Vier studenten woonden blijkbaar ‘illegaal’ in Enschede en staan nu op straat

Vóór woensdag 24 januari moeten de studenten hun huis verlaten, drie maanden na de alles veranderende brief. "Drie maanden is zo kort. Dat is niet te doen, al helemaal niet met de huidige woningcrisis", vertelt bewoonster Annabelle Bosgoed. "Als er niets verandert, komen we op straat te staan."

Onpersoonlijke melding

De vrouwelijke studenten wonen al jaren in het pand en ontwikkelen in die tijd een sterke band. Samen drinken ze een kop thee op de bank, kletsen ze wat af of hebben ze af en toe een borrel. Geen vlieg doen ze kwaad. Geen moment denken ze er illegaal te wonen. Tot de brief op de mat valt.

Teleurstelling, onbegrip, angst en boosheid spelen op als de onverwachte situatie zich aandient. "Dan krijg je zo’n onpersoonlijke brief van de gemeente. We geloofden het eerst niet eens. Het duurde een paar dagen voordat het nieuws tot ons doordrong", licht medebewoonster Frauke Stok toe. Annabelle valt haar bij. "Maar we zijn niet de enige, kwamen we achter. Blijkbaar is dit een veel vaker voorkomend probleem."

Geen structuur

In Enschede zijn er sinds 2007 regels voor het verhuren van kamers, ook wel onzelfstandige bewoning genoemd. Kamerverhuurders hadden een vergunning nodig om hun zelfstandige woning op te delen in onzelfstandige woonruimten. De gemeente moest bepalen hoe en door wie een woning gebruikt wordt en daar toestemming voor geven.

Met de komst van de nieuwe Huisvestingswet in 2016 ontbreekt die wettelijke bevoegdheid bij de gemeente. Het oude vergunningstelsel vervalt. Huisjesmelkers krijgen vrij spel om kamers te verhuren door de hele stad. Enschede kan de onzelfstandige bewoning niet meer reguleren. Pas veel later ontdekt de gemeente de vele illegale kamerverhuurpanden.

Nu moet de gemeente de situaties in kaart brengen en daarop handhaven. Dat laatste wordt inmiddels voortvarend opgepakt, dat wordt duidelijk door onder andere de ontruiming van Huize Taratsa. De gemeente maakte een kaart waarop alle legale kamerverhuurpanden in Enschede weergegeven zijn. Voor woningeigenaren van panden die al voor 2016 in gebruik waren als verhuurobject, wordt een uitzondering gemaakt. Hun panden worden gelegaliseerd. Voor de rest van de legale dan wel illegale panden geldt een harde eis. Geen vergunning en niet genoteerd op de kaart? Dan wordt kamerbewoning als illegaal gezien.

Slechte administratie of geen vergunning?

Huurbaas van het pand aan de Hendrik ter Kuilestraat, Karl-Heinz Lichtenwagner, wist van niks. Hij had dan ook geen weet van de ‘illegale bewoning’. Hij vertelt over zijn eerste contact met de gemeente. "Ik werd gebeld met het statement dat ik illegaal verhuur. Ik zei: 'Wat zeg je? Ik heb alles netjes op orde'." Lichtenwagner stelt het pand al jaren in bezit te hebben en al voordat de nieuwe wet in 2016 inging kamers te verhuren.

Hij wist niets over nieuwe vergunningen. Volgens de huurbaas is er iets verkeerd geregistreerd in de administratie van de gemeente. "Ik dacht dat alles in orde was. Ik heb naar wens van de gemeente zelfs nog een algehele renovatie gedaan een paar jaar geleden. Daarna heb ik een brief gestuurd naar de wethouder die destijds over kamerverhuur ging. Maar daar kreeg ik geen antwoord op."

Oplossingen

Maschja Baas, raadslid van D66, ziet dat veel onschuldige studenten de dupe worden van de ontruimingen wegens illegale bewoning en vindt het kwalijk dat studenten in zo’n korte tijd een nieuwe woning moeten zoeken. Ze maakt zich hard voor oplossingen en hoopt dat de gemeente ingrijpt. "We krijgen als fractie nog niet veel reactie van de gemeente, maar we blijven ons best doen. Mogelijke oplossingen kunnen zijn: de bewoners langer dan drie maanden de tijd geven, of kijken of de gemeente ze een andere woonplek kan aanbieden."

Volgens wethouder Marc Teutelink ligt het wat ingewikkelder. "Wij gaan helaas niet over studentenhuizen, dus we kunnen de uit huis gezette bewoners niet zomaar een nieuwe plek aanbieden. Samen met Stichting Jongeren Huisvesting Twente (SJHT) kunnen we kijken naar mogelijkheden. Het enige dat we kunnen doen is eerder van tevoren de brief sturen. Maar we hebben als gemeente nou eenmaal beleid. Als vergunningen en bestemmingsplannen op de verkeerde manier gebruikt worden, moeten we daar simpelweg in handhaven."

Petitie

Dat handhaven - in elk geval op deze manier - wilden de bewoonsters van Huize Taratsa het liefst voorkomen. Om aandacht voor dit probleem te vragen zijn ze een petitie gestart. Daarmee wilden ze in contact komen met andere huizen die in een soortgelijke situatie zitten. De inmiddels afgeronde petitie werd 117 keer ondertekend. Vooralsnog leverde dat weinig op. In de petitie vragen de studenten om een gesprek met de gemeente over alternatieve mogelijkheden. Dat is – helaas voor de vrouwelijke studenten – niet gebeurd.

Uit huis

Dat betekent dat er voor de bewoonsters van Huize Taratsa niets anders opzit: ze moeten hun huis uit. Alle vier gaan ze hun eigen weg. Terug naar hun ouderlijk huis of proberen zo snel mogelijk een nieuwe woning te vinden. En woningeigenaar Lichtenwagner? Die heeft zijn huurbijltje erbij neergelegd en heeft het pand verkocht.