Oekraïense schoolkinderen in Twente dreigen op achterstand te raken door Nederlandse leerplicht: ‘Om gek van te worden’
Veel Oekraïense kinderen volgen Nederlandse lessen, terwijl ze ook proberen bij te benen met het onderwijs in hun thuisland. Dit blijkt in de praktijk lastig. De leerlingen dreigen hierdoor in de knel te raken en achterstanden op te lopen in hun moedertaal: "Het gevolg hiervan is dat de kinderen soms teruggaan naar onveilig gebied. Allemaal om bij te blijven met hun lessen", aldus Hans van Rheenen, bestuurslid van Noaberschap Ukraine Twente (NUTwente).
In Nederland is er de Leerplichtwet. Hierin staat dat alle kinderen die in Nederland wonen leerplichtig zijn, ook kinderen van een andere nationaliteit. Maar de Oekraïense leerlingen die hier nu zijn willen ook bijblijven met het onderwijs in hun thuisland. Dat volgen ze online. Van Rheenen: “Het is onmogelijk om Oekraïens onderwijs te volgen op een Nederlandse school. Op het moment dat leerlingen de Nederlandse lessen niet meer volgen, komen ze hier in de problemen en hetzelfde geldt voor het onderwijs in Oekraïne. Als dat niet gevolgd wordt, verliezen de kinderen hun recht op aansluiting wanneer ze terugkeren.”
De geest van de wet
De problemen ontstaan als de leerplichtambtenaar in beeld komt. Die dwingt Oekraïense kinderen om fysiek onderwijs in het Nederlands te volgen. “De leerplichtambtenaar staat bij deze beslissing in het gelijk, want hij volgt de wet. Alleen mijn standpunt is dat er ook een geest van de wet is”, zegt Van Rheenen.
En die geldt volgens hem als op voorhand al duidelijk is dat Oekraïense leerlingen terugkeren, een situatie die hij regelmatig meemaakt: “In de wet staat dat leerlingen fysiek onderwijs moeten volgen, maar in deze uitzonderlijke situatie vind ik dat je dat ook wel anders mag interpreteren. Dus dat je die online school ook als school mag benoemen.”
Liever thuis
Op het moment staat er nog een Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) voor ontheemden uit Oekraïne. De RTB geldt tot 4 maart 2025. Daarna wordt de situatie een stuk onzekerder. De politiek in Den Haag verwacht wel dat het merendeel van de Oekraïners hier na die datum blijft, zegt Van Rheenen. Daarom wordt ervanuit gegaan dat de ontheemden integreren in de Nederlandse samenleving. “Maar ik zie dat toch anders. Deze mensen zijn gevlucht. Ze willen niks liever dan teruggaan naar hun eigen huis.”
Oplossing
Volgens Van Rheenen gaat het om een landelijk probleem. In Breda is hiervoor een zogeheten ISK+ (internationale schakelklas plus) in het leven geroepen. Hier is 1/3 van de tijd les in het Nederlands en de overige tijd in het Oekraïens. Hierdoor doen de kinderen wel een jaar langer over de middelbare school dan in Nederland regulier is. “We hebben als NUTwente goede contacten bij de Veiligheidsregio Twente. Ik heb zelf ook contact opgenomen met de politiek in Den Haag en nu wordt daar echt moeite gedaan om een oplossing te vinden. Want uiteindelijk doe je het voor de kinderen.”
