Geen fabriek om 15.000 woningen per jaar betaalbaar te verduurzamen, wel een ‘Innovatiehuis’ in Enschede

Een drukte van jewelste in het huis aan de Stepelobrink 27 deze woensdag. Aanwezig zijn provincie Overijssel, bouwbedrijven en woningcorporaties uit de regio. Het toont de bedoeling van het huis: alle partijen die verantwoordelijk zijn voor genoeg betaalbare, duurzame woningen, ontmoeten elkaar. En vooral: elkaars werk.

Afkijken bij anderen

Op de bovenverdieping zijn showmodellen van allerlei innovatieve bouwmaterialen te zien. Aan de muren hangen foto’s en teksten van huizenblokken en flats in de regio waarbij gebruik is gemaakt van die materialen. “Bij de bouwprojecten die als voorbeeld dienen is telkens te zien in hoeverre er voldaan wordt aan zes belangrijke thema’s als het gaat om de eisen van de toekomst”, legt kartrekker Ulla-Britt Krämer van provincie Overijssel uit. “Bouwers en aannemers die hier komen zien hoe anderen bepaalde uitdagingen hebben opgepakt.”

In het huis zijn dertig ‘goede voorbeelden’ tentoongesteld. Nieuwe innovaties en projecten kunnen eraan worden toegevoegd, zodat het aanbod van de nieuwste technieken voorzien blijft.

Drie concrete voorbeelden

Een van de voorbeelden is een stuk van een ‘schil’ die om een woning heen gebouwd kan worden, als een soort warme jas. “Dit kan in een fabriek snel in grote oplages gemaakt worden, waardoor het relatief goedkoop is”, zegt duurzaamheidsmanager Bas Pietersen van woningcorporatie Domijn. “Het is gebruikt bij Bundle, een nieuw complex met betaalbare studio’s bij de Performance Factory in Enschede.”

Pietersen laat dan een stuk materiaal zien dat op het eerste oog lijkt op normaal isolatiemateriaal. “Dit is gemaakt van vlas, een natuurlijk product.” Hij legt uit dat het in deze tijd belangrijk is om te bouwen met materialen die niet op raken. Vlas kan geteeld worden, groeit relatief snel en is dus geschikt. “Dat noemen we biobased bouwen.”

Vervolgens pakt hij een houten bord dat in eerste instantie lijkt op een muizendoolhof. “Dit is een huis voor vleermuizen. Zij leven normaal in de luchtruimtes in de spouwmuren van onze woningen. Als we die volstoppen met isolatie, hebben zij geen plek meer.”

Denken aan welzijn van dieren, oftewel natuurinclusief bouwen, is ook een belangrijke eis in de bouw. “Deze vleermuizenhuizen kunnen verwerkt worden in de muur, zodat ze toch een plek hebben. En er past ook nog een stuk isolatie van vlas bij.”

Niet gelukt...

Het klinkt mooi. En tegelijk is het huis een beeld van een project dat niet is gegaan zoals gepland. Het pand zelf is volledig verduurzaamd met een renovatiepakket dat woningcorporatie Domijn en de provincie op grote schaal voor 50.000 euro per stuk hoopten te kunnen produceren in een nieuw te bouwen fabriek. Het huis diende als showmodel om investeerders zover te krijgen totaal zo’n 200 miljoen euro in te leggen, waarmee die fabriek gebouwd kon worden. Dat is niet gelukt.

“De markt is er nog niet klaar voor”, verklaart kartrekker Krämer. “Je moet een afname van 15.000 pakketten per jaar hebben voor meerdere jaren. Dan heb je veel woningcorporaties nodig die mee willen doen. En die waren er nog niet.”

... niet mislukt

Maar volgens haar is het zogeheten INDU-ZERO plan niet mislukt. “De technieken die bijvoorbeeld gebruikt zijn bij Bundle bij de Performance Factory zijn er door dat project gekomen. Er zijn concepten uit overgebleven.” Ook Domijn-bestuurder Wilma van Ingen ziet het niet als mislukking. “Het idee is veranderd. Er zijn een heleboel partijen die al duurzame oplossingen leveren. En in dit huis brengen we die samen. Feitelijk is het nu een gemeenschappelijke fabriek, maar dan anders.”