Magda Nij Bijvank brengt met Dagboek van een Dorpskoor hallelujagevoel terug in Twentse kerken
De Enschedese Mariakerk staat al vier jaar leeg. Het gebouw aan de Deurningerstraat krijgt een nieuwe bestemming, waarschijnlijk als bedrijfsverzamelgebouw. Voor het zover is, keren 'goddelijke krachten' dit weekend nog een keer terug in het voormalige gebedshuis. Dankzij de voorstelling Dagboek van een Dorpskoor, die hier vanaf donderdag vijf keer wordt opgevoerd.
Ovationeel slotapplaus
In Haarle en Bentelo weten ze er inmiddels van. In die dorpskerken werd de voorstelling al tien keer gespeeld. Het geesteskind van Magda Nij Bijvank, geboren in Haarle en woonachtig in Enschede, kon telkens rekenen op een ovationaal slotapplaus van een goedgevulde zaal. In Enschede loopt de kaartverkoop goed, maar volgens Nij Bijvank zit de kerk nog niet vol: "We gaan wel uit de kosten komen, maar het is gewoon veel leuker om voor 300 of 400 man te spelen dan voor de helft. Dat hebben we gemerkt in Haarle en Bentelo."
Diensten voor ongelovigen
De Enschedese schreef al tal van voorstellingen en speelde vaak ook een rol op de voorgrond. En ook grappig: ze organiseert al jaren zogeheten 'diensten voor ongelovigen' in Theater Concordia. Die houden het midden tussen theatervoorstelingen en kerkdiensten. Grote gemene deler: verbinding tussen mensen tot stand brengen. Voor die diensten tovert Nij Bijvank een theater om tot kerk, nu doet ze precies het omgekeerde: ze tovert kerken om tot theaterzalen.
Hanna van Hendrik
Zo omvangrijk als Dagboek van een Dorpskoor waren haar producties nog nooit. "Het idee voor dit stuk lag er al jaren. Ik heb de kunst wat dat betreft afgekeken van Johanna ter Steege. Haar Hanna van Hendrik, waarin ik ook een rol had, gaf mij wel het gevoel dat het kon. Ik herken het vuur en de gedrevenheid van Johanna ook bij mezelf."
Verhaal
Dagboek van een Dorpskoor gaat over het dorpskoor van het fictieve dorp Heinsem, dat een stille dood lijkt te sterven. Zelfs Marieke, de stille kracht achter het koor (een rol van Magda Nij Bijvank), heeft er geen geloof meer in. Totdat Vincent, kind van het dorp, als gelauwerd zanger terugkeert naar Heinsem voor familiezaken. Hij gaat met het koor aan de slag. Door zijn onconventionele aanpak komt het koor weer tot leven.
Zoektocht
Het verhaal kon zich alleen maar afspelen in een kerk. Vorig jaar trok Nij Bijvank de regio door op zoek naar geschikte godshuizen: "Kerken in Glanerbrug, Lonneker, Haaksbergen, Oldenzaal en Borne vielen allemaal af vanwege óf te klein óf behept met slechte zichtlijnen óf met een matige akoestiek. Om uit de kosten te komen, had ik wel minstens drie kerken en zo'n vijftien uitvoeringen nodig. Met de Mariakerk in Enschede kwam het pas begin dit jaar rond."
Hallelujagevoel
Alle drie katholieke kerken waar nu gespeeld wordt, zijn of onttrokken aan de eredienst (Enschede en Bentelo) of worden dat binnenkort (Haarle). Nij Bijvank snapt dat sluiting in al die gevallen onvermijdelijk is, maar vindt het wel jammer: "Er is vaak niet veel nodig om sfeer in zo'n gebouw te krijgen. Wij toveren de kerken nog één keer om tot een zaal waar mensen een gezamenlijke ervaring beleven. Het wordt een theater, maar je ziet de kerk er doorheen. Platgezegd: we gooien nog één keer dat hallelujagevoel erin."
Perplex
En dat is, in elk geval in Haarle en Bentelo, gelukt, vindt de Enschedese theatermaker: "Het is echt geworden wat ik ervan gehoopt had. Ik wilde dit juist graag naar dorpen brengen om aan de mensen uit de stad te laten zien dat het hier kan. Vrienden uit Leiden, die de voorstellingen in zowel Haarle als Bentelo zagen, stonden perplex."
Mix van makers
Net als bij 'Hanna' bestaat ook hier de cast uit professionele theatermakers en ervaren amateurs. De amateurs komen uit de hele regio, van de professionele makers komen regisseur Flora Verbrugge, muzikaal leider Christoph Mac-Carty en Magda zelf uit Enschede. Het merendeel komt van buiten Twente. Schouwburg Hengelo is, samen met Nij Bijvank, verantwoordelijk voor de organisatie.
Op herhaling?
Met 15 voorstellingen komen de makers weliswaar uit kosten, maar Magda Nij Bijvank zou het helemaal niet erg vinden om ooit nog weer eens op herhaling te gaan met dit stuk: "Het heeft de potentie en de voorstelling staat. En ik vind het geweldig om, zolang het nog kan, leegstaande kerken op deze manier te gebruiken. Je moet dan alleen weer op zoek naar kerken en een cast bij elkaar vinden." Kortom, als er partijen interesse hebben, mogen ze Magda bellen.
Kaarten voor Dagboek van een Dorpskoor zijn te bestellen via de site van Schouwburg Hengelo.
Hieronder de reacties van achtereenvolgens collega's Laus Steenbeeke en Johanna ter Steege en goede vriendin Jetske Zijlstra na afloop van de première. De volledige aftermovie is hier te bekijken.
