Enschede behoort tot de 29 grotere binnensteden van Nederland die zich hebben verbonden aan de zogeheten 'Zero Emissie Stadslogistiek'. Dat betekent dat vracht- en bestelauto's met uitlaatgassen uit het centrumwinkelgebied worden geweerd. In Enschede gaat die regel op 1 juli 2025 in, maar de eerste stappen zijn al gezet Marktondernemers kunnen echter opgelucht ademhalen. Zij hebben onlangs te horen gekregen dat zij in ieder geval tot 2030 uitstel krijgen van de regels.
Afgelopen najaar zijn de regels via het toegangsbeleid tot het stadserf in Enschede aangescherpt. De gemeente wil minder dat er op minder momenten vrachtwagens of andere voertuigen door de binnenstad rijden. En als ze er buiten de aangewezen tijdstippen dan toch komen, dan moeten ze 'uitstootvrij' zijn. Voor elektrische voertuigen gelden dus meer mogelijkheden. Dat verloopt nog niet vlekkeloos. Horecazaken hebben uitstel gekregen om een werkwijze op te tuigen en ook voor pakketdiensten zijn de mogelijkheden tijdelijk uitgebreid.
Een ander probleem is de markt. Op dinsdag en zaterdag rijden tientallen ondernemers het Van Heekplein op om hun marktkramen op te zetten. Dat gebeurt uiteraard in veel gevallen met een door diesel aangedreven vrachtwagen. En die zijn over anderhalf jaar per definitie uit den boze op het stadserf, dus ook op het Van Heekplein.
"Dat zou betekenen dat veel ondernemers moeten investeren in een elektrische vrachtwagen", zegt voorzitter Wim Wiefkers van de Stichting Zaterdagmarkten Enschede. "Dan hebben we het over een bedrag van wel 300.000 euro. Dat is voor velen niet op te brengen." Te meer omdat de investering alleen voor Enschede gedaan zou moeten worden; de dichtstbijzijnde binnensteden die ook bij de Zero Emissiezones zijn aangesloten zijn Deventer en Zwolle.
Behalve de enorme investering die feitelijk voor één of twee dagen per week moet worden gedaan, voorziet Wiefkers ook andere problemen. "De vrachtwagens moeten ook weer opgeladen worden. Er zou dus een behoorlijke infrastructuur met laadpalen moeten komen." En dat is in Enschede misschien nog wel een keer gerealiseerd, maar de marktondernemers komen ook in Haaksbergen of Beltrum.
De zorgen van de marktondernemers zijn de afgelopen periode als een van de eerste thema's op het bordje van de nieuwe binnenstadmanager terecht gekomen. Met de gemeente is afgesproken dat er duidelijkheid komt voor de zaterdagmarkt en de dinsdagmarkt. "De marktstichtingen hebben ontheffing gekregen tot 2030", aldus een gemeentewoordvoerster "Op basis van een snelle scan blijkt dat de datum van 1 juli 2025 technisch en/of financieel niet haalbaar is voor een groot deel van de markt." Vanaf 2030 zijn dertig tot veertig grote steden in Nederland namelijk verplicht om een uitstootvrije binnenstad te hebben.
Volgens Wiefkers, zelf eigenaar van een snoepkraam, is Enschede een van de eerste steden die de markt ontziet van de uitstootvrije zone. "We komen alleen even om alles neer te zetten en op te halen, de rest van de dag staan de vrachtwagens ergens anders geparkeerd. En voor sommige marktondernemers gaat het letterlijk om 20 meter. Het gedeelte bij de bushaltes, tussen de Sting en het casino, behoort namelijk niet tot de zero emissiezone."