niet in de raadswerkgroep afval zaten met de grootste kritiek kwamen: "Jammer dat de partijen die niet hebben meegewerkt aan de werkgroep hebben geschitterd door afwezigheid en hier nu het meest kritisch zijn op de voorstellen. Wij proberen tenminste wat. Dat betekent zeker niet dat dit de definitieve oplossing is, maar zoals het nu gaat, kan het ook niet verder."
Frank Peters van ProHengelo zei graag mee te hebben gedaan, maar nooit een uitnodiging te hebben gehad. De partij stemde tegen de afvalvoorstellen. "Geen goed verhaal is geen goed bestuur. Een maand geleden lag hier iets van een berekening; ik zou zeggen kom echt met een totaalverhaal en niet met hap-snap."
Naast het weghalen van de bovengrondse containers wil een aantal partijen ook serviceverhogende maatregelen invoeren op het milieupark aan de Wegtersweg, waaronder het gratis kunnen wegbrengen van B-Hout (kasten en meubels), banden en matrassen. Ook moet er een pilot komen voor het ophalen van grof afval aan huis op afspraak, waarbij de voorrijkosten jaarlijks eenmalig gratis zijn en het gratis stortquotum van 50 kg kan worden ingezet.
Over invoeren van deze serviceverhogende maatregelen is nog niet gestemd, omdat in de afvalbegroting nog geen rekening is gehouden met de genoemde pilot. Een amendement van BurgerBelangen, PvdA, PVV en ChristenUnie werd daarom van de agenda gehaald en zal als motie bij de eerstvolgende raadsvergadering worden ingediend.
Na gesprekken met onder meer Twente Milieu en Twence kwam de raadswerkgroep tot de conclusie dat het in Hengelo ontbreekt aan een duidelijke visie op afval en hoe de gemeente daarmee wil omgaan. Het zijn vooral ad hoc oplossingen' die zijn bedacht, vond de raadswerkgroep. In een amendement stelden PVV, PvdA, BurgerBelangen, VVD, CDA en ChristenUnie daarom woensdagavond ook voor om voor het einde van het eerste kwartaal van 2024 een omgevingsprogramma afval op te stellen, hierin moeten thema's als duurzaamheid, circulariteit en openbare ruimte aan de orde komen. Dit voorstel werd met 23 stemmen voor en 10 tegen aangenomen.
Een afvalmotie die het niet haalde was de door Lokaal Hengelo ingediende motie 'Nascheiden van afval'. Daarin wordt het college onder meer opgedragen om 'in het omgevingsprogramma afval een visie op te nemen in combinatie met een gedegen
onderbouwde afweging op bron- en nascheiden'. Raadslid Glenn Dedecker vindt het vreemd dat in de raadswerkgroep niet gesproken is over de mogelijkheid van nascheiden. Vandaar zijn motie.
Enkele weken geleden zei VVD'er Sander Janssen in Hengeloos Peil nog dat 'nascheiden op dit moment niet haalbaar is': "In de raad is geen meerderheid voor nascheiden en daarnaast is er bij Twence weinig wil om nascheiding in te voeren." Dat maakt het extra saillant dat de VVD, naast PVV, Pro Hengelo, Hengelose Burgers, Pro Hengelo en uiteraard indiener Lokaal Hengelo, instemde met de motie.