25-jarige Haaksbergenaar schiet Nieuwsfoto van het Jaar: ‘Ik heb gewacht tot Yesilgöz omdraaide’

En dat was de allesbepalende actie, blikt de winnende fotograaf terug op zijn finest moment, in het nog prille, nieuwe jaar. ”Op het moment dat we de Tweede Kamer in mochten tijdens de schorsing van het debat over de spreidingswet ben ik naar voren gerend. Daar stonden de politieke kopstukken van dit moment bij het bankje van Dilan Yesilgöz. Ik keek alleen tegen haar achterkant aan en moest dus wachten en hopen. Ineens draaide ze haar hoofd om, en knip!, toen had ik deze foto.”

Van der Wal is pas 25 jaar, maar loopt al een tijdje mee in het wereldje van de journalistieke fotografie. Als tiener was hij snel een bekende in het 112-circuit. Het kwam met enige regelmaat voor dat de jonge fotograaf in zijn gedrevenheid de hulpdiensten stond op te wachten bij gemelde calamiteiten. ”De pieper heeft altijd naast mijn bed gelegen. Ook toen al. Met het verschil dat ik in die tijd voor iedere melding meteen naast mijn bed stond, terwijl het nu toch wel om serieuzer werk moet gaan.”

Gepasseerd station

De tijd van die alarmmeldingen was beslist een heel goede leerschool, benadrukt Van der Wal. Lokaal en regionaal viel hij ermee op. Insiders zagen al snel dat die knaap uit Haaksbergen ‘er wel zou komen’. ”De 112-tweetjes leren je scherp te zijn en snel te reageren. De media pikken veel van die foto’s met een bericht op. Dan moet je echt de eerste zijn. Inmiddels is dat werk een gepasseerd station en na een aantal jaren freelancewerk ben ik alweer een tijd in dienst van het ANP.”

Sem van der Wal ging naar de School voor Journalistiek in Utrecht en woont nu in Arnhem. Op de vraag wat de definitie van een goede foto is en of hij er ook een boodschap mee de wereld wil insturen, moet hij even nadenken. ”Daar zou ik zo geen antwoord op kunnen geven. Of een foto goed of is of niet, zie je zelf uiteraard snel genoeg op het scherm van je camera. Maar het is aan anderen om dat verder te beoordelen.”

Complete verrassing

Om aan te geven hoe dat gaat: ”Toen ik deze foto had gemaakt en op mijn schermpje keek, wist ik dat het de foto was die men wil hebben. Het plaatje staat, omdat het is gemaakt op het moment dat Yesilgöz omkijkt en de mimiek op alle gezichten zichtbaar is. Die mimiek zegt ook nog eens veel over het moment. Maar dan vertrek je niet met het idee dat je daar de nieuwsfoto van het jaar hebt gemaakt. Dat was echt een complete verrassing. Fotograferen doe je niet om prijzen te winnen, maar om momenten, gebeurtenissen en situaties vast te leggen.”

Zorgen

Hij moet ook even nadenken over de naam van de mevrouw die hem de cheque van 5.000 euro met bijbehorende trofee uitreikte. Dat deed niemand minder dan Pia Dijkstra, jarenlang het gezicht van toen nog het NOS Achtuurjournaal: ‘O ja, zij…’. Sem van der Wal is zogezegd een exponent van de nieuwe generatie in de fotojournalistiek. Een generatie ook die in toenemende mate moet opboksen tegen het legioen dat zich met mobieltje in de aanslag ook fotograaf noemt.

Van der Wal: ”Je hoort wel over die zorgen onder fotografen. Maar fotograferen is een vak, net zo goed als het schrijven van een goed verhaal een vak is. Een schrijvend journalist moet zich tijdens zijn werk kunnen focussen op z’n interview of reportage om tot iets goeds te komen. Daar kun je niet ook nog snel even een paar foto’s bij schieten. Omgekeerd geldt dat ook. Kwaliteit verloochent zich niet en daarom denk ik dat ons vak altijd zal blijven bestaan.”