Honderden nieuwe trafohuisjes en kwart van straten op de schop: deze megaklus wacht Enexis in Enschede

De reden dat specifiek het jaartal 2035 wordt genoemd is om het elektriciteitsnetwerk tegen die tijd klaar moet zijn voor afspraken die voortkomen uit de zogeheten klimaatdoelstellingen. In 2050 is het de bedoeling dat alle woningen aardgasloos zijn. En dat betekent dat de vraag naar elektriciteit (onder meer door het gebruik van warmtepompen) enorm zal toenemen.

All-electric

Maar niet alleen door warmtepompen zal de vraag naar elektriciteit vanuit huishoudens stijgen. Ook ontwikkelingen als de overgang naar koken op inductieplaten, het laden van elektrische auto's en het beleggen van daken met zonnepanelen leggen meer druk op het stroomnet. Daarvoor zijn meer transformatorhuisjes (kortweg trafohuisjes) nodig. In deze bouwwerken, die qua formaat niet groter zijn dan een tuinhuisje, wordt middenspanning omgezet in laagspanning, dat uit stopcontacten komt.

Om 'toekomstbestendig' te zijn, moet het aantal trafohuisjes in Enschede verdubbeld worden. Dat houdt in dat er zo'n 700 van deze bouwwerken extra nodig zijn. Ook moet er 600 kilometer aan elektriciteitskabels verzwaard worden. "In deze berekeningen houden we rekening met prognoses voor een all-electric scenario", aldus een woordvoerster van Enexis. "Het definitief benodigde aantal hangt echter ook samen met onder meer het gekozen warmtealternatief in de buurt." Dat wil zeggen: hoe meer wijken overgaan op het warmtenet van Twence, hoe minder trafohuisjes er nodig zijn en vice versa.

Straten op de schop

Hoe dan ook: Enexis wacht alleen al in Enschede een megaklus. Een woordvoerster van de netbeheerder voorspelt dat één op de vier straten open zal moeten voor werkzaamheden voor de verzwaring van het elektriciteitsnetwerk. "En dat met schaarste aan technisch personeel en materialen. Een flinke uitdaging dus."

Al die nieuwe trafohuisjes moeten zo dicht mogelijk bij de vraag naar elektriciteit worden neergezet. "In het ideale geval plaatsen we ze allemaal aan de rand van de wijk, maar helaas gaat dat niet." Dat betekent dat de grote (vaak groene) transformatorkasten in de woonwijk zelf komen te staan. Daarvoor is overigens geen bouwvergunning vereist. Enexis is wel van plan om omwonenden op de hoogte te houden en gaat voor een 'buurtaanpak' waarbij hele buurten in één keer worden aangepakt. De trafohuisjes mogen onder voorwaarden beschilderd worden.

Snippergroen

De meest logische plek voor de trafohuisjes zijn de gemeentelijke groenstroken, het zogeheten snippergroen. In een brief in de gemeenteraad is onlangs aangekondigd dat het beleid voor de verkoop van de openbare ruimte en gemeentelijke gronden zal worden herzien om transformatorhuisjes (maar ook grotere verdeelstations) makkelijker mogelijk te maken.

Opvallend is dat de gemeente desgevraagd laat weten dat van een herziening van de verkoop van snippergroen aan inwoners geen sprake is. Inwoners die een stuk openbaar groen bij hun tuin willen aantrekken kunnen dat onder voorwaarden nog steeds doen. "Onze grond is behoorlijk schaars", aldus een gemeentewoordvoerster. "We bekijken daarom per geval waarvoor we de grond willen inzetten. Het kan dus ook zo zijn dat we grond voor vergroening of klimaatadaptieve maatregelen willen gebruiken, want daar zien we ook een toenemende vraag." En dat geldt ook voor transformatorhuisjes.