College Wierden aan de slag met aankoop van opstallen en grond: ‘Toon lef, neem risico’

De eerste raadsvergadering van het nieuwe jaar begint feestelijk. Bij de koffie is er een plakje cake ter ere van de jarige fractievoorzitter van de VVD, Dianne Harberink-Elferink. Daarna wordt Heino Denneman geïnstalleerd als schaduwfractielid van Progressief Wierden. Met bloemen van burgemeester Doret Tigchelaar en de felicitaties van de raadsleden neemt hij weer plaats op het publieke gedeelte.

Grip op grond

Hét thema van deze vergadering is de Nota Grondbeleid 2024. In september vorig jaar drong de gemeenteraad er bij het college op aan een actiever strategisch grondbeleid te voeren, om zo meer grip te krijgen op het bouwen van (welke) woningen en de grondprijzen gunstig te kunnen beïnvloeden.

Nota Grondbeleid 2024

De Nota Grondbeleid 2024 biedt burgemeester en wethouders snel te handelen om strategische grondaankopen te doen. Als bij zo’n grondaankoop snelheid geboden is, stelt de wethouder de fracties op de hoogte en dienen de fracties binnen 5 dagen aan te geven of ze het met de aankoop al dan niet eens zijn. Komen er binnen 5 dagen bij het college geen bedenkingen binnen, dan gaat het college ervan uit dat de fracties het geld voor de aankoop te zijner tijd beschikbaar stellen en koopt de grond of de opstallen aan.

Zonder debat?

De raad krijgt daarin een controlerende rol, achteraf. De fractie van Progressief Wierden heeft daar moeite mee. “Het kan niet de bedoeling zijn dat het college ervan uit kan gaan dat als er geen bedenkingen zijn, automatisch het aankoopbudget beschikbaar wordt gesteld door de raad, zónder debat, zónder dat alle partijen zich daar openlijk over uitgelaten hebben, zónder dat het college eerst aangegeven heeft waarom deze aankoop gedaan moet worden”, aldus PW-fractievoorzitter Roselien Slagers-Bekhuis.

“We beseffen heel goed dat het soms beter is om een geplande aankoop, vanwege concurrentieoverwegingen, niet meteen op straat te gooien, maar er bestaat ook zoiets als de wet voorkeursrecht of aankoop onder voorbehoud van de raad.” Ze wijst erop dat het gemeentelijk grondbeleid in het verleden de gemeente geld gekost heeft. Progressief Wierden wil dat de gemeenteraad het daadwerkelijk besluit om grond aan te kopen pas neemt ná een debat in een openbare raadsvergadering, waar de fracties hun eigen overwegingen kenbaar kunnen maken en het raadsbesluit transparant is. PW dient daarvoor een amendement in.

Openheid en transparantie

Ook de ChristenUnie wil middels een amendement de transparantheid van de besluitvorming garanderen. Jan Oene Krist wijst erop, dat grond aankopen voor de gemeente risico’s oplevert. Wat de ChristenUnie betreft kan dat risico genomen worden. “Maar dat eist wel openheid en transparantie”, stelt Krist. Dat de fracties binnen 5 dagen een reactie moet geven vindt hij niet ideaal. “Maar dat is onvermijdelijk als je snel moet handelen.”

De CU wil dat de vraag van het college aan de fracties betreffende de aankoop, en de reacties van de fracties daarop, achteraf openbaar zijn. “De openbaarheid waarop het besluit tot stand gekomen is, is voor ons, ook gelet op de wet Open Overheid, absoluut een voorwaarde.” Met een amendement wil de ChristenUnie bewerkstelligen dat eventuele bedenkingen van de fracties openbaar gemaakt worden voordat de gemeenteraad het geld voor de aankoop daadwerkelijk beschikbaar stelt.

Acceptabele grondprijzen

Bij de CDA-fractie eerder een enthousiaste reactie dan vragen over de Nota Grondbeleid. “Zoals bekend zijn Berghorst 2e fase de grondprijzen van beleggers en ontwikkelaars fors duurder dan de kavel die rechtstreeks van de gemeente komt. De verschillen lopen op tot 150 euro per vierkante meter. Een actiever grondbeleid door het college kan resulteren in eigen gemeentelijk grondbezit, en daardoor acceptabele grondprijzen”, is de conclusie van CDA-raadslid Martin Braamhaar.

'Van de gekke'

De fractie steunt geen van beide amendementen. Braamhaar: “Wanneer fractievoorzitters akkoord zijn met het voorstel van het college, kunnen er zaken worden gedaan. Onder voorbehoud dat de gemeenteraad in een later stadium akkoord geeft, na een raadsbrede discussie, zo lezen wij de tekst in de Nota. En, zoals ook in de Nota staat: onder voorbehoud van bestuurlijke goedkeuring van de raad. De raad blijft altijd aan zet.” De fractie is voorstander van de Nota Grondbeleid: “Het CDA hoopt dat het college lef toont en risico’s durft te nemen. We vinden het van de gekke dat bijna alle beschikbare grond in de gemeente bij beleggers zit.”

Afspraken raad

Wethouder Gert Jan ten Brinke: “Het college krijgt absoluut geen carte blanche, zoals mevrouw Slagers denkt. Als college hebben we de verplichting de raad actief te informeren en verantwoording af te leggen en dat zullen we ook doen.” Hoe de raad geïnformeerd wordt, in besloten of transparante en openbare bijeenkomsten, is aan de raad zelf, benadrukt de wethouder. “De gemeenteraad kan daar zelf afspraken over maken.”

Openbaar

Krist (CU) wil nog weten wanneer de inwoners kennis kunnen nemen van de besluiten. Ten Brinke: “In de praktijk zal het zo zijn: het college schrijft een brief, onder embargo, waar de raad vertrouwelijk mee om moet gaan. Een paar dagen voor de raadsvergadering waarin de aankoop besproken wordt, worden de stukken openbaar. We zullen in de raad altijd komen te spreken over deze onderwerpen.”

Bedenkingen

Krist wil zeker weten dat alle overwegingen van de fracties openbaar worden, ook als ze in beslotenheid genomen zijn. “Stel de ene fractie vindt het waardeloos plan, de andere fracties geven groen licht. De argumentatie van alle fracties uit die besloten mailwisseling moet achteraf bekend worden bij de inwoners. Dat duidelijk is wie van de fracties welke bedenkingen had.”
Ten Brinke: “Ik snap de vraag, maar als wethouder ga ik daar niet over. Daar gaat de raad zelf over.”

Unaniem aangenomen

Na een schorsing zijn de amendementen van tafel. In plaats daarvan ligt er een motie. In die motie is besloten dat de reacties van de fracties in de 5-dagen termijn, openbaar worden gemaakt ter voorbereiding op de betreffende openbare raadsvergadering. Kortom, de openheid is gewaarborgd; inwoners kunnen nadien van de overwegingen van de verschillende fracties kennisnemen.

Zowel de Nota Grondbeleid 2024 als de motie worden unaniem aangenomen. Wethouder Ten Brinke is een tevreden mens: “We beginnen morgen.”