De Top2000, vuurwerk en oliebollen; het is een greep uit een aantal tradities die van oudsher bij oud en nieuw horen. Net als veel anderen bakt Roel Hoek (63) uit Enschede ook traditiegetrouw ieder jaar een hele lading oliebollen. Sinds 1974 noteert de familie Hoek nauwkeurig het aantal gebruikte ingrediënten en de hoeveelheid oliebollen. Eerst zijn vader en nu hijzelf. "Ik vind het leuk om alles te noteren."
Het kookboekje uit 1961 is inmiddels redelijk verkleurd. Met een nauwkeurig handschrift zijn de jaartallen, aantallen en getallen op de bladzijden geschreven. Aanpassingen aan het recept en andere data zijn met briefjes in het boekje aangebracht. “Eigenlijk gebruikte mijn vader alleen maar het recept voor de oliebollen uit dit boekje”, zegt Enschedeër Roel Hoek (63). Sinds 1974 wordt nauwkeurig bijgehouden hoeveel ingrediënten er zijn gebruikt. Eerst door zijn vader en sinds 1999 door Hoek zelf.
Al vijftig jaar wordt alles netjes bijgehouden. Maar hoeveel het er in totaal zijn in de afgelopen vijftig jaar? “Het precieze aantal weet ik niet. In de beginjaren noteerde mijn vader alleen de hoeveelheid ingrediënten er zijn gebruikt.” Maar dat het er inmiddels duizenden zijn is wel zeker.
Maar hoe ontstaat zo’n traditie? “Mijn vader had altijd de gewoonte om alles op te schrijven”, zegt Hoek. Nu doet hij het zelf: “Ik heb die tic overgenomen van mijn vader.” Niet alleen met het bakken van oliebollen, maar ook met andere dagelijkse dingen: “Hij kocht toen een nieuwe klok. Op de achterkant noteerde hij wanneer hij de klok had gekocht en hoe lang de batterij meeging. Het klokje staat nu bij ons thuis en je kunt er aan aflezen dat de batterijen met de jaren steeds beter worden. Ze gaan steeds langer mee.”
Oliebollen zijn een onmisbare traditie tijdens oud en nieuw. Het oudste Nederlandse recept voor de oliebol stamt uit 1667. In het boek De verstandige kock of sorghvuldige huyshoudster staat het recept beschreven. In Nederland gaan er gemiddeld 100 miljoen oliebollen per jaar over de toonbank, naast dat veel mensen hun eigen oliebollen maken.
Net als veel andere gezinnen in Nederland, komt de familie traditiegetrouw de oliebollen proeven: “Mijn vrouw nam er dan ook altijd wat mee naar haar werk en we gaven dan ook een schaaltje aan de buren”, aldus Hoek. Dit jaar zitten zijn vrouw en zoon in Zuid-Afrika met oud en nieuw. “Zij bakken nu dezelfde oliebollen. Is natuurlijk wel bijzonder, want ze hebben nog nooit oliebollen gebakken bij dertig graden.”
Net zoals de afgelopen vijftig jaar, heeft Hoek ook de eindstand van dit jaar netjes genoteerd: “Dit weekend heb ik er 83 gebakken. Ik moet nog wel berekenen hoeveel olie ik heb gebruikt”, lacht Hoek. Op een apart papiertje, omdat er niet veel ruimte meer is op de bladzijden van het oliebollenrecept: “Die gaat straks in het boekje.”