Hengeloër Henk ziet in Paramaribo dat Bouterse wegblijft bij gevangenis: ‘Het is rustig, maar er ligt spanning onder’
Natuurlijk wist hij dat het proces tegen Desi Bouterse tot een climax zou komen tijdens zijn drie maanden in Paramaribo. Maar Hengeloër Henk van de Wetering zit, net als vorig jaar, in Suriname om de kou te ontvluchten. “En om eens wat anders te horen dan dat gezeur in Nederland.” Hij ziet hoe het land is veranderd sinds hij er begin deze eeuw acht keer kwam voor zijn werk op Universiteit Twente. “Toen werd aan de bar nog over politiek gesproken. Nu niet meer. Het is te gevoelig.”
Binnenkort heeft hij een afspraak met het Ministerie van Toerisme in Suriname. “Ik heb namelijk een app ontdekt: Unbored, met goed overzicht van activiteiten in Enschede.” Hij wil de app in zijn eigen Hengelo uitgerold zien, maar nu ook in Paramaribo. “Als je als buitenlander komt, weet je niet wat er te doen is. Dit zou helpen.” Het verklapt iets van zijn sociale inborst. “Als ik ergens kom, vind ik het mooi om iets te doen voor het land.”
Cel van 3 bij 6 meter
Het is inmiddels drie dagen nadat Bouterse zich had moeten melden bij de gevangenis in de hoofdstad, na zijn definitieve veroordeling voor de Decembermoorden. Had. Want hij bleef weg. “Ik verwacht dat ze ‘m niet vinden”, zegt Van de Wetering. En als ze dat wel doen, hoopt hij dat ze hem niet opsluiten in de cel van 3 bij 6 meter zoals gepland. “Dat is een derde van een aanleunwoning. Napoleon kreeg een eiland.”
Decembermoorden in een notendop
Na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 was het onrustig in het land. In 1980 pleegden militairen een coupe en kwam er een regime onder leiding van Desi Bouterse. In eerste instantie hoopte het volk dat het verandering zou brengen, maar het draagvlak nam steeds verder af. Meerdere tegencoupes volgden. In december 1982 werden vijftien tegenstanders van het regime opgepakt en zonder proces gemarteld en gedood.
Hij zag de gevangenis in aanbouw met eigen ogen. Het wordt gebouwd op het terrein van het Militair Hospitaal, zodat de veroordeelde oud-legeraanvoerder hulp kan krijgen voor zijn nierproblemen. “Vlakbij straat. Daar komen ook allemaal tegenstanders van hem langs, je kunt het je niet voorstellen. Dat gaat zo klungelig allemaal.”
“Ik zou ‘m huisarrest geven en een spreekverbod.” Het is namelijk nu nog rustig in Paramaribo, zegt de 73-jarige Hengeloër. “Maar er ligt een spanning onder. De vlam kan zo in de pan schieten als ze hem in dat kleine hokje opsluiten.” In 2007 had hij er al eens een gesprek over met een ex-militair. “Die zei toen: ‘Als ze Bouta (Bouterse, red.) opsluiten, dan zal de stad branden!’ En het is een historische binnenstad, dus dat zou jammer zijn”, besluit de markante Van de Wetering droog.
Een groot boerenkool-landschap
Tussen 2002 en 2007 kwam hij er acht keer, voor zijn werk als projectmanager op de UT. “Ik heb toen de Anton de Kom Universiteit voortgeholpen. Mensen lieten me alle hoeken en gaten van Suriname zien.” Uit die contacten ontstond een uitwisseling. “Er zijn nu ook studenten van die universiteit die afstuderen in Twente in plaats van Delft, dat is toch mooi.”
Lees verder onder de afbeelding.
Hij schetst een aantal opmerkelijke overeenkomsten tussen zijn thuisregio en de plek waar hij nu drie maanden verblijft. “Suriname heeft hetzelfde aantal inwoners als Twente, dat is zo typisch. Paramaribo is zo groot als Enschede en Hengelo, qua inwoners en oppervlak. Maar geheel Suriname is vijf keer zo groot als Nederland. Het is een groot boerenkool-landschap. Allemaal groen, groen, groen.”
Verbeteringen, maar armoede
Inmiddels is de oud-projectmanager acht jaar met pensioen. “Daarna ging ik reizen. Naar Thailand, Bali, Servië, Portugal.” Vorig jaar besloot hij de wintermaanden naar Suriname te gaan. “Vijftien jaar nadat ik er voor het laatst was. Ik zag veel verbetering ten opzichte van toen, maar ook meer armoede.”
Het waren de regeringen onder leiding van Desi Bouterse (2010-2020) die de genoemde verbeteringen bewerkstelligden. Tegelijkertijd hielpen zij ook het land de armoede in. “Hij heeft miljarden geleend van het buitenland tegen veel te hoge rentes, bleek achteraf. Dus de huidige regering kwam een lege kas tegen en moet nu maatregelen treffen. Het volk betaalt de prijs en wordt boos op de verkeerde.”
Politiek is taboe
Dat is volgens Van de Wetering ook een reden waarom veel mensen pro-Bouterse zijn. “Jongeren weten niets van de schaduwkant van Bouta, maar wel van de glorietijden onder zijn bewind.” Politiek is erdoor taboe geworden, zegt hij. “Toen ik in 2007 kwam werd er nog wel over gesproken aan de bar. Nu niet meer. Het is te gevoelig. Dan slaan mensen elkaar de kop in.”
Het was aanleiding voor de overheid om op 20 december jongstleden, de dag dat Bouterse zijn definitieve oordeel van de rechter zou horen, maatregelen te treffen om hoe dan ook de rust te bewaren. “Alle winkels waren dicht, ze verwachtten wat. Maar er gebeurde niets, op straat bleef het rustig. Af en toe een helikopter, soms een politieagent.”
Lees verder onder de afbeelding.
Afgelopen vrijdag idem dito, toen de veroordeelde zich moest melden bij de gevangenis maar niet kwam opdagen. “Iedereen houdt zich kalm. Daar wordt ook toe opgeroepen. Ja, ik hoor op de markt wel eens een heftig gesprek in het Surinaams, maar dat kan ook over de liefde gaan”, lacht de Tukker.
Missie
Als het aan Van de Wetering ligt, gaat Bouta nog wel boeten. “Die mensen zijn gemarteld en vermoord. Dat lijkt nergens op.”
Hij blijft het op de voet volgen. “Via de krant, internet en 'mofu kranti', oftewel de mondkrant. Blijven praten met mensen. Ogen en oren de kost geven.” Ondertussen heeft hij nog een missie. “Kijken wat het met die afspraak wordt met het Ministerie van Toerisme. Hopen dat ik die app aan de man kan krijgen.”
Gerelateerd
