Twentse politici op weg naar het Binnenhof: Isa Kahraman (NSC)

Piepjong. Dat geldt niet voor Kahraman (1974), nummer 16 op de kandidatenlijst van Nieuw Sociaal Contract (NSC), maar wel voor die partij zelf. Desondanks hebben we in Kahraman te maken met een Tukker die vrijwel zeker van kandidaat- naar beëdigd Kamerlid zal opschuiven. Of er moet iets heel geks gebeuren. De jongste loot aan de boom van de vaderlandse democratie (die zich maar blijft vertakken) scoort in de laatste peilingen ergens tussen de 25 en 31 zetels.

Goed bestuur (en goede vertegenwoordiging)

Het toont de onvrede over de huidige politiek. Was het bij de Statenverkiezingen die andere nieuwkomer aan het politieke firmament, de BoerBurgerBeweging, die (bijna) vanuit het niets een mega-overwinning haalde, nu lijkt zich datzelfde scenario te ontvouwen voor NSC. Ten koste van onder meer die BBB en ook nieuwe partijen als JA21 en BVNL). Dat dan weer wel.

Die noodzaak van bestuurlijke vernieuwing is inmiddels door alle partijen omarmd. NSC heeft er concrete voorstellen voor, waarin een nieuw kiesstelsel het meest opvalt. Dat komt neer op de invoering van kiesdistricten, waardoor de helft van de zetels in de Tweede Kamer wordt bezet door vertegenwoordigers uit de regio. Veertien voor Overijssel.

“Als er meer kandidaten uit Groningen hadden gezeten, was er misschien wel beter geluisterd”, zegt Kahraman daarover. “Goed bestuur begint bij goede vertegenwoordiging.”

De inhoud en het sentiment

Als het om die politieke en bestuurlijke vernieuwing gaat, zijn de verwachtingen in het land hooggespannen. Het is de keerzijde van het succes van nieuwkomers, want: kun je dat wel waarmaken? Aan coalitie-afspraken zal het wat dit betreft niet liggen. Maar NSC kiest voor de weg van de geleidelijkheid.

Daar komt nog een factor bij: ironisch genoeg wil de partij politiek (en campagne) bedrijven op inhoud, maar de kiezer lijkt zich toch vooral te richten op de persoon. Omtzigt in dit geval. Hij is, voor velen, Neerlands hoop in bange dagen.

De langverwachte kandidatenlijst - met, naast Omtzigt zelf en Kahramen nog twee kansrijke kandidaten met Twentse wortels - en het NSC-verkiezingsprogramma, dat nog langer op zich liet wachten, hebben nauwelijks invloed gehad op de peilingen. Dat schept nog wat extra verwachtingen.

De campagne is inhoudelijker dan we lange tijd hebben gezien, maar het is de vraag of die inhoudelijkheid na de verkiezingen ook landt onder het volk. Het kan waar zijn dat verandering tijd kost en dat de weg van de geleidelijkheid die NSC voorstaat de meest reële is; of het electorale geduld die proeve aankan, moet nog maar blijken.

‘Kleine stappen’

Kahraman is dan ook voorzichtig, net als NSC-leidsman Omtzigt. “Dat gaan we niet in een paar jaar doen, maar we kunnen wel verandering inzetten en dan kleine stappen maken.” Kleine stappen, maar voor hem evengoed een ‘once-in-a-lifetimekans’ om mede vorm te geven aan de verandering waar velen op hopen.

Kahraman vindt dat die begint bij het parlement. “Als we elkaar daar al voor rotte vis uitmaken, kun je niet verwachten dat het in het land anders gaat.” Hij hekelt - in milde bewoordingen weliswaar - de cultuur dat fouten meteen leiden tot de roep om barbertjes die moeten hangen. Fouten toegeven en snel herstellen verdient waardering, wat hem betreft.

Bestaanszekerheid en te hoge kosten: een complexe puzzel

De Rijssenaar van Turkse komaf verdedigt bijvoorbeeld de keus van NSC om het minimumloon niet meteen te verhogen naar 16 euro per uur, omdat bestaanszekerheid afhangt van veel meer factoren. “De kosten in Nederland zijn ook te hoog.” Dat is een waarheid als een koe; was twintig jaar geleden de norm dat je maximaal eenderde van je inkomen mocht verwonen, anders dreigende er problemen, in de huidige tijd ben je ruim de helft kwijt.

Maar het terugschroeven van die te hoge kosten is een bizar complexe puzzel. Niet in de laatste plaats omdat Nederland daarin mede-afhankelijk is van internationale ontwikkelingen, waar je maar weinig directe invloed op hebt. Ook als je van energie weer een nutsvoorziening maakt, geregeld door de staat, dan nog voorkom je niet dat er een oorlog uitbreekt op een plek die cruciaal is voor de levering ervan.

Iets vergelijkbaars geldt voor zelfopgewekte energie, want ook daar zijn grondstoffen voor nodig die van elders komen. Om over voedsel en voedselprijzen nog maar te zwijgen. Maar ook de binnenlandse hervormingen die NSC wil - een constitutioneel hof en dat nieuwe kiesstelsel, bijvoorbeeld - zijn niet een-twee-drie gerealiseerd.

‘Iets teruggeven aan de samenleving’

Kahraman vluchtte als Suryoye-jochie van acht met zijn ouders naar Nederland. Het gezin moest een nieuw bestaan opbouwen. Hij studeerde, voltooide een bachelor en een master en bereidt zich nu voor op het parlement. “Kan dat, in Nederland?’ vroeg zijn vader. “Ja, pa, dat kan in dit land.” Het is voor hem een belangrijk motief: “Ik ben daar nog elke dag dankbaar voor en wil iets teruggeven aan de samenleving.”

Bestaanszekerheid en wonen, terecht of niet dè hoofdthema’s van de verkiezingscampagne, liggen ook de oud-chistendemocraat na aan het hart. Hij brak met het CDA , na twaalf jaar gemeenteraadslidmaatschap, omdat die partij in zijn optiek bestaanszekerheid teveel verwaarloosd had. En Kahramen is lid van de raad van toezicht van een woningcorporatie in Noordoost Twente.

Asielplafond, maar niet ‘eigen volk eerst’

Hij duidt het asielplafond van 50.000 nieuwkomers per jaar dat NSC wil in het licht van onder meer woningbouw. "Nederland heeft een tekort van 400.000 woningen en we hebben een probleem met migratie,” stelt de voormalig vluchteling. Een standpunt dat misschien minder opmerkelijk is dat het lijkt: Kahraman heeft het, met NSC, vooral over inperking van arbeidsmigratie. Daarbij gaat het om ruim tachtig procent van de totale instroom.

“Vaak werken die migranten in sectoren die nauwelijks iets bijdragen aan onze economie.” Als voorbeeld noemt hij internationale distributiecentra. “Daar hebben we niets aan. En ze zijn nog lelijk ook.” Dat laatste is nogal subjectief natuurlijk, en lelijkheid geldt dan voor wel meer nieuwbouw op ‘bussines-parken’, ook die wel wat opleveren. Kahraman wil er maar mee zeggen dat hij niet het eigen-volk-eerst-standpunt van andere partijen huldigt.

Kahraman wil overigens ook af van de belastingvoordelen voor expats (vijf jaar lang 30% korting) en het Engels als voertaal op hbo- en universitaire opleidingen.

Als de peilingprofetieën uitkomen, blijft Kahraman in Twente wonen, bezweert hij in een interview bij Dijkstra & Evenblij op NPO Radio1. En een Twentse premier? Hij lacht even bij die vraag. “Hoe mooi zou dat zijn? Dat zou ik toejuichen.”