Een gewapend conflict in Twente lijkt ondenkbaar, maar volgens Forum voor Democratie-raadslid Brian Geertshuis moet ook Hengelo voorbereid zijn op het meest zwarte doemscenario en de mogelijke effecten van een conflict op de infrastructuur van de stad. Dat kwam woensdagavond ter sprake tijdens de Hengelose raadsvergadering. Volgens burgemeester Sander Schelberg is Twente (en Hengelo) voorbereid op allerlei scenario's, inclusief het uitvallen van vitale infrastructuur.
Door conflicten in de wereld, zoals nu in Oekraïne, lijkt vrede niet meer vanzelfsprekend te zijn. Brian Geertshuis vroeg zich tijdens het vragenkwartiertje van de raadsvergadering af hoe het zit met de vitale infrastructuur in Hengelo. “We constateren bij onze eigen inwoners dat er zorgen zijn over mogelijke escalatie, zeker gezien de aanwezigheid van strategische doelwitten binnen onze gemeente en langs onze gemeentegrenzen.”
Begin deze maand waarschuwde de voorzitter van het Militaire Comité van de NAVO luitenant-admiraal Rob Bauer nog dat de samenleving zich meer moet voorbereiden op een eventuele oorlog. Volgens de hoge NAVO-officier moeten burgers genoeg water, voedsel en een radio op batterijen hebben om de eerste dagen uit te houden.
Geertshuis is zelf oud-militair, heeft jaren bij de politie gezeten en kent het belang van een goede voorbereiding op een mogelijk conflict: “Wat ik bij Defensie geleerd heb is ‘maak haast als je tijd hebt, dan heb je tijd als je haast hebt’. We zitten nu in relatief rustig vaarwater en hopelijk blijft dat zo, zodat we nu de tijd kunnen nemen voor eventuele voorbereidingen”, zegt Geertshuis.
Vitale infrastructuur zijn diensten en processen die nodig zijn om de samenleving draaiend te houden. Denk hierbij aan voorzieningen zoals drinkwater, elektriciteit, gas en internet. Verstoring van deze infrastructuur kan leiden tot ontwrichting van de maatschappij.
In Hengelo zijn diverse vitale objecten die in oorlogstijd van strategisch belang zijn. Denk aan de elektriciteitsvoorziening, maar bijvoorbeeld ook aan het spoor- en snelwegenknooppunt in en bij de stad. Volgens burgemeester Sander Schelberg is Twente voorbereid op allerlei scenario's op het gebied van de uitval van infrastructuur.
Afgelopen oktober oefenden Twentse militairen van de Korps Nationale Reserve het beveiligen van vitale infrastructuur in Hengelo. Zij stelden controleposten in en bewaakten de waterzuivering aan de Wegtersweg, de brandweerkazerne en de studio van RTV Oost.
Lees verder onder de afbeelding.
Volgen de burgemeester is deze voorbereiding op de mogelijkse scenario's precies wat de Veiligheidsregio Twente (VRT) kan doen in vredestijd: “De Veiligheidsregio Twente heeft een Regio Risicoprofiel en deze wordt regelmatig geactualiseerd." Hierin staan 22 mogelijke scenario's genoteerd: “Neem bijvoorbeeld verontreiniging van de drinkwatervoorziening. Dat is een mogelijk scenario met grote impact op de maatschappij.” Het gaat om scenario's die ontstaan na een incident. Deze incidenten kunnen allerlei oorzaken hebben en zijn niet specifiek gericht op het uitbreken van oorlog.
Eerder werd bekend dat de Twentse zorgketen niet goed voorbereid is op een langdurige stroomstoring. Kortstondige stroomstoringen, die regelmatig voorkomen, zijn goed op te vangen door de zorgketen. Maar het meest zwarte en meest onwaarschijnlijke scenario van een meerdaagse black-out wordt al veel lastiger. In oktober vorig jaar gaf VRT aan bezig te zijn met een plan van aanpak om de knelpunten op te lossen. Slechts een deel van de Twentse zorgorganisaties heeft noodaggregaten en protocollen ingesteld voor langdurige stroomuitval. VRT en Geneeskundige Hulporganisatie in de Regio Twente (GHOR) zijn samen met de zorginstelling bezig met een plan van aanpak.
Het Regio Risicoprofiel en het Zorgrisicoprofiel Twente zijn analyses van 22 potentiële scenario's die zich kunnen voordoen binnen Twente en welk effect deze hebben op de samenleving. De scenario's worden continu aangepast en geüpdate als er nieuwe ontwikkelingen zijn in Nederland en de wereld, zowel voor hulpdiensten als voor de zorgvoorziening in de regio. De website TwenteVeilig.nl geeft tips voor Twentenaren over hoe te handelen bij verschillende soorten incidenten en rampen.
De scenario's lopen uiteen van ongevallen met goederentreinen tot meerdaagse stroomstoringen en grootschalige cyberaanvallen. Ook maatschappelijke onrust en voetbalgeweld zijn meegenomen als mogelijke scenario's. Schelberg verwijst ook naar de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), die regelmatig met dreigingsbeelden komt op het gebied van terrorisme en mogelijke acties van andere landen.
Volgens Schelberg ligt het beschermen van de nationale veiligheid in Nederland op internationaal niveau. "De EU en de NAVO spelen hierin een sleutelrol, maar we moeten niet naïef zijn. Dat geldt voor preparatie op regionaal niveau en preparatie op nationaal niveau. Maar de sleutel voor onze veiligheid ligt op internationaal en Europees niveau.”