Tientallen omwonenden uiten zorg over komst azc in Enschede: 'Moeten we een burgerwacht inzetten?'

Er is geen twijfel over: komende zomer verhuizen maximaal 550 asielzoekers van de noodopvang op het vliegveld naar een vaste locatie op het bedrijventerrein aan de Parkweg. Het staat letterlijk in het laatste verslag van het zogeheten noabersoverleg in Lonneker: 'Er is alleen een showstopper mogelijk als de vergunning door de rechter niet geldig wordt verklaard', zei het COA in dat overleg. Die kans is klein. 'Het naar buiten brengen van de locatie voor het AZC heeft langer geduurd omdat er met juristen/specialisten in het voortraject alle scenario's hebben doorlopen. Dit om al antwoord op mogelijke bezwaren te hebben.'

Uit handen gegeven

Achter de schermen is de laatste maanden alles al afgekaderd. En dat is ook precies de opdracht waarmee het college van B&W eerder dit jaar op pad is gestuurd. Een meerderheid van de gemeenteraad heeft bij voorbaat afgezien van een vinger in de pap bij de locatiekeuze. Er kunnen slechts wensen en bedenkingen worden meegegeven met betrekking tot die plek.

Eerst is deze dinsdag het woord aan tientallen inwoners die zich hebben gemeld voor een inspraakreactie. Vanuit de burgerzaal in het stadhuis volgen nog veel meer inwoners de vergadering. Velen maken zich zorgen. Over de vervuilde grond onder de voormalige fabriek van Kooy Isolatie, over de smalle stoepen waar de nieuwkomers straks gebruik van maken en of hun eigen kinderen nog een woning kunnen vinden als de gemeente azc-bewoners in Enschede wil huisvesten. Maar bovenal gaan de zorgen over de veiligheid in de buurt.

Voornamelijk mannen

De meeste insprekers geven aan dat zij in de nabijgelegen woonwijken van Twekkelerveld of Stadsveld wonen. Ze zijn bang dat asielzoekers straks gaan 'rondzwerven' en overlast veroorzaken. "Zoveel verschillende culturen, dat kan niet goed gaan", aldus Karin Römer. Sinds de komst van het azc is aangekondigd heeft ze, net als andere buurtgenoten, slapeloze nachten. Er is vernomen dat er vooral alleenstaande mannen komen. "Kunt u mij garanderen dat alle vrouwen en meisjes veilig zijn?", wil Brigitta van der Ploeg van het gemeentebestuur weten.

"Er zijn veel percentages genoemd", reageert stadsdeelwethouder Harmjan Vedder (CU) even later. "Dat verschuift wel eens en er zijn geen garanties. De afspraak is gemaakt dat de samenstelling in het azc overeenkomt met de instroom in Nederland." Op dit moment is - volgens eigen cijfers van het COA - 75 procent van alle azc-bewoners een man. Daarvan is dus een meerderheid alleenstaand. "De nieuwe locatie zal wel een geschiktere opvang worden voor gezinnen dan de noodopvang het vliegveld", vervolgt de wethouder.

Groep met omwonenden

Buurtbewoners denken dat de veiligheid niet is gewaarborgd. Ze horen en zien verhalen uit de rest van het land, zoals Ter Apel. "Wie gaat straks de veiligheid garanderen als een tunneltje in Zuid al al niet veilig gehouden kan worden?", aldus Kenneth de Bie. "Moeten we soms zelf een burgerwacht inzetten?", vraagt Freddy van Bremen hardop af. Velen zijn niet blij met de communicatie (via een briefje in de bus). Jeroen Heuvel, die net buiten een cirkel van 500 meter woont, moest de komst van het azc vernemen via een flyer van de lokale PVV.

Wethouder Vedder zegt begrip te hebben voor de zorgen van omwonenden en snapt dat ook de inloopbijeenkomsten van afgelopen weken die niet hebben kunnen wegnemen. "Het gesprek met omwonenden stopt voor mij dan ook niet hier", aldus Vedder. Het COA staat volgens hem altijd open voor meldingen rondom veiligheid. Die kunnen ook bij de politie worden gedaan. Er hebben zich twintig personen gemeld voor een omgevingsbeheergroep. Vedder: "Die groep kijkt altijd mee of er adequaat met meldingen wordt omgegaan."

Vrijwilligerswerk

Het zijn niet alleen boze of bezorgde insprekers die naar het stadhuis zijn gekomen. Marianca Hümmels geeft aan dat ze graag vrijwilligerswerk wil doen in het azc. Ze denkt aan het opzetten van een textielatelier. "Ik heb de zorgen gehoord, maar ik weet vanuit mijn werk in de verslaafdenzorg ook dat geluiden vanuit de buurt na een paar jaar heel anders waren." Tiny Hannink, oud-raadslid van GroenLinks, zegt dat er in 2002 bij het azc op Het Diekman 'geen centje pijn' was. "Na twee jaar moest het dicht. Toen kwam er een protesttocht van omwonenden, omdat ze het zo jammer vonden."

Angst

Harde kritiek is er vanuit de politiek vooral bij PVV en Forum voor Democratie. Volgens PVV-fractieleider Hidde Heutink heeft een meerderheid van de gemeenteraad zich laten leiden door 'angst voor een dwangwet die er niet komt'. "En daardoor leven heel veel inwoners nu in angst." Het is overigens de PVV die vorige week woensdag bij de Tweede Kamerverkiezingen 25 tot 33 procent van de stemmen behaalde in Twekkelerveld en Stadsveld.

Heutink belooft maandag een motie tegen de komst van het azc. Die zal het niet halen, simpelweg omdat de gemeenteraad de keuze voor de locatie al uit handen heeft gegeven. Mart van Lagen (CDA) heeft ook bedenkingen. Hij wil dat er een periodieke (papieren) nieuwsbrief komt voor omwonenden én een vaste politiepost in de buurt van het azc. Dat laatste lijkt wethouder Vedder overigens overbodig.

Speelplekken

Bij Volt, D66, PvdA en GroenLinks klinken vooral positieve geluiden. "We horen veel angst voor het onbekende", aldus Volt-commissielid Oscar Escobosa Bosman. Hij vraagt het college duidelijk te communiceren naar inwoners. "Vorig jaar gingen slechts 66 op 2200 sociale huurwoningen met voorrang naar statushouders."

GroenLinks-fractieleider Bart Peeters Weem is verbaasd. "Waarom zou het bijna verraad naar de stad zijn", wijst hij op een eerdere insinuatie vanuit de PVV, "als we alleen maar mensen willen helpen?" In zijn wensen en bedenkingen pleit Peeters Weem voor voldoende kinderspeelplekken op het azc-terrein, schoolvoorzieningen en sportmogelijkheden. Deze en andere wensen vanuit de raad kunnen in de raadsvergadering van maandag 4 december worden vastgelegd.