Via het zogeheten voorkeursrecht heeft de gemeente Enschede de eerste optie tot koop afgedwongen op het bankgebouw van ABN Amro aan het Stationsplein. Dat betekent dat de bankorganisatie het gebouw eerst bij de gemeente moet aanbieden wanneer zij van plan is om het van de hand te doen. Het college wil daarmee voorkomen dat speculanten met het pand aan de haal gaan; het gaat om een belangrijke locatie binnen het ambitieuze bouwproject Centrumkwadraat.
Enkele jaren geleden legde de gemeente Enschede ook al het voorkeursrecht op een bankgebouw in de stad. Toen ging het om het pand van de ING aan de Boulevard 1945. Inmiddels is de overdracht vastgelegd, maar van het beoogde megabouwplan Kop Boulevard is nog weinig over. De ING moet het gebouw eind dit jaar hebben verlaten. Het idee leeft om het een tijdelijke invulling als nachtclub te geven.
Bij het ABN-pand aan het Stationsplein ligt er ook een ambitieus bouwplan ten grondslag aan de toepassing van het voorkeursrecht. In het stationsgebied (van Prinsessetunnel tot aan de Performance Factory) wil de gemeente duizenden woningen ontwikkelen onder de noemer Centrumkwadraat. Een van de onderliggende plannen is een woontoren van vijftig meter hoogte op de plek waar nu nog de Spacebar is gevestigd, naast het bankgebouw van ABN Amro dus.
Gezien de marktomstandigheden verloopt een deel van de bouwontwikkelingen wat stroef. Ook voor de ABN-locatie zijn al eens ideeën geopperd op het gebied van woningbouw, maar daar bleef het tot nu toe bij. Wellicht dat het college van B&W daarom wil voorkomen dat het pand wordt overgedragen aan een partij met andere plannen. Of dat een speculant het bankgebouw overneemt om de prijs op te drijven.
Mocht het pand worden aangeboden, dan hoeft de gemeenteraad geen toestemming te geven voor de aankoop. Het college beschikt over een geldpot voor strategische gronden. Wel moet het voorkeursrecht zelf binnen drie maanden door de gemeenteraad formeel bevestigd worden.
De nieuwe regels zijn direct van toepassing. Vanaf nu moet ABN Amro het pand eerst bij de gemeente aanbieden wanneer het tot verkoop wil overgaan. De gemeente heeft dan de eerste optie tot koop. De koopprijs moet dan nog wel - desnoods met tussenkomst van een rechter - bepaald worden.
Het voorkeursrecht gaat redelijk ver, omdat de eigenaar niet meer zelf kan bepalen aan wie hij het pand verkoopt. De gemeente is van plan om de maatregel vaker toe te passen waar belangrijke bouwprojecten worden ontwikkeld. Eerder ging het mis bij het Wethouder Horstmanpark, waar een bouwbedrijf een strategisch perceel kocht. Vlak daarna heeft de gemeente Enschede in dat gebied de eerste optie tot koop afgedwongen.